Με αφορμή τις φετινές καταστροφές (φυσικές και ανθρωπογενείς) όπως οι πυρκαγιές αλλά και τα πρωτόγνωρα καιρικά φαινόμενα (Ιανός) με υψηλές βροχοπτώσεις, πλημμύρες και σφοδρούς ανέμους που είχαν ως αποτέλεσμα σοβαρές ζημιές σε υποδομές και ανωδομές αλλά και σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, οφείλουμε να ασχοληθούμε σοβαρά και συστηματικά με την στρατηγική της αντιμετώπισης αυτών των καταστάσεων.
Το Ίδρυμα Κεφαλονιάς και Ιθάκης (ΙΚΙ) με βάση τους ιδρυτικούς στόχους από το καταστατικό του, έχει κατ’ επανάληψη προσπαθήσει να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει την τοπική κοινωνία για τα προβλήματα που δημιουργούνται από την γενικευμένη περιβαλλοντική κρίση και τις συνεπαγόμενες καταστροφές αλλά και για τις μεθόδους αντιμετώπισης τους σε τοπικό επίπεδο. Για το σκοπό αυτό έχει πραγματοποιήσει εκδηλώσεις σε συνεργασία με διάφορα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα της χώρας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το περσινό 18ο Επιστημονικό Συμπόσιο του ΙΚΙ, που είχε ως θέμα του «Κρίσεις, κίνδυνοι, καταστροφές στην εποχή της κλιματικής αλλαγής και η νέα κανονικότητα», στη διάρκεια του οποίου αναπτυχθήκαν με κατανοητό τρόπο, κρίσιμα ζητήματα γύρω από τις εξελίξεις στα θέματα των φυσικών κινδύνων και καταστροφών. Ιδιαίτερα σημαντικές ήταν οι ανακοινώσεις για τα θέματα των πυρκαγιών και των πλημμυρών (Ακραία καιρικά και υδρολογικά φαινόμενα κ.ά.) από ειδικούς εμπειρογνώμονες και πανεπιστημιακούς ερευνητές και καθηγητές αλλά και εισηγητές από τοπικές υπηρεσίες. Τονίστηκε ιδιαίτερα η ανάγκη προσαρμογής στην νέα κανονικότητα με συνεχή και συστηματικό χωρικό σχεδιασμό και ειδικότερα με την αποπεράτωση και εφαρμογή του περιφερειακού σχεδίου προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
Ύστερα από τις πρόσφατες καταστροφές, οι τοπικές αρχές στα νησιά μας (όπως σε κάθε γωνιά της χώρας), αγωνίζονται με την συμπαράσταση όλων για να ανακουφίσουν τους κατοίκους των περιοχών που επλήγησαν και να αποκαταστήσουν το συντομότερο τις ζημιές. Χρειάζονται όμως την στήριξη και βοήθεια του κέντρου που πρέπει να συντονιστεί κατάλληλα με την αυτοδιοικητικές δομές (δήμους και περιφέρειες).
Απαιτείται όμως και μια πιο αποτελεσματική στρατηγική από την κεντρική διοίκηση και την κρατική μηχανή. Ύστερα από επαναλαμβανόμενες περιπτώσεις καταστροφών τα τελευταία χρόνια, πρέπει να γινεί συνείδηση όλων ότι το σύστημα πολιτικής προστασίας χρειάζεται να βελτιωθεί πολύ περισσότερο, για να μειώσει την τρωτότητα των πόλεων και περιφερειών και να αμβλύνει τα επιπτώσεις των καταστροφικών φαινομένων των οποίων η ακριβής πρόβλεψή και εξέλιξη είναι ούτως ή άλλως δυσχερής. Εξ’ άλλου η επικινδυνότητα δεν είναι συνάρτηση μόνο της έντασης και συχνότητας των φαινομένων αλλά και της τρωτότητας (ή αντιστρόφως της ανθεκτικότητας) των τόπων και περιοχών. Τέλος, η πολιτική προστασία χρειάζεται γενναία βελτίωση για να υπάρξει ένα αξιόπιστο σύστημα αποκατάστασης και ανασυγκρότησης μετά από κάθε καταστροφικό γεγονός.
Τα νησιά μας ήταν, είναι και θα είναι τόπος εκδήλωσης φυσικών και μη καταστροφών και για το λόγο αυτό χρειάζεται διαρκής φροντίδα, παρακολούθηση, ετοιμότητα και ‘κυλιόμενος’ πολεοδομικός, χωροταξικός και περιβαλλοντικός σχεδιασμός, γιατί τα σεισμικά, μετεωρολογικά, υδρολογικά ή άλλα συμβάντα θα …συμβαίνουν πάντα αλλά και γιατί το περιβάλλον (φυσικό και δομημένο) αποτελεί το υπόβαθρο κάθε κοινωνίας και οικονομίας.
Για το ΙΚΙ
Ηλίας Μπεριάτος
Προέδρος Δ.Σ.
