Εγκύκλιο για την διαδικασία και τα παρελκόμενα της ορκωμοσίας των νέων Δημοτικών και Περιφερειακών Αρχών εξέδωσε το Τμήμα Οργάνωσης Τ.Α. Α’ Βαθμού της Διεύθυνσης Οργάνωσης και Λειτουργίας Τ.Α. του Υπουργείου Εσωτερικών.
Η Εγκύκλιος έχει πάρει Αρ. 89 ΑΠ: 59847/21-8-2019 και ΑΔΑ 6ΨΕΡ465ΧΘ7-0ΒΓ
Η Εγκύκλιος περιλαμβάνει την Πρόσκληση για ορκωμοσία, την Διαδικασία Ορκωμοσίας, το Πρακτικό ορκωμοσίας, την Περίπτωση μη ορκωμοσίας αιρετού, την Αποποίηση εκλογής, την Ορκωμοσία των αναπληρωματικών, τα άρθρα που τροποποιήησαν τον Καλλικράτη και παραρτήματα πρότυπα πρακτικών.
Σημαντικό συμπλήρωμα από τις διατάξεις του νόμου είναι ότι οι αιρετοί́ που επιθυμούν να καταθέσουν άλλη δήλωση όρκου από αυτήν που δίνει ως πρότυπα το υπουργείο, μπορούν να την καταθέσουν στο πρωτόκολλο του Δήμου, εφόσον έχουν προηγουμένως ορκιστεί με έναν από τους ανωτέρω όρκους.
Γενικώς η εγκύκλιος αναφέρει τα εξής:
Η θητεία των δημοτικών αρχών είναι τετραετής. Για την επικείμενη δημοτική περίοδο, η εγκατάσταση των νέων αρχών θα γίνει την 1η Σεπτεμβρίου 2019 και η θητεία τους λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2023 και λογίζεται πλήρης για όλες τις συνέπειες.
Οι υπόχρεοι σε ορκωμοσία, προκειμένου να αναλάβουν καθήκοντα, είναι:
- ο Δήμαρχος,
- οι τακτικοί Δημοτικοί Σύμβουλοι,
- οι τακτικοί Σύμβουλοι των Συμβουλίων των Κοινοτήτων άνω των τριακοσίων
μόνιμων κατοίκων, - οι Πρόεδροι των Κοινοτήτων,
όπως αυτοί αναφέρονται στην απόφαση ανακήρυξης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου.3
Περαιτέρω, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την κατά τα ως άνω εγκατάσταση και ανάληψη καθηκόντων ο νομοθέτης προβλέπει την προηγούμενη ορκωμοσία των εκλεγέντων, με την οποία δεσμεύονται να διοικήσουν το Δήμο σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους. Η ορκωμοσία, επομένως, είναι εσωτερικής φύσης πράξη, που δηλώνει μία ηθική δέσμευση και δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη.
Η υποχρέωση αυτή επιβάλλεται, διότι ο νομοθέτης δεν δέχεται την εγκατάσταση και την επαγόμενη ανάληψη καθηκόντων, χωρίς να έχουν ήδη ορκισθεί οι εκλεγέντες. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, προβλέπει την αυτοδίκαιη έκπτωση (με διαπιστωτική πράξη του Ελεγκτή Νομιμότητας) αυτών που δεν συμμορφώνονται προς την υποχρέωση ορκωμοσίας εντός της νόμιμης προθεσμίας5 και, περαιτέρω, την κίνηση ταχείας διαδικασίας για την ορκωμοσία των αναπληρωματικών τους και την ανάληψη καθηκόντων από αυτούς.6 Σύμφωνα με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας οι ως άνω διατάξεις δεν αντιβαίνουν στις αρχές της λαϊκής κυριαρχίας και της αναλογικότητας ούτε σε άλλη συνταγματική διάταξη ή αρχή.
Στο ν. 3852/2010 δεν προβλέπεται συγκεκριμένη ημερομηνία για την τέλεση της ορκωμοσίας των δημοτικών αρχών, πλην όμως αυτή πρέπει να γίνει πριν από την ημέρα της εγκατάστασης, δηλαδή πριν από την 1η Σεπτεμβρίου 2019, σε ημέρα και ώρα που θα ορίσει ο εκλεγείς Δήμαρχος.
Όμως, επειδή ο νόμος ορίζει ότι όποιος από τους εκλεγέντες δεν αποποιηθεί την εκλογή του τουλάχιστον δέκα μέρες (10) πριν από την έναρξη της δημοτικής περιόδου, δηλαδή μέχρι και την 21η Αυγούστου 2019, θεωρείται ότι την έχει αποδεχθεί,12 κρίνεται σκόπιμο η ορκωμοσία να μην προγραμματισθεί πριν την ημερομηνία αυτή. Ακολούθως, συνάγεται ότι αποποίηση εκλογής δεν νοείται πέραν της ανωτέρω ημερομηνίας (δηλαδή από την 22η Αυγούστου 2019 και μετά). Μετά την ημερομηνία αυτή, όποιος αιρετός επιθυμεί μπορεί να παραιτηθεί μετά την 1η Σεπτεμβρίου 2019.
Η ορκωμοσία γίνεται στο κατάστημα του δήμου ή σε άλλο δημόσιο κτίριο ή σε κατάλληλο δημόσιο χώρο εντός των διοικητικών ορίων του δήμου, σε δημόσια συνεδρίαση.
