Το αληθινό πρόσωπο του ανθρώπου που ενέπνευσε τον Άγιο Βασίλη αποκάλυψαν για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 1.700 χρόνια οι επιστήμονες, ανακατατασκευάζοντας το πρόσωπο με τη βοήθεια της τεχνολογίας και του κρανίου του.

Ο Άγιος Νικόλαος των Μύρων ήταν ένας παλαιοχριστιανικός άγιος του οποίου η φήμη για τα δώρα ενέπνευσε την ολλανδική λαϊκή φιγούρα του Sinterklaas, που αργότερα έγινε Άγιος Βασίλης στις ΗΠΑ.

Αυτή η μυθική φιγούρα θα συγχωνευόταν στη συνέχεια με τον Άγγλο Father Christmas – που συχνά συνδέεται με γλέντια και παιχνίδια, αντί για δώρα – για να δημιουργήσει τον χαρακτήρα που λατρεύουν τα παιδιά σήμερα.

Ωστόσο, καμία απεικόνιση του ανθρώπου πίσω από τον μύθο δεν σώζεται από τη ζωή του, με τις περισσότερες αναπαραστάσεις του «Old Saint Nick» να χρονολογούνται σε αιώνες μετά τον θάνατό του το 343 μ.Χ.

Τώρα το ζωντανό του πρόσωπο φαίνεται για πρώτη φορά από την εποχή της Ύστερης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αφού οι ειδικοί ανακατασκεύασαν ιατροδικαστικά τα χαρακτηριστικά του χρησιμοποιώντας το κρανίο του.

Ο κ. Moraes, επικεφαλής συγγραφέας της νέας μελέτης, είπε ότι ήταν ένα «δυνατό και ευγενικό πρόσωπο».

Είπε ότι ήταν επίσης «περίεργα συμβατό» με το «πλατύ πρόσωπο» που περιγράφεται στο ποίημα του 1823, A Visit From St Nicholas, ευρέως γνωστό ως «Twas The Night Before Christmas».

Είπε: «Το κρανίο έχει μια πολύ στιβαρή εμφάνιση, δημιουργώντας ένα δυνατό πρόσωπο, καθώς οι διαστάσεις του στον οριζόντιο άξονα είναι μεγαλύτερες από τον μέσο όρο.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα «πλατύ πρόσωπο» περιέργως συμβατό με το ποίημα του 1823.

«Αυτό το χαρακτηριστικό, σε συνδυασμό με μια πυκνή γενειάδα, θυμίζει πολύ τη φιγούρα που έχουμε στο μυαλό μας όταν σκεφτόμαστε τον Άγιο Βασίλη».

Ο José Luís Lira, ο συν-συγγραφέας του κ. Moraes και ειδικός στη ζωή των αγίων, περιέγραψε τη σημασία του πραγματικού Νικολάου των Μύρων.

Είπε: «Ήταν ένας επίσκοπος που έζησε στους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού και είχε το θάρρος να υπερασπιστεί και να ζήσει τις διδασκαλίες του Ιησού Χριστού, ακόμη και με κίνδυνο της ζωής του.

«Προκάλεσε τις αρχές, συμπεριλαμβανομένου του Ρωμαίου Αυτοκράτορα, για αυτή την επιλογή.

«Βοηθούσε όσους είχαν ανάγκη τόσο συχνά και αποτελεσματικά που όταν οι άνθρωποι αναζητούσαν ένα σύμβολο καλοσύνης για τα Χριστούγεννα, η έμπνευση προερχόταν από αυτόν.

«Η μνήμη του είναι καθολική όχι μόνο μεταξύ των Χριστιανών, αλλά μεταξύ όλων των λαών».

Ο κ. Moraes εξήγησε πώς ο διάσημος άγιος έγινε ο λαϊκός θρύλος του σήμερα.

Είπε: «Η Προτεσταντική Μεταρρύθμιση, με επικεφαλής τον Μάρτιν Λούθηρο, ήταν ένα κίνημα που συνέβαλε στην εξαφάνιση της αφοσίωσης στον Άγιο Νικόλαο σε πολλές χώρες.

«Μια αξιοσημείωτη εξαίρεση ήταν στην Ολλανδία, όπου ο θρύλος του Sinterklaas – που είναι μια γλωσσική καταστολή του ονόματος του αγίου – παρέμεινε ισχυρός, επηρεάζοντας ακόμη και τις αποικίες αυτού του έθνους.

