Συνέντευξη στον Σάκη Βούτο
Διονύσης Βαλλιανάτος: Μια ψυχοκοινωνική προσέγγιση για τον κωρονοϊό
Κοινωνία
17/03/2020 | 09:43

Συνέντευξη με τον Ιατρό Κοινωνικής Ιατρικής , Κοινωνιολόγο και Συγγραφέα Διονύση Βαλλιανάτο

Έχουμε την ευκαιρία να έχουμε μαζί μας τον Ιατρό Κοινωνικής Ιατρικής, Κοινωνιολόγο και Συγγραφέα Διονύση Βαλλιανάτο.

Κύριε Βαλλιανάτε τι έχετε να μας πείτε σχετικά με την πορεία του κορωνοϊού;

Κύριε Βούτο σήμερα η ελάττωση της κοινωνικότητας και η παράταση των περιορισμών με την επέκτασή τους, είναι η προσέγγιση που επιδιώκεται με όλο και μεγαλύτερη δυναμική, για τη μείωση των λοιμώξεων από τον κορωνοϊό.

Ένας κανόνας – θεραπεία προς όλους, του τύπου «Μην υποτιμάται την κατάσταση» και «Μείνετε όλοι στα σπίτια σας», με το σύνθημα με τον σεβασμό προς τον εαυτό μας και τον πλησίον μας «ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΕΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΦΙΛΟΤΙΜΟ ΜΑΣ», εναπόκειται πλέον σ΄ εμάς αυτές τις ασυνήθιστες και χαοτικές μέρες σαν υπεύθυνοι πολίτες, να προσφέρουμε και εμείς τεράστια βοήθεια στις υγειονομικές υπηρεσίας της χώρας, χωρίς συναντήσεις, χειραψίες και εκδηλώσεις φιλίας με αγκαλιάσματα.

Κάτι είχατε αναφέρει προ ημερών για την μεταφορά και μετάδοση ειδήσεων για τον κορωνοϊό. Θα θέλαμε να μας τα αναλύσετε λίγο.

Ναι, ο κορωνοϊός μας έχει βάλει σε κατάσταση αέναης αγωνίας και φόβου και η πραγματικότητα που ζούμε γύρω μας μέσω των ΜΜΕ, είναι η εικόνα μιας σουρεαλιστικής τρομακτικής και επικίνδυνης κατάστασης.

Ποιοί  νομίζεται ότι θίγονται περισσότερο από αυτό;

Τα παιδιά. Είναι σημαντικό να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε τον αυτοέλεγχό μας, προσπαθώντας να ενσταλάξουμε μια αίσθηση ασφάλειας στους εαυτούς μας, ειδικά στα μικρά παιδιά, που θα πρέπει να αποφύγουν τις «αφύσικες» εικόνες τύπου «πόλη εν πολέμω» από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, προκειμένου να αποφευχθεί ο βομβαρδισμός του μυαλού τους με μια μερικώς παραμορφωμένη εικόνα, μη αναλυόμενη στην ηλικία αυτή. Τα μικρά παιδιά θα πρέπει να προστατεύονται από τον παραλογισμό και την ανησυχία των ενηλίκων, οπότε πχ. δεν θα πρέπει να εμφανίζονται τα άδεια ράφια των σούπερ μάρκετ, οι σκηνές έξω από τα νοσοκομεία ή οι ουρές στα φαρμακεία κλπ. Αντιθέτως πρέπει να τους μεταφέρουμε τις παροτρύνσεις των γιατρών «εν ήδη παιχνιδιού» για να διατηρηθεί η αίσθηση της κανονικότητας.

Τις τελευταίες ημέρες, ζούμε σ΄ ένα κλίμα φόβου θα μπορούσα να πω απ΄ αυτά που ακούμε και συμβαίνουν γύρω μας. Τι έχετε να πείτε;

Ο ιός έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ανθρώπινη ψυχολογία. Πολύ φυσικό συναίσθημα είναι αυτό του φόβου του ανθρώπου και του κατανοητού. Ο ιός μπορεί να είναι κάτι το τρομακτικό, είναι όμως ανώφελο να το κρύψει κάποιος.

Μπορεί να φοβίζει τους γονείς για τη ζωή των παιδιών τους, τους καρκινοπαθείς που βρίσκονται στη μάχη εναντίον του «τέρατος» ή τις άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου που βρίσκονται στην επίμονη και αόρατη απειλή του ιού, που θα μπορούσε να επιτεθεί στην ήδη ανασφαλή ανοσολογική τους άμυνα.

Ο άνθρωπος είναι φοβισμένος επειδή είναι ανίκανος απέναντι σ΄ έναν άγνωστο ιό, παρότι κάθε μέρα αναλύεται και ανακαλύπτεται από την επιστήμη. Είναι τρομακτικό, επειδή μας βάζει μπροστά στην πραγματική ζωή: την άβυσσο μεταξύ ζωής και θανάτου. Είναι τρομακτικό, επειδή το άγνωστο σημαίνει επίσης ότι δεν υπάρχει πραγματική θεραπεία μέχρι σήμερα, αν και οι γιατροί εργάζονται ακούραστα και φέρουν εις πέρας τις πιο σοβαρές περιπτώσεις θεραπείας.

