Στις 19 Ιανουαρίου 2023 πέθανε μια ξεχωριστή πρωταγωνίστρια του θεάτρου η Ελεάνα Απέργη. Η εξόδιος ακολουθία θα ψαλεί αύριο Τρίτη 24/1 και ώρα 13.00 στον Ιερό Καθολικό Ναό Ιεράς Καρδιάς Σωτήρος [ Μιχ. Βόδα 28] Μετά επιθυμία της, θα ακολουθήσει η καύση της στο αποτεφρωτήριο Ριτσώνας.
Διονύσης Παγουλάτος, Ελεάνα Απέργη στον «Αφορεσμένο» στο θέατρο «Γιώργου Παππά» το 1971.
Η Ελεάνα Απέργη γεννήθηκε στην Αθήνα στις 19 Φεβρουαρίου 1932. Έκανε τα πρώτα βήματα της στην σκηνή του θεάτρου «Κοτοπούλη» σαν μαθήτρια της Ελληνό-Γαλλικής σχολής «Άγιος Ιωσήφ» τον Μάιο του 1951 παίζοντας στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή τον ρόλο του..Κρέοντα. Στην ίδια παράσταση τον ρόλο της Αντιγόνης έπαιξε η Τζένη Καρπούζη [Τζένη Καρέζη]. Σπούδασε θέατρο στην δραματική σχολή του Κωστή Μιχαηλίδη. Πρώτη επαγγελματική της εμφάνιση το 1955, στο έργο «Βαθιές είναι οι ρίζες» στο θέατρο «Διονύσια» της Καλλιθέας στο πλευρό του Διονύση Παγουλάτου, με τον οποίο την ίδια χρονιά ένωσαν την ζωή τους και μαζί πορεύτηκαν τα επόμενα σαράντα οκτώ χρόνια!
Ακολούθησαν εμφανίσεις της στον θίασο Κατερίνας [Ανδρεάδη], Αλέκου Αλεξανδράκη, Νίκου Χατζίσκου, Βίλμας Κύρου, Κωστή Λειβαδέα, Μαίρης Αρώνης, Ντίνου Ηλιόπουλου, Ελένης Χατζηαργύρη, Τζένης Καρέζη, Διονύση Παπαγιανόπουλου, Λεωνίδα Τριβιζά παίζοντας σε σπουδαία έργα όπως: Ερρίκου Ιψεν «Εντα Γκάμπλερ», Σαίξπηρ «Ο έμπορος της Βενετιάς», Κορνάρου «Ερωτόκριτος», Λόρκα «Ματωμένος γάμος», Νικοντέμι «Το κουρέλι», Ούγκο Μπέτι «Μια όμορφη Κυριακή του Σεπτέμβρη», Ξενόπουλου «Το φιόρο του Λεβάντε», Ινγκ «Πικ-Νικ», Τσιφόρου-Βασιλειάδη «Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος», «Η κυρία του κυρίου» κα.
Ελεάνα Απέργη, Μίμης Φωτόπουλος στην «Οικογένεια Τοτ» στο θέατρο «Γιώργου Παππά» το 1970.
Το 1962 η Ελεάνα Απέργη και ο σύζυγος της Διονύσης Παγουλάτος δημιουργούν στην Αθήνα ένα νέο θέατρο [στην οδό Σίνα 4 στο Σύνταγμα] και του δίνουν το όνομα του μεγάλου πρωταγωνιστή της περιόδου 1930-1950, Γιώργου Παππά.
