Χαραλαμπία Καρούσου: Η σημασία της Μ. Τετάρτης για τον Κεφαλλήνα
Πολιτισμός
16/04/2025 | 12:54

Η Μ. Τετάρτη, βρίσκεται στο μέσον της Μεγάλης Εβδομάδας και διαχωρίζει, την προετοιμασία με το θείο πάθος. Από το Σάββατο του Λαζάρου, οι ημέρες, λειτουργούν προπαρασκευαστικά, με σκοπό την πνευματική προετοιμασία και στήριξη των πιστών. Οι εσπερινοί της ημέρας που τελούνται το πρωί, βρίθουν από τις προφητείες και από την ιστορία του Ιώβ. Ο πιστός, προετοιμάζεται πνευματικά και έπειτα ψυχοκοινωνικά μέσα από τις εθιμικές προετοιμασίες. Οι προετοιμασίες αυτές, ξεκινούν από την εκκλησία και εκδηλώνονται μέσα στη ζωή, με τις προετοιμασίες της Μ. Εβδομάδας, έως και τη Μεγάλη Πέμπτη το απόγευμα. Από την Μ. Πέμπτη, μετά την έξοδο του Εσταυρωμένου, οι θρήνοι κατέχουν τον κύριο λόγο έως τη Μεγάλη Παρασκευή με την έξοδο του Επιταφίου. Ύστερα, ο πιστός, βαδίζει μέσα από την προπαρασκευή του στη μεγάλη εορτή. Τα έθιμα που βλέπουμε να κορυφώνονται και να πληθαίνουν, έχουν το καθένα τον δικό του συμβολισμό και τη θέση του, στην αλυσίδα των κοινωνικών συμπεριφορών και οδηγούν, στην ψυχοκοινωνική μεταρσίωση. Διότι ο Κεφαλλήνας, αναγεννάται ατομικά αλλά και εκδηλώνεται ως νέος- καινός άνθρωπος κοινωνικά.

Την Μεγάλη Τετάρτη τρεις είναι οι γυναικείες φιγούρες που ακούμε το πρωί στον εσπερινό. Και οι τρεις, λειτουργούν ως προτύπωση της ζωής των ανθρώπων αλλά και της θεϊκής οικονομίας. Κάθε μία από αυτές, δείχνουν διαδοχικά τα τρία στάδια που βιώνει ο άνθρωπος προς την οδό του πάθους για την κάθαρση, την αυτοπραγμάτωση.

Η πρώτη είναι η σύζυγος του Ιώβ. Ο Ιώβ έχοντας χάσει όλα του τα αγαθά, τα παιδιά του και την περιουσία του, χάνει και την υγεία του και βρίσκεται πάνω σε κοπριές, υποφέροντας σωματικά και πνευματικά. Ψυχικά όμως μένει πιστός και δοξάζει τον Θεό. Η γυναίκα του, ως άλλη Ισμήνη, έρχεται να του υποδείξει όλες τις αληθινές φυσικές αδυναμίες του ανθρώπου που καθιστούν τις εγκεφαλικές αποφάσεις για την επιβίωση. Όλες αυτές τις μη υπερβατές καταστάσεις του ρεαλισμού. Παρόλα αυτά, ο Ιώβ, βιώνει μια ανεξήγητη και μη υπερβατή κατάσταση. Είναι η πραγματικότητα της μοναδικής εμπιστοσύνης που έχει χτίσει με τον Θεό και μέσα από αυτή τη νοηματοδότηση, τον δοξάζει. Βιώνει και ελπίζει. Πραγματώνει ουσιαστικά το περιεχόμενο της θεολογικής αλήθειας.

Η δεύτερη γυναίκα είναι η πόρνη. Η μετάνοια της είναι το πολύτιμο μύρο και προ οικονομία της ταφής του Κυρίου. Η πόρνη είναι ο ακόλουθος του Ιώβ στο σωτηριολογικό σχέδιο επιλογής του ελεύθερου ανθρώπου. Οι «λεπροί» μαθητές, οι ακόμα μη καθαγιασμένοι και εξαγνισμένοι, με τους φυσικούς οφθαλμούς αδυναμούν να συλλάβουν τα υπερφυσικά νοήματα του γεγονότος. Ο Κύριος όμως, υποδεικνύει το δοχείο του νέου Αδάμ και προχωρά προς το πάθος και την Ανάσταση.

Η τρίτη γυναίκα είναι η Κασσιανή. Το τροπάριο της, ο ύμνος, το μεγαλειώδες ποίημα της ακούγεται ξανά το πρωί της Μ. Τετάρτης. Η Κασσιανή, έρχεται ως αγνή, στη πλευρά της πόρνης, λαμβάνοντας το νόημα του μετανικού της θρήνου. Η Κασσιανή.
Η κάθε μία γυναίκα από τις τρεις λειτουργούν στις τρεις καθοριστικές περιόδους της θεολογικής ιστορίας. Πριν τις μεγαλες προφητείες και την παρουσίαση της σάρκωσης Του, πριν το θείο Πάθος και ύστερα σε μια περίοδο ταραχης σε μια περίοδο πολέμου στην εικονομαχία, η Κασσιανή έρχεται και φέρνει ξανά μπροστά το σωτηριωδες έργο.

Η εθιμική συμπεριφορά του λαού, μέσα από τους τρεις εκκλησιασκούς συμβολισμούς έχει αναπτύξει στην παράδοση της Μ. Τετάρτης την δράση και την αντίδραση της προετοιμασίας από τη μια για το θείο πάθος και της δοκιμασιας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής που κορυφώνεται τη Μ. Τετάρτη. Από το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης, της διχρονης αυτής ημέρας, ο άνθρωπος και η φύση, περνούν στην περίοδο της Σταύρωσης και της Ανάστασης.

 

Χαραλαμπία Καρούσου Τσελέντη

ezgif-16a53b39cabd14
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