Το ΔΣ της ΕΛΜΕ-ΚΙ στην 153^η επέτειο της Ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα (21 Μαΐου 1864), τιμά το ριζοσπαστικό κίνημα των νησιών μας και σημειώνει:

• Η Ένωση δεν ήταν δώρο – «προίκα» της Αγγλίας προς τον βασιλιά Γεώργιο τον Α΄ αλλά αποτέλεσμα σκληρών αγώνων του λαού των Επτανήσων. Στην ηγεσία του ριζοσπαστικού κινήματος βρέθηκε η ανερχόμενη – προοδευτική, τότε, αστική τάξη κόντρα στις τάξεις που εξέφραζαν την κοινωνική συντήρηση (γαιοκτήμονες – αριστοκρατία). Ο λαός, οι αγρότες και οι ποπολάροι σήκωσαν το κύριο βάρος των εξεγέρσεων, αφού η ντόπια αριστοκρατία είχε ευθυγραμμιστεί με τον κατακτητή. Ενδεικτικά σημειώνουμε τις δυο ένοπλες εξεγέρσεις στο νησί μας, του Σταυρού (1848) και της Σκάλας (1849).
• Οι αγώνες των Επτανησίων για την εθνική απελευθέρωση δυνάμωναν στο βαθμό που δυνάμωνε το αίτημα για κοινωνική δικαιοσύνη.
• Η Ελληνική Επανάσταση (1821) και η δημιουργία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, έδωσε ώθηση στον ενωτικό αγώνα, συνδυάστηκε με το αγωνιστικό έδαφος που προϋπήρξε και οδήγησε στην πολιτική έκφραση των δυνάμεων που εξέφραζαν το «νέο» μέσα από τις τάξεις του ριζοσπαστικού κινήματος το 1848.
• Σκοπός των ριζοσπαστών ήταν όχι μόνο η Ένωση με την Ελλάδα, αλλά και η εδραίωση μιας ανεξάρτητης, δημοκρατικής και κοινωνικά δίκαιης Ελλάδας, καθώς και η οικοδόμηση, γενικότερα, μιας δίκαιης και ελεύθερης κοινωνίας. Το κίνημα συμπορεύτηκε ιδεολογικά με τα επαναστατικά κινήματα της Ευρώπης, μέσα από μεγάλες αντιπαραθέσεις και στο εσωτερικό του.
• Οι ευγενείς και το κόμμα τους «Προστασιανοί» ή «Καταχθόνιοι» συναρτούσαν τα συμφέροντά τους από την αγγλική «προστασία», ενώ οι «Μεταρρυθμιστές» επιδίωκαν μεταρρυθμίσεις μεταθέτοντας την Ένωση στο απώτερο μέλλον.
• Την κρίσιμη περίοδο 1852 – 1862 προκαλούνται πολιτικές ανακατατάξεις. Η πολύχρονη εξορία των ηγετών του ριζοσπαστικού κινήματος, σε συνδυασμό με την αναπροσαρμογή της Αγγλίας απέναντι στο Επτανησιακό Ζήτημα, έδωσε την ευκαιρία στους «Ενωτιστές» να πάρουν στα χέρια τους τα ηνία του ενωτικού αγώνα, αφού διέγραψαν την κοινωνική του διάσταση και τον περιόρισαν αποκλειστικά και μόνο στην Ένωση. Αντίθετα, οι «αληθείς Ριζοσπάστες» (Ηλίας Ζερβός – Ιακωβάτος, Ιωσήφ Μομφερράτος) θα επιμείνουν μέχρι τέλος στο κοινωνικό περιεχόμενο του ενωτικού αγώνα, αρνούμενοι να υπογράψουν τη βρετανόπνευστη Ένωση. Μια Ένωση που αντικειμενικά συνέφερε την Αγγλία, η οποία «παραχωρούσε» τα Επτάνησα για να παρεμβαίνει καλύτερα, στο εξής, σε ολόκληρο το ελληνικό κράτος και – κατασυνέπεια – στις εξελίξεις στα Βαλκάνια και στην ανατολική Μεσόγειο.

Όσο κι αν κάτω από το γενικό τίτλο της «Ένωσης» γίνεται συστηματική προσπάθεια να διαστρεβλωθεί και να αποσιωπηθεί το κοινωνικό περιεχόμενο του ριζοσπαστικού κινήματος, μέσα σε ένα πλαίσιο επίπλαστης «εθνικής ομοψυχίας», δεν πρέπει να επιτρέψουμε να κρυφτεί η πραγματικότητα.

Οι εκπαιδευτικοί έχουμε καθήκον να σπείρουμε το σπόρο του προβληματισμού και της αναζήτησης στη νέα γενιά, ώστε να κατανοεί πως πίσω από τα ιστορικά γεγονότα βρίσκεται πάντα η αδυσώπητη πάλη των τάξεων, η οποία ανάλογα με τις εποχές και τις συγκυρίες εμφανίζεται με διάφορες μορφές, όπως στην περίπτωση της Αγγλοκρατίας εμφανίστηκε με τη μορφή του ενωτικού αγώνα. Να μπορεί, έτσι, η νέα γενιά να βρει το δικό της δρόμο, αντλώντας δύναμη από την ιστορική μνήμη. Η ιστορία δεν τελείωσε, ο αγώνας συνεχίζεται μέχρι να πάρουν τα όνειρα εκδίκηση και να ζήσει η ανθρωπότητα τις πιο όμορφες μέρες της. Η εργατική τάξη, η κοινωνική δύναμη που σήμερα μπορεί να εκφράσει με συνέπεια το επαναστατικά νέο, με τη συμπόρευση όλων των καταπιεσμένων που έχουν αντικειμενικό συμφέρον από αυτό, έχει την ευθύνη να τελειώσει μια για πάντα με την αδικία και την εκμετάλλευση, δικαιώνοντας και των αγώνα των ριζοσπαστών.

Αργοστόλι 18/05/2017

Για το ΔΣ της ΕΛΜΕ-ΚΙ