Στο θέατρο «Γιώργου Παππά» θα παρουσιάσουν τα έργα: Τομά «Οκτώ γυναίκες κατηγορούνται» και Αγκαθα Κρίστυ «Εγκλημα στο Νείλο» [θίασος Βίλμας Κύρου], Κλώντ Σπάακ «Τρείς φορές φως» και Πατρίκ Χάμιλτον «Εφιάλτης» [θίασος Αντιγόνης Βαλάκου.] Με την επωνυμία θίασος «Ελεάνας Απέργη-Διονύση Παγουλάτου» παρουσίασαν τα έργα: Αλμπερτ Υσσόν «Τρείς άγγελοι», Φράνσις Μπαρνέτ «Ο μικρός λόρδος», Ντομινίκ Νοαίν «Τον καιρό της ειρήνης», Μπράντελ-Χαρτ «Ένας απρόσκλητος μουσαφίρης», Σαίξπηρ «Ο έμπορος της Βενετιάς», Σόμερσετ Μωμ «Δια παρασχεθείσας Υπηρεσίες», Ιστβαν Ορκένυ «Οικογένεια Τοτ» [με τον Μίμη Φωτόπουλο]. Μεγάλες επιτυχίες τους στο θέατρο «Γιώργου Παππά» το έργο των Σακελλάριου-Γιανακόπουλου «Δεσποινίς ετών 39» που παρουσίασαν και σε περιοδεία και σε σειρά παραστάσεων στην Γερμανία. Επίσης για δύο χρόνια παρουσίασαν με μεγάλη επιτυχία το έργο του Διονύση Παγουλάτου «Ο αφορεσμένος».
Από αριστερά Ντίνος Ηλιόπουλος, Μαίρη Αρώνη, Ελεάνα Απέργη στο θέατρο «Κοτοπούλη» το 1958 στο έργο «Η κυρία του κυρίου»
Κάτω από «άσχημες» συνθήκες η Ελεάνα Απέργη και ο Διονύσης Παγουλάτος το 1973 αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το θέατρο «Γιώργου Παππά» κάτι που τους άφησε μια μεγάλη πίκρα μέχρι το τέλος της ζωής τους.
Από το 1974 η Ελεάνα Απέργη ήταν από τα βασικά μόνιμα στελέχη του Κρατικού Θεάτρου Βόρειας Ελλάδος. Η συνεργασία αυτή κράτησε δωδεκάμισι χρόνια, μέχρι το 1987. Στο ΚΘΒΕ η Ελεάνα Απέργη είχε την τύχη να συνεργαστεί με σπουδαίους σκηνοθέτες όπως ο Μίνος Βολανάκης, Κωστής Μιχαηλίδης, Σπύρος Ευαγγελάτος, Πέλος Κατσέλης, Κώστας Μπάκας, Κώστας Τσιάνος, Γιώργος Ρεμούνδος, Γιάννης Χουβαρδάς, Πάνος Παπαιωάννου, Γρηγόρης Μασαλάς, Γιαν Καπλάν, Λάμπρος Κωστόπουλος, Διαγόρας Χρονόπουλος κα, σε σπουδαία έργα όπως: Μπήαν «Ενας όμηρος», Ιψεν «Το σπίτι της κούκλας», Ξενόπουλου «Ποπολάρος» και «Στέλλα Βιολάντη», Στρίμπεργκ «Δεσποινίς Τζούλια», Σουρή «Τα ίδια και τα ίδια», Σβαρτς Γεβγένι «Η βασίλισσα του χιονιού», Γιώργου Μανιώτη «Παθήματα», Πλαύτου «Η τσουκάλα με το χρυσάφι», Ζαν Ζενέ «Οι δούλες», Σπύρου Μελά «Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται», Αρθουρ Μίλλερ «Ηταν όλοι τους παιδιά μου», Διονύση Παγουλάτου «Ο αφορεσμένος», Σαίξπηρ «Αμλετ», Μιχαήλ Χουρμούζη «Ο υπάλληλος», Παντελή Χορν «Το φιντανάκι», Μανόλη Κορρέ «Οίκος ευγηρίας», Τσέχωφ «Ο γλάρος», Κωστούλας Μητροπούλου «Ένας ρόλος για κλόουν», Ιάκωβου Καμπανέλλη «Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού». Σημαντική ήταν η παρουσία της Ελεάνας Απέργη και σε κλασικά έργα: [ 1976, Ευριπίδη «Μήδεια» με την Μελίνα Μερκούρη, Ιάσονα τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ και τροφό την Ελεάνα Απέργη. 1975 Σοφοκλή «Ηλέκτρα» με την Αννα Συνοδινού. 1979 Σενέκα «Μήδεια» με την Αντιγόνη Βαλάκου. 1983 Αισχύλου «Ικέτιδες». 1985 Ευριπίδη «Ικέτισσες»] παίζοντας τρείς φορές στο Αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, στο Ηρώδειο, σε όλα τα αρχαία θέατρα σε όλη την Ελλάδα καθώς και στην Κύπρο, την Βουλγαρία και την Σοβιετική Ένωση.
