Ανθρώπινη Πόλη
Ανακύκλωση μπαταριών
Οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές (οι γνωστές μας «μπαταρίες»), αποτελούν χρήσιμες φορητές αποθήκες ενέργειας, αναπόσπαστες πλέον της καθημερινότητας μας.
Απειλές για τον άνθρωπο και το περιβάλλον
Όμως δεν έρχονται χωρίς προβλήματα: περιέχουν βαρέα μέταλλα (μόλυβδο, υδράργυρο, κάδμιο, κλπ.) και διαβρωτικά οξέα, τα οποία αποτελούν πολύτιμες πρώτες ύλες για ένα ευρύ φάσμα προϊόντων ιδιαίτερα εκείνα υψηλής τεχνολογίας, αλλά και απειλούν την υγεία του περιβάλλοντος όταν απορρίπτονται, ως ουσίες βλαβερές για τον άνθρωπο και τα ζώα μέσω της «βιοσυσσώρευσης».
Βιοσυσσώρευση είναι η αύξηση της συγκέντρωσης τοξικών ουσιών στους ανώτερους καταναλωτές, δηλαδή τους ζωντανούς οργανισμούς που βρίσκονται στις κορυφαίες θέσεις της τροφικής αλυσίδας, μέσω της κατανάλωσης οργανισμών σε όλες τις κατώτερες θέσεις της αλυσίδας (συνοπτικά: κατανάλωση κρέατος και ψαριών που έχουν καταναλώσει φυτά που έχουν ήδη απορροφήσει βαρέα μέταλλα από το έδαφος και το νερό). Το πρόβλημα είναι ότι τα βαρέα μέταλλα δεν αφομοιώνονται από τους ζωντανούς οργανισμούς, ούτε όμως αποβάλλονται από το σύστημα τους, αλλά συσσωρεύονται και μάλιστα εκλεκτικά σε ορισμένους ιστούς (συκώτι, νεφρά) εμφανίζοντας έτσι υψηλές συγκεντρώσεις οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση, απώλεια μνήμης, υψηλή πίεση, κατάθλιψη, αϋπνία, αυξημένες συγκεντρώσεις τριγλυκεριδίων και χοληστερόλης στο αίμα, παθήσεις των νεύρων κ.α.
Ανακύκλωση μπαταριών και οφέλη
Εκτός από τον περιορισμό της μόλυνσης του περιβάλλοντος και της απειλής της υγείας, τα βαρέα μέταλλα ανακυκλώνονται σχετικά εύκολα, απαιτώντας μικρότερη κατανάλωση ενέργειας σε σχέση με την εξόρυξη και την επεξεργασία μεταλλεύματος (εξοικονόμηση ενέργειας κατά 80%), περιορίζοντας την εξόρυξη και τις συνέπειες της εκτός από το ενεργειακό αποτύπωμα και στο τοπίο.
Όμως ενώ οι μπαταρίες αυτοκινήτων και οι βιομηχανικές ανακυκλώνονται κατά περίπου 90% χάρη στα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης που έχουν εφαρμοστεί στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σήμερα στην Ελλάδα ανακυκλώνεται μόνο το 33% των φορητών μπαταριών, γεγονός που επιτρέπει στο μεγαλύτερο ποσοστό των βαρέων μετάλλων – απόλυτα τοξικών ουσιών, να διαρρέουν στο έδαφος, το υπέδαφος, τα υπόγεια και θαλάσσια ύδατα, δηλητηριάζοντας φυτά και ζώα και τελικά τον ίδιο τον άνθρωπο.
Μέχρι την εξάλειψη της χρήσης των μπαταριών που είναι άγνωστο αν συμβεί ποτέ, η μόνη λύση είναι η συγκέντρωση των φορητών μπαταριών που χρησιμοποιούνται οικιακά, και η κατάλληλη διάθεση τους στην βιομηχανία για ανακύκλωση των πολύτιμων πρώτων υλών.
Εναλλακτικές επιλογές
Μια έξυπνη επιλογή για τον μέσο χρήστη είναι οι επαναφορτιζόμενες μπαταρίες, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλές φορές κάνοντας σύντομα απόσβεση του αρχικού υψηλότερου κόστους. Αυτές έχουν καλύτερη απόδοση από τις συμβατικές και επίσης όταν αποφορτιστούν δεν προκαλείται διαρροή υγρών, η οποία όταν δεν γίνει αντιληπτή μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες στα ηλεκτρονικά κυκλώματα των συσκευών. Ήδη οι περισσότερες συσκευές χρησιμοποιούν τις δικές τους επαναφορτιζόμενες μπαταρίες, αλλά και αυτές μόλις ολοκληρώσουν τον κύκλο ζωής τους πρέπει να ανακυκλωθούν!
Όταν λοιπόν οι μπαταρίες ολοκληρώσουν τον κύκλο ζωής τους, δεν απαιτείται τίποτε άλλο από κατάλληλη διάθεση στα σημεία συγκέντρωσης:
α) ιδιωτικά καταστήματα λιανικής που διαθέτουν αντίστοιχους κάδους, ή
β) δημοτικά καταστήματα,
τα οποία συνεργάζονται με τους αρμόδιους φορείς ανακύκλωσης ηλεκτρικών στηλών («ΑΦΗΣ»),
..και όχι απόρριψη στους κάδους απορριμμάτων ή ανακύκλωσης συσκευασιών!
Επομένως έχει μεγάλη σημασία να συγκεντρώνουμε τις μπαταρίες στους ειδικούς κάδους, για λόγους αποφυγής μόλυνσης και αξιοποίησης τους μέσω ανακύκλωσης.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μια μικρή αλλαγή, όταν γίνεται από πολλούς, φέρνει μεγάλα αποτελέσματα!
Τηλέμαχος Μπεριάτος
MSc, Διπλ. Πολιτικός-Δομοστατικός μηχανικός, μέλος ΤΕΕ
Τεχνικός Ασφαλείας (Ασφάλεια & Υγεία στην εργασία)
Αργοστόλι 11-2018
Σύνδεσμοι:
Ανακύκλωση Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών (ΑΦΗΣ) www.afis.gr
Σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών βιομηχανίας και οχημάτων (ΣΥΔΕΣΥΣ) www.sydesys.gr