Ο εκλεγείς Δήμαρχος απευθύνει πρόσκληση για ορκωμοσία σε όλα τα τακτικά μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, των Συμβουλίων των Κοινοτήτων και στους Προέδρους των Κοινοτήτων, η οποία θα πρέπει να κοινοποιηθεί τουλάχιστον 48 ώρες πριν από την ημέρα της ορκωμοσίας. Η πρόσκληση του εκλεγέντος Δημάρχου πρωτοκολλείται στο Δήμο και κοινοποιείται στους ενδιαφερόμενους με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο (συστημένη επιστολή, επίδοση μέσω των υπηρεσιών του Δήμου, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, κλπ.) με το οποίο μπορεί να αποδεικνύεται ο ακριβής χρόνος που έλαβε γνώση αυτής το καθένα από τα ανωτέρω πρόσωπα, προκειμένου να μην υπάρξει οποιαδήποτε τυχόν αμφισβήτηση για την έγκαιρη ενημέρωσή τους. Η πρόσκληση δεν απαιτείται να αναρτηθεί στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ.
Επισημαίνεται ότι στη διαδικασία της ορκωμοσίας παρευρίσκονται όλοι οι αιρετοί, δεν παρέχεται, δηλαδή, από τη νομοθεσία η δυνατότητα ορκωμοσίας των αιρετών κατά δημοτικές παρατάξεις, όπως και δεν παρέχεται η δυνατότητα ορκωμοσίας των αιρετών ανά εκλογική περιφέρεια ή αξίωμα (πχ τακτικά μέλη Δημοτικών και Συμβουλίων Κοινότητας, Πρόεδροι Κοινοτήτων).
Διαδικασία Ορκωμοσίας
Από τις κείμενες διατάξεις δεν ορίζεται συγκεκριμένο τελετουργικό για την ορκωμοσία των αιρετών, παρά μόνο ορίζεται το περιεχόμενο του όρκου.
Ο όρκος που δίνεται έχει ως εξής:
«Ορκίζομαι να είμαι πιστός στην πατρίδα, να υπακούω στο Σύνταγμα και στους νόμους και να εκπληρώνω τίμια και ευσυνείδητα τα καθήκοντά μου».
Όσοι αιρετοί επιθυμούν δίνουν τον παραπάνω όρκο ενώπιον του Ιερού Ευαγγελίου ή αν κάποιος αιρετός πιστεύει σε θρησκεία ή δόγμα που επιβάλλει ίδιο τύπο όρκου, τότε, εφόσον το επιθυμεί, ο όρκος δίδεται κατά τον τύπο αυτό (πχ ενώπιον του κορανίου).
Επίσης, εάν κάποιος αιρετός δεν πιστεύει σε καμία θρησκεία ή σε θρησκεία που δεν επιτρέπει όρκο, δηλώνει τα αναφερόμενα στον όρκο στην τιμή και τη συνείδησή του, με τον εξής τρόπο:
«Δηλώνω στην τιμή και στη συνείδησή μου να είμαι πιστός στην πατρίδα, να υπακούω στο Σύνταγμα και στους νόμους και να εκπληρώνω τίμια και ευσυνείδητα τα καθήκοντά μου».
Εάν κάποιος από τους εκλεγέντες δεν μπορεί να παραστεί στην ορκωμοσία, κατά την οριζόμενη ημερομηνία, επικαλούμενος λόγους αντικειμενικής αδυναμίας,21 οι οποίοι δεν αίρονται πριν την 31η Αυγούστου 2019, τότε ο Δήμαρχος οφείλει να τον καλέσει να ορκισθεί μέσα σε πέντε (5) ημέρες αφότου του γνωστοποιηθεί η άρση των λόγων αυτών.22 Επισημαίνεται ότι η ορκωμοσία του αιρετού αυτού μπορεί να λάβει χώρα και μετά την 1η Σεπτεμβρίου 2019, όποτε δηλαδή αρθούν οι λόγοι αντικειμενικής αδυναμίας που έχει επικαλεσθεί.
Επομένως, σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, θα πρέπει ο συγκεκριμένος αιρετός να ενημερώσει το Δήμαρχο για τους λόγους, για τους οποίους δεν μπορεί να παραστεί στην ορκωμοσία κατά την ημέρα που έχει οριστεί και να τον ενημερώσει όταν οι λόγοι αυτοί έχουν εκλείψει. Η ενημέρωση αυτή, για λόγους ασφάλειας δικαίου, ορθό είναι να είναι έγγραφη και να πρωτοκολληθεί στον Δήμο.
Για περαιτέρω διευκρινίσεις μπορείτε να απευθύνεστε στην ηλεκτρονική διεύθυνση d.olo@ypes.gr καθώς και στους παρακάτω υπαλλήλους:
Αντωνίου Δημήτρης 213 136 4332
Γαλάνης Κώστας 213 136 4348
Γεωργακοπούλου Παρασκευή 213 136 4337
Διαμάντη Μαρία 213 136 4390
Ζαγορίτης Λάζαρος 213 136 4954
Μπουδούρης Γιώργος 213 136 4362
Νάσαινα Δέσποινα 213 136 4378
Ντάβα Ρένια 213 1364027
Οικονομίδης Δημήτρης 213 136 4313
Τζουμαϊλής Αλέξανδρος 213 136 4346