Ο φόβος που πολλοί από εμάς μάθαμε να βιώνουμε αυτές τις μέρες, είναι θεμελιώδους σημασίας για την άμυνα και την επιβίωσή μας. Εάν δεν το δοκιμάζαμε, δεν θα μπορούσαμε να σωθούμε από τους κινδύνους. Είναι λοιπόν καλό να αντιλαμβανόμαστε τον φόβο, επειδή μας ενεργοποιεί και μας απασχολεί.

Βλέπετε να υπάρχει και κοινωνικός αντίκτυπος σε όλα αυτά;

Βεβαίως γιατί σήμερα βλέπουμε, όχι μόνο ένα ψυχολογικό αντίκτυπο για τον κορωνοϊό, αλλά και ένα  κοινωνικό αντίκτυπο, όπου σταματούν αναπόφευκτα δειλά – δειλά οι στενές συναντήσεις, χειραψίες με αγκαλιές και φιλιά, χαρακτηριστικά του χαιρετισμού μας.

Η καθημερινότητα επίσης αλλάζει, μέσα στην οποία υπάρχει πλέον το «πακέτο ζωής» δηλ. η μάσκα, τα γάντια και το απολυμαντικό μαντηλάκι στην τσέπη ή την τσάντα, για να δώσει τη δυνατότητα ακόμη και στους πιο εύθραυστους ανθρώπους να μπορούν να απολυμαίνουν τα χέρια και τα αντικείμενα αμέσως και όπου αυτοί βρίσκονται.

Μπαίνοντας στα κοινωνιολογικά εδάφη σας, τι έχετε να πείτε για την κοινωνία των πολιτών;

Είναι ακριβώς το κοινωνικό που βγαίνει ισχυρότερο και εμπλουτισμένο σε αυτή την περίοδο. Η κοινωνία των πολιτών που βρίσκεται σε μέγεθος κινδύνων, να πολεμά σιγά-σιγά για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Επίσης μαθαίνουμε να δουλεύουμε και να συνεργαζόμαστε σε περιόδους πολύ σοβαρής έκτακτης ανάγκης με συνέχεια στη φροντίδα, την υποστήριξη ευάλωτων ανθρώπων κλπ. Κάποιοι έχουν ήδη αρχίσει να  σκέφτονται τους γιατρούς, τους νοσηλευτές και το προσωπικό υγείας, που εργάζονται ακούραστα και προσπαθούν να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με μεγάλες δυσκολίες σε απέραντη προσφορά.

Είχατε αναφερθεί απ΄ ότι θυμάμαι και στο βιβλίο σας «Νευροκοινωνιολογία» που σας είχα παρουσιάσει σε «λανθασμένες συμπεριφορές».

Ναι… γιατί το κοινωνικό που σας προανέφερα θέλει μεγάλη προσοχή, γιατί αν δεν μπορέσουμε να το διαχειριστούμε, διακινδυνεύουμε να δούμε παρορμητικές, ξέφρενες, παράλογες και μερικές φορές λανθασμένες συμπεριφορές. Το βήμα από το φόβο στον πανικό ή το γενικευμένο άγχος είναι μικρό και σύντομο, έτσι ώστε μπορεί να χαθεί στην ασάφεια και όλα να θεωρούν ως επικίνδυνα και ανησυχητικά. Σε μερικούς ανθρώπους, αναπτύσσεται μια υποχόνδρια κατάσταση, η οποία εμφανίζεται ως υπερβολική ανησυχία για την υγεία του και  αντιλαμβάνεται πλέον κάθε σύμπτωμα ως σήμα της μόλυνσης από κορωνοϊό!

Επίσης για κανένα λόγο δεν θα πρέπει να αντισταθούμε σε πιθανές καταστάσεις επιφυλακής και συνεχούς έντασης, επειδή ο άνθρωπος ως αντίδραση μπορεί να φτάσει σε καταστάσεις, που είναι αδύνατο και να σκεφτούμε ότι μπορεί να γίνουν  αυτό το χρονικό διάστημα.

Πριν κλείσουμε θα θέλατε να αναφέρετε κάποιο αισιόδοξο μήνυμα;

Βεβαίως. Ας κινηθούμε λοιπόν για σήμερα και αύριο με την ελπίδα, την εμπιστοσύνη και την αισιοδοξία. Πιστεύουμε στο σύστημα υγείας και στην έρευνα. Πιστεύουμε σε όλους εμάς και στον καθ’ ένα ξεχωριστά, και με συνειδητοποιημένους κοινωνικούς κανόνες και συμπεριφορές, μπορούμε να διασφαλίσουμε τον εαυτό μας και τους άλλους από κινδύνους, κατορθώνοντας έτσι να αναγεννηθούμε από κάτι που ελπίζουμε ότι σύντομα θα μπορούσαμε να αφήσουμε πίσω και να το θυμόμαστε μόνο σαν μια κακιά ανάμνηση.

Κύριε Βαλλιανάτε σας ευχαριστώ για τον χρόνο που μας προσφέρατε και θα σας ενοχλήσουμε και πάλι σχετικά με το πρόβλημα του ιού…

Πάντα στην διάθεση σας κύριε Βούτο.

Πηγή: voutospress.gr

eKefalonia
eKefalonia
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