Γράφει η Χαραλαμπία Καρούσου -Τσελέντη

Μετανάστρια του «χαμένου» αρχαιοελληνικού πολιτισμού, η Αφροδίτη της Μήλου, επαναπροσδιορίζει τον ρόλο της στη σύγχρονη Ευρώπη, εν όψει των Ολυμπιακών αγώνων του 2024. Μπροστά στα σκαλιά της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης, στο 7ο διαμέρισμα του Παρισιού που βρίσκεται στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα, απέναντι από την πλατεία Κονκόρντ, η Αφροδίτη της Μήλου, αλλαγμένη από το χέρι του καλλιτέχνη Λοράν Περμπός, σε έξι διαφορετικές εκδοχές, περιμένει τις κραυγές του πλήθους για να την οδηγήσουν στο Γολγοθά ή την απελευθέρωση.

Ποια απελευθέρωση;

Έξι γλυπτά της Αφροδιτης, το καθένα με διαφορετικό χρώμα που αναπαριστά ένα Ολυμπιακό/ Παραολυμπιακό άθλημα, στην υπαίθρια έκθεση “Beauty and Gesture”, εκτίθενται από τις 2 Απριλίου έως και το τέλος των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων του 2024, δηλαδή τον Σεπτέμβριο. Τα πολύχρωμα έργα, είναι όπως θεωρούνται μια μορφή νέου “ολυμπισμού”. Ευρωπαϊκού ολυμπισμού πιθανόν. Δανεικού, ξένου. Γιατί ο “ολυμπισμός” δεν μπορεί να είναι παρά μόνο ελληνικός.

Για τη γαλλική κοσμοθεωρία, η Αφροδίτη δεν είναι ξένη. Είναι το απαύγασμα της πολιτιστικής αναγέννησης του αρχαίου ελληνικού πνεύματος που πέρασε στην Ευρώπη της αναγέννησης, του διαφωτισμού, της επανάστασης, της βιομηχανίας, της καινοτομίας και της τεχνολογίας. Η Αφροδίτη, είναι επιπλέον το αποτύπωμα της γαλλικής κοινωνικής συμπεριφοράς και της φινέτσας. Για αυτό και επάξια, βρίσκεται μαζί με τους απογόνους της και όχι μαζί με τους “υπολειπόμενους φυλετικά ραγιάδες ” που έχουν κατακλύσει τον σύγχρονο ελλαδικό χώρο.
Για την Ελλάδα όμως, η Αφροδίτη της Μήλου, όπως και τα γλυπτά του Παρθενώνα, είναι έργο τέχνης και στοιχείο της ιστορίας της, που μάλιστα αποσπάστηκε βίαια από τον τόπο του. Εκπροσωπεύει μια ιερή συνέχεια της πολιτιστικής και εθνικής ταυτότητας του Έλληνα μέσα στους αιώνες. Είναι το στίγμα της συνείδησης του και της υπερηφάνειας του για τον τόπο καταγωγής του. Γιατί μέσα στις χιλιετίες, ο άνθρωπος που έζησε και δημιούργησε στον χώρο της Ελλάδας, διατηρεί τη γενετική του συνέχεια, τη γλώσσα και τη παράδοση του. Και το κυριότερο, αγωνίστηκε για να τα διαφυλάξει ζωντανά, με το αίμα του.

Αυτός είναι λοιπόν ο λόγος που ο Έλληνας μιλά για επαναπατρισμότων συμβόλων του πολιτισμού του, όπως η Αφροδίτη της Μήλου και τα γλυπτά του Παρθενώνα και ο σύγχρονος Άγγλος, Γερμανός ή Γάλλος μιλά για θέση και άποψη της Ελλάδας σε έργα τέχνης που “ανήκουν” στα μουσεία του. Παρόλο που ο εκάστοτε Άγγλος, θα πρέπει να ανατρέξει στις σελίδες του δικού του Τσάντγουικ, για να πεισθεί, αν πεισθεί ότι εδώ και πάνω από 4000 χρόνια στον ελλαδικό χώρο που οριοθετείται από τη Κρήτη και τη Μικρά Ασία μέχρι την Νότιο Ιταλία, την Ήπειρο και τη Μακεδονία, μιλιούνται τα ίδια ελληνικά, επηρεασμένα μόνο από τις εξελίξεις που επιδέχεται ένας ζωντανός οργανισμός στο διάβα των αιώνων.
Η Αφροδίτη της Μήλου έχει γίνει για τη Γαλλία, ένα ζωντανό μοντέλο που μπορεί να αλλάζει ρούχα και ύφος, προσαρμοσμένα στο «κόνσεπτ» της εκάστοτε κοινωνικής αλήθειας που υπηρετεί. Πριν μερικά χρόνια, τα αγάλματα του μουσείου του Λούβρου ντύθηκαν από την εταιρεία Prada. Τώρα, η Αφροδίτη, πρέπει να προπονηθεί για το αγώνισμα του δεκάθλου στην πολιτιστική Ολυμπιάδα. Της επιβάλλουν, να μεταμορφωθεί σε σύγχρονη αμαζόνα που θα μυεί στις σύγχρονες αξίες και αρχές του “ευρωπαϊκού πολιτισμού”, όπως θα προβληθούν στη παγκόσμια κοινότητα το φετινό καλοκαίρι. Η Αφροδίτη θα γίνει το χρυσό άγαλμα εν μέσω του χάους που προκαλεί η έρημος της πολυπολιτισμικότητας. Εν τέλει, θα διαπομπευθεί η συμβολική της ταυτότητα και ίσως και η καλλιτεχνική της αξία στην αρένα των λαών.

Σίγουρα μια τέτοια τύχη δεν αξίζει για την Αφροδίτη μας, όπως και δεν αξίζει για τα γλυπτά μας.

*Το άρθρο είναι αναδημοσίευση από το πρωτοσέλιδο της 9.04.2024 της εφημερίδας ΕΣΤΙΑΣ.