Με την επικείμενη στο τέλος Ιουνίου λήξη του χρόνου ισχύος της Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης, που αφορά τον αρχαιολογικό χώρο του Αγίου Αθανασίου – Σχολής Ομήρου, την οποία έχουμε υπογράψει με το Υπουργείο Πολιτισμού, την Περιφέρεια των Ιονίων Νήσων και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, και έχουμε χρηματοδοτήσει, κρίνουμε σκόπιμο να ενημερώσουμε σχετικά με τα έργα που έχουν πραγματοποιηθεί:
Περίφραξη του αρχαιολογικού χώρου,
Αρχική αεροφωτογράφιση του πεδίου,
Απομάκρυνση όλων των προϊόντων που προέκυψαν από την ανασκαφική έρευνα (ξύλινα δάπεδα, τσίγκοι κ.λπ.).
Ολοκλήρωση του καθαρισμού του χώρου από χόρτα, μάζες κ.λπ. και κάψιμο αυτών.
Προμήθεια εργαλείων και υλικών για τις ανάγκες των εργασιών.
Με ευθύνη και με δαπάνες της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κεφ/νίας- Ιθάκης πραγματοποιήθηκε η τοπογραφική αποτύπωση από αέρος του χώρου, προκειμένου να αναγνωρισθεί επίσημα όλος ως αρχαιολογικός και να εκδοθεί το σχετικό ΦΕΚ. Υπόψην ότι μόνο το πάνω μέρος του χώρου (Ελληνιστικός Πύργος) έχει αναγνωρισθεί ως αρχαιολογικός χώρος με το ΦΕΚ 687/24-5-1976.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας – Ιθάκης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού προτίθεται να εντάξει το έργο της συντήρησης και στερέωσης των οικοδομικών λειψάνων στο ΕΣΠΑ.
Ο Δήμος Ιθάκης προτίθεται να υπογράψει με τους λοιπούς εμπλεκόμενους, νέα προγραμματική σύμβαση μετά την λήξη της παρούσας (η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων υποσχέθηκε να επιχορηγήσει το Δήμο), προκειμένου να αξιοποιηθεί ο αρχαιολογικός χώρος και να γίνει επισκέψιμος.
Πέραν των εργασιών στον αρχαιολογικό χώρο, από τον Δήμο Ιθάκης και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας και Ιθάκης, προωθήθηκε αποτελεσματικά από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το έργο της διαχείρισης, συστηματικής καταγραφής, περαιτέρω τεκμηρίωσης, ψηφιακής αρχειοθέτησης, μελέτης και συντήρησης του ογκώδους αρχαιολογικού υλικού ( του συνόλου των κινητών ευρημάτων) από την πολυετή ανασκαφή των καθηγητών κ. Αθανασίου Παπαδόπουλου και της αείμνηστης Λίτσας Κοντορλή Παπαδοπούλου στην Σχολή Ομήρου.
Σε συνεννόηση με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας και Ιθάκης, η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον Ομότιμο Καθηγητή Προϊστορικής Αρχαιολογίας κ. Γιάννο Λώλο και με την συμμετοχή των Διδακτόρων Αρχαιολογίας κας. Χριστίνας Μαραμπέα και κ.κ. Άκη Τσώνου και Σταύρου Οικονομίδη, καθώς και της Διδάκτορος Συντηρήτριας Ευαγγελίας Καρδαρά, με σύμβουλο τον κ. Χρήστο Βαποράκη, εργάστηκε εντατικά επί του υλικού στο Αρχαιολογικό Μουσείο στο Βαθύ.
Στον όγκο του υλικού που τεκμηριώθηκε πλήρως και συντηρήθηκε από την πιο πάνω ομάδα, περιλαμβάνεται και ένα εντυπωσιακό σύνολο 300 περίπου αντικειμένων, διαφόρων κατηγοριών, από την εντατική ανθρώπινη δραστηριότητα στο χώρο, στην διάρκεια των αιώνων. Τα αντικείμενα χρονολογούνται στην Τελική Νεολιθική (ύστερη 5η-4 η χιλιετία π.Χ.), στην Μυκηναϊκή Ανακτορική (14ος-13ος αιώνας π.Χ.) και κυρίως στην Ελληνιστική-πρώιμη Ρωμαική περίοδο (3ος αιώνας π.Χ.- 1ος αιώνας μ.Χ.). Τα αντικείμενα αυτά πρόκειται να εκτεθούν για πρώτη φορά στο πλαίσιο της προγραμματιζόμενης από την Εφορεία Αρχαιοτήτων επαναλειτουργίας του Αρχαιολογικού Μουσείου στο Βαθύ.
Με την πρόοδο της επανεξέτασης και μελέτης του υλικού, σε συνδυασμό με παρατηρήσεις από νέες αυτοψίες στον χώρο, άρχισε η ανάρτηση νέων επιστημονικών ανακοινώσεων/δημοσιεύσεων των ευρημάτων, από την ερευνητική ομάδα: στο Γ΄ Συνέδριο: Το Αρχαιολογικό Έργο στην Β.Δ. Ελλάδα και στα Νησιά του Ιονίου ( Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 18-22 Ιανουαρίου 2022) και στο έγκριτο διεθνές περιοδικό Journal of Neolithic Archaeology (επικείμενη ανάρτηση).
Ο Καθηγητής κ. Λώλος προτίθεται να καταθέσει αίτηση συνέχισης των ανασκαφών.
Τελειώνοντας ευχαριστούμε θερμά το Υπουργείο Πολιτισμού, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας και Ιθάκης και την Επιστημονική Ομάδα υπό τον Ομότιμο Καθηγητή κ. Λώλο για την προσφορά τους στην προσπάθεια ανάδειξης του χώρου και είμαστε βέβαιοι για την εποικοδομητική συνεργασία μας στα πλαίσια της νέας Προγραμματικής Σύμβασης.
