Η μόνη αδιάσειστη αλήθεια γύρω από τις «ειδήσεις» που κυκλοφορούν κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό τους είναι ψευδείς. Ψευδέστατες! Είναι δηλαδή αποκυήματα της φαντασίας αρρωστημένων μυαλών ή ατόμων που αδυνατώντας να κάνουν κάτι δημιουργικό, κάνουν απλά πλάκα! Ή έτσι τουλάχιστον νομίζουν.
Είναι τρομακτικό το μέγεθος της παραπληροφόρησης που κυκλοφορεί γενικά στο διαδίκτυο.
Και δε μιλάμε για «ειδήσεις» τύπου κουτσομπολιού. «Ποια, δηλαδή, καλλιτέχνιδα πήγε με τον άνδρα της φίλης της» ή «ποιο ζευγάρι χωρίζει γιατί, μετά από 50 χρόνια γάμου, διαπίστωσαν ασυμφωνία χαρακτήρων» και τα τοιαύτα που απευθύνονται σε αναγνωστικό κοινό το οποίο μόλις και με τα βίας είναι σε θέση να χωρίσει δυο γαϊδάρων άχυρα. Αναφέρομαι σε ψεύτικες ή απίστευτα διαστρεβλωμένες ειδήσεις γύρω από τις διεθνείς σχέσεις και γενικά την πολιτική ζωή που φιλοξενούνται σε ειδησεογραφικούς ιστότοπους οι οποίοι αυτοχαρακτηρίζονται έγκυροι αλλά στην ουσία κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η άκρατη κινδυνολογία και η παντελής έλλειψη δημοσιογραφικής δεοντολογίας.
Αν όσα κατά καιρούς έχουν δημοσιεύσει αυτοί οι ιστότοποι έβγαιναν αληθινά τότε θα οδεύαμε για τον… 4οπαγκόσμιο πόλεμο ενώ οι ελληνοτουρκικές συγκρούσεις δεν θα είχαν… τελειωμό!
Οι κινδυνολόγοι γνωρίζουν πολύ καλά τι κάνουν. Βασίζονται στο γεγονός ότι «οι ψευδείς ειδήσειςδιαδίδονται έξι φορές πιο γρήγορα από τις πραγματικές», όπως αποκάλυψε πρόσφατα η μεγαλύτερη έρευνα που έγινε ποτέ για το φαινόμενο, από το MediaLabτου Πανεπιστημίου ΜΙΤ και που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Science».
Η έρευνα αποκάλυψε επίσης ότι «το ψέμα εξαπλώνεται ταχύτερα από την αλήθεια και διαδίδεται σημαντικά μακρύτερα και ευρύτερα σε όλες τις κατηγορίες πληροφοριών…»
Στην έκθεση των ερευνητών τονίζεται ότι «η ψυχολογική αιτία γι’ αυτό είναι ότι οι ψευδείς ειδήσεις είναι πρωτότυπες και στους ανθρώπους αρέσει να διαβάζουν και να διαδίδουν σε άλλους ασυνήθιστες ιστορίες, χωρίς να τους ενδιαφέρει αν είναι αληθινές. Οι ψευδείς ειδήσεις ενισχύουν τα αισθήματα φόβου, αηδίας και έκπληξης, ενώ οι αληθινές ειδήσεις είναι συνήθως βαρετές και συνηθισμένες…»
Με άλλα λόγια και εμείς οι ίδιοι συμβάλουμε στην διάδοση της παραπληροφόρησης οξύνοντας το πρόβλημα!
Ο συμπατριώτης μας, Μιχάλης Μπλέτσας, διευθυντής πληροφορικής στο Media Lab του MIT, δήλωσε σχετικά:
«Τα αποτελέσματα της έρευνας του εργαστηρίου κοινωνικών μηχανών (LSM) του ΜΙΤ Media Lab, δείχνει ξεκάθαρα την ανάγκη για ριζικό επανασχεδιασμό της μετάδοσης ειδήσεων μέσω των κοινωνικών δικτύων και του διαδικτύου γενικότερα.
»Το τεράστιο μέγεθος των κυρίαρχων διαδικτυακών εταιριών σε συνδυασμό με το επιχειρηματικό τους μοντέλο που βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην διαφήμιση περιπλέκει ιδιαίτερα τα πράγματα.
»Εκείνο που γίνεται ξεκάθαρο πάντως είναι ότι όλοι μπορούμε να βοηθήσουμε άμεσα σκεπτόμενοι διπλά και τριπλά το κάθε “retweet” ή “share” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης» κατέληξε ο ερευνητής Μιχάλης Μπλέτσας.
Αν δεν αφυπνιστούμε, λοιπόν, δε θα αργήσει να έρθει ο καιρός που θα διαβάζουμε μόνο κατασκευασμένες ειδήσεις.
Η επιλογή ανάμεσα στην αλήθεια και τα αληθινά ψέματα είναι δική μας!
Γιώργος Μεσσάρης
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Από το πρόβλημα των ψευδών ειδήσεων δεν εξαιρούνται οι εφημερίδες, το ραδιόφωνο και η τηλεόραση. Έχουν χάσει και αυτά τα μέσα ενημέρωσης την αθωότητά τους. Μόνο που στα ΜΜΕ το πρόβλημα δεν είναι τόσο έντονο – κρατούνται κάποια προσχήματα. Τώρα μετά από τα όσα έγραψα σήμερα, ίσως και εσείς διερωτηθείτε αν θα πρέπει να με πιστέψετε. Αυτό το αφήνω στην κρίση σας…