«Μία από αυτές τις αποικίες ήταν η πόλη του Νέου Άμστερνταμ, η σημερινή Νέα Υόρκη, όπου ο θρύλος συντάχθηκε στο όνομα Άγιος Βασίλης.

«Περιγράφτηκε ως ένας ηλικιωμένος που τιμωρούσε τα παιδιά που συμπεριφέρονταν ανάρμοστα και αντάμειψε όσους συμπεριφέρονταν καλά με δώρα».

Συνέχισε: «Η εικόνα του Άγιου Βασίλη όπως την ξέρουμε σήμερα βασίζεται σε μια εικονογράφηση του Thomas Nast για το περιοδικό Harper’s Weekly στις αρχές του 1863.

«Αυτό με τη σειρά του εμπνεύστηκε από την περιγραφή στο ποίημα του 1823 A Visit from St. Nicholas που αποδόθηκε στον Clement Clarke Moore».

Το ποίημα γέννησε πολλές δημοφιλείς αντιλήψεις σχετικά με τη λαϊκή φιγούρα που έχουμε σήμερα, συμπεριλαμβανομένων των ρόδινων μάγουλων του, των ταράνδων του, του έλκηθρου του, του σάκου με τα παιχνίδια του και του «πλατυ προσώπου» που περιγράφηκε προηγουμένως.

Για να δημιουργήσουν το πρόσωπο, ο κ. Moraes και η ομάδα του χρησιμοποίησαν δεδομένα που συλλέχθηκαν τη δεκαετία του 1950 από τον Luigi Martino, με άδεια από το Centro Studi Nicolaiani.

Είπε: «Αρχικά ανακατασκευάσαμε το κρανίο σε 3D χρησιμοποιώντας αυτά τα δεδομένα.

Στη συνέχεια, ανιχνεύσαμε το προφίλ του προσώπου χρησιμοποιώντας στατιστικές προβολές.

«Το συμπληρώσαμε με την τεχνική ανατομικής παραμόρφωσης, στην οποία η τομογραφία του κεφαλιού ενός ζωντανού ανθρώπου προσαρμόζεται έτσι ώστε το κρανίο του εικονικού δότη να ταιριάζει με αυτό του αγίου.

«Το τελικό πρόσωπο είναι μια παρεμβολή όλων αυτών των πληροφοριών, αναζητώντας ανατομική και στατιστική συνοχή».

Το αποτέλεσμα είναι δύο σετ εικόνων: ένας στόχος σε κλίμακα του γκρι και ένας ακόμη καλλιτεχνικός – προσθέτοντας χαρακτηριστικά όπως γένια και ρούχα, εμπνευσμένα από την εικονογραφία του Αγίου Νικολάου.

Ωστόσο, τα λείψανα του αγίου αποκαλύπτουν περισσότερα από το πρόσωπό του.

Ο κ. Moraes είπε: «Προφανώς υπέφερε από σοβαρή χρόνια αρθρίτιδα στη σπονδυλική στήλη και τη λεκάνη του και το κρανίο του έδειξε πάχυνση των οστών που θα μπορούσε να προκαλέσει συχνούς πονοκεφάλους.

«Σύμφωνα με αυτήν την πηγή, η διατροφή του θα ήταν κυρίως φυτική.»

Στη ζωή, ο Άγιος Νικόλαος ήταν Επίσκοπος των Μύρων, στη σημερινή Τουρκία.

Του αποδίδονται διάφορες πράξεις, συμπεριλαμβανομένης της σωτηρίας τριών κοριτσιών από την πορνεία πληρώνοντας μια προίκα για το καθένα, επιτρέποντάς τους να παντρευτούν.

Λέγεται επίσης ότι ανέστησε τρία παιδιά που δολοφονήθηκαν από έναν χασάπη, ο οποίος τα είχε τουρσί σε άλμη και σχεδίαζε να τα πουλήσει ως χοιρινό.

Αρχικά ενταφιάστηκαν στα Myra, τα οστά του μεταφέρθηκαν αργότερα στο Μπάρι της Ιταλίας, όπου παραμένουν σήμερα.

Ο κ. Moraes, ο Dr Lira και ο συν-συγγραφέας τους, Thiago Beaini, δημοσίευσαν τη μελέτη τους στο περιοδικό OrtogOnLineMag.

*Με πληροφορίες από την Daily Mail