Η δωδεκάχρονη και κάτι παρουσία της στο ΚΘΒΕ έληξε το Μάιο του 1987 Απολογισμός: Θετικός! Και ας έλειψαν τα… «φώτα» της δημοσιότητας. Η Ελεάνα Απέργη υπηρέτησε την πραγματική «έννοια» του θεάτρου.. Την ουσία του θεάτρου..
Ακολουθεί το τρίτο και τελευταίο μέρος της καριέρας της [1987- 2009] με πολλές εμφανίσεις σε Δημοτικά Περιφερειακά θέατρα: 1988 Δημοτικό θέατρο Ρόδου, Μανώλη Κορρέ «Λουμπάγκο». 1989 Θέατρο «Ορβο» [ θίασος Νίκης Τριανταφυλλίδη] Τέννεσυ Ουίλλιαμς «Ξαφνικά το τελευταίο καλοκαίρι». 1990 ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου Τέννεσυ Ουίλλιαμς« Ο γυάλινος κόσμος» και 1992 Γιώργου Μανιώτη «Το ματς». 1995 θίασος Κατερίνας Βασιλάκου Λόρκα «Δόνα Ροζίτα». 1996 ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης, Γρηγόριου Ξενόπουλου «Το φιόρο του Λεβάντε». 1997 θέατρο «Κνωσός» Αλντο Νικολάι «Αμλετ με πικάντικη σάλτσα». 1997 θέατρο «Σφεντόνα», θίασος Στάθη Ψάλτη, Πέτρου Γεωργιόπουλου «Στο μισό του φεγγαριού». 1998 ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου Μιχαήλ Χουρμούζη «Λεπρέντης».
Η Ελεάνα Απέργη στην τελευταία εμφάνιση της στο θέατρο το 2008-2009, στο έργο «Λόγω φάτσας» στο «Θεσσαλικό θέατρο». [στην φωτογραφία μαζί της αριστερά η Άννα Πολυτίμου]
Στο σινεμά συμμετείχε με μικρούς ρόλους σε πέντε ταινίες: 1957 «Μαρία Πενταγιώτισα», 1960 «Μανταλένα», 1960 «Η χιονάτη και τα επτά γεροντοπαλίκαρα», 1965 «Ένα έξυπνο μούτρο», 1966 «Κατηγορώ τους ανθρώπους». Είκοσι εννέα χρόνια μετά, το 1995 θα παίξει στην ταινία «Τρεις εποχές» της Μαρίας Ηλιού.
Στην τηλεόραση έπαιξε σε μία μόνο σειρά – «Νέμεσις» – το 1992, ενώ έλαβε μέρος σε πολλά θεατρικά έργα στην μεταφορά τους στην μικρή οθόνη αλλά και το ραδιόφωνο όπου για χρόνια την ακούγαμε στην ΕΡΑ να διαβάζει τα «Αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας» .
Για δώδεκα χρόνια στην Θεσσαλονίκη δίδαξε στην Δραματική σχολή του ΚΘΒΕ και στην ανωτέρα σχολή δραματικής τέχνης-θέατρο «Παράγκα».
Από τον γάμο της με τον Διονύση Παγουλάτο απέκτησε δύο κόρες την Μαρία και την Ολυμπία [καθηγήτριες φιλολογίας και οι δύο] που της χάρισαν τέσσερα εγγόνια και που στάθηκαν όλοι δίπλα της ως το ήσυχο τέλος της.
H Eλεάνα Απέργη
Κείμενο Δημήτρης Κραουνάκης
[παλιός συνεργάτης και φίλος.]
