Σκοπός του ριζοσπαστικού κινήματος ενάντια στην Αγγλική κατοχή, ήταν η ένωση των Επτανήσων με μια δημοκρατική Ελλάδα αλλά και ο δημοκρατικός μετασχηματισμός ολόκληρης της Βαλκανικής. Ο ριζοσπαστικός αγώνας είχε έντονο κοινωνικό και επαναστατικό προσανατολισμό, αφού οι Ριζοσπάστες που εξέφραζαν την προοδευτική, τότε, αστική τάξη ενάντια στην κοινωνική συντήρηση, τους γαιοκτήμονες και την αριστοκρατία, είχαν εντάξει το αίτημα της Ένωσης στο γενικότερο αγώνα για ανεξαρτησία, δημοκρατία και λαϊκή κυριαρχία, θεωρώντας ότι όλα αυτά πρέπει να συμβαδίζουν μεταξύ τους, διαφορετικά η ελευθερία ή η ένωση από μόνες τους θα ήταν χίμαιρα και απάτη.

Από την άλλη πλευρά οι ντόπιοι ευγενείς και μέρος της αστικής τάξης, που συγκροτούσαν την παράταξη των λεγομένων «Καταχθονίων»,  συναρτούσαν τα συμφέροντά τους με την Αγγλική «Προστασία», γι’ αυτό και κράτησαν υποτελή στάση, ενώ το μεγαλύτερο τμήμα των αστών, που συγκροτούσαν την παράταξη των «Μεταρρυθμιστών», επιδίωκε συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, μεταθέτοντας την Ένωση στο απώτερο μέλλον.

Το  πελώριο χάσμα ανάμεσα στους Άγγλους και στο λαό οδήγησε σε γενικευμένες δυναμικές λαϊκές αντιδράσεις. Είναι ενδεικτικές οι δυο ένοπλες εξεγέρσεις στο νησί μας, του Σταυρού (1848) και ιδιαίτερα της Σκάλας (1849), που στρέφονταν κατά των Άγγλων αλλά και κατά των αρχόντων. Η αγγλική κατοχή χρησιμοποίησε τα πιο άγρια μέσα καταστολής που διέθετε, προκειμένου να επικρατήσει.

Η μακροχρόνια εξορία των δύο ριζοσπαστών ηγετών, του Ζερβού- Ιακωβάτου και του Μομφερράτου,  έδωσε την ευκαιρία στους «Ενωτιστές» με επικεφαλής τον συντηρητικό Ζακυνθινό Κωνσταντίνο Λομβάρδο, να ηγηθούν του ενωτικού αγώνα και, αφού διέγραψαν το δημοκρατικό-κοινωνικό περιεχόμενό του, τον περιόρισαν αποκλειστικά και μόνο στο σύνθημα της Ένωσης. Αντίθετα, οι «αληθείς Ριζοσπάστες» (Ηλίας Ζερβός–Ιακωβάτος, Ιωσήφ Μομφερράτος) θα επιμείνουν μέχρι τέλος στο κοινωνικό περιεχόμενο του ενωτικού αγώνα, αρνούμενοι να υπογράψουν τη βρετανόπνευστη Ένωση – μια Ένωση που αντικειμενικά συνέφερε την Αγγλία, η οποία «παραχωρούσε» τα Επτάνησα στην Ελλάδα, για να παρεμβαίνει καλύτερα, στο εξής, σε ολόκληρο το ελληνικό κράτος και – κατασυνέπεια – στις εξελίξεις στα Βαλκάνια και στην ανατολική Μεσόγειο.

Το Δ.Σ. της ΕΛΜΕΚΙ. τονίζει ότι δεν πρέπει να επιτρέψουμε να διαστρεβλωθεί και να αποσιωπηθεί το κοινωνικό περιεχόμενο του ριζοσπαστικού κινήματος κάτω από το γενικό τίτλο της «Ένωσης» μέσα σε ένα πλαίσιο επίπλαστης «εθνικής ομοψυχίας». Η Ένωση δεν ήταν δώρο – «προίκα» της Αγγλίας προς τον βασιλιά Γεώργιο τον Α΄, αλλά αποτέλεσμα σκληρών αγώνων του λαού των Επτανήσων.

Στην εποχή μας «Ριζοσπαστικό», είναι το να αγωνίζεται η νέα γενιά για δημόσια δωρεάν εκπαίδευση. Είναι το να αγωνιζόμαστε όλοι για τις σύγχρονες ανάγκες μας, για να φύγει η χώρα μας από τις λυκοσυμμαχίες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, για μια πραγματική λαϊκή εξουσία. Σήμερα μόνο η εργατική τάξη είναι εκείνη η κοινωνική δύναμη που μπορεί να εκφράσει και να γίνει μαζί με  όλα τα άλλα καταπιεσμένα στρώματα ο νέος φορέας που θα βάλει τέλος μια για πάντα στην αδικία και την εκμετάλλευση, δικαιώνοντας και τον αγώνα των Ριζοσπαστών.

Αργοστόλι 20/05/2019

Για το ΔΣ της ΕΛΜΕ-ΚΙ