Ο Όσιος Παρθένιος έζησε στα χρόνια της βασιλείας του Μ. Κωνσταντίνου. Καταγόταν από Κωμόπολη της Βιθυνίας και ήταν γιος του Διακόνου Χριστοφόρου. Γράμματα πολλά δεν έμαθε, ήταν όμως ευλαβέστατος και ενάρετος άνθρωπος.
Από τον πατέρα του διδάχθηκε την αγάπη προς τον Θεό και προς τους ανθρώπους, και γι’ αυτό υπήρξε φιλόθεος, φιλάνθρωπος και ελεήμων. Ασχολείτο με το ψάρεμα, στο οποίο είχε θαυμαστές επιδόσεις, και τα ψάρια που ψάρευε τα μοίραζε στους φτωχούς η τα πουλούσε και τους έδινε τα χρήματα. Επίσης, επισκεπτόταν τους θλιμμένους και τους αρρώστους και τους παρηγορούσε με τον εμπνευσμένο λόγο του και με τα έργα της φιλανθρωπίας του. Την διακονία του αυτή και τον όλο τρόπο της ζωής του εξετίμησε ο Επίσκοπος Μελιτοπόλεως Φίλιππος, ο οποίος τον χειροτόνησε Ιερέα. Αργότερα ο Μητροπολίτης Κυζίκου Αχίλλιος τον χειροτόνησε Επίσκοπο Λαμψάκου.
Η Λάμψακος ήταν αρχαία πόλη της Μικράς Ασίας στον Ελλήσποντο. Βρισκόταν απέναντι από την Θρακική Χερσόνησο της Καλλίπολης, αρχαίας πόλης της Καρδίας, από την οποία απείχε γύρω στα τέσσερα χιλιόμετρα και οκτώ χιλιόμετρα από την σημερινή Καλλίπολη. Η πλειοψηφία των κατοίκων της Λαμψάκου επί των ημερών του αγίου Παρθενίου ήταν ειδωλολάτρες, τους οποίους όμως «κέρδισε» με την αγάπη του, τα καλά του έργα, αλλά και με τα θαύματα που επιτελούσε. Αρκετούς ειδωλολάτρες θεράπευσε από ανίατες ασθένειες.
Θεωρείται προστάτης των καρκινοπαθών
Ο όσιος Παρθένιος θεωρείται προστάτης των καρκινοπαθών, επειδή θεράπευσε και θεραπεύει πολλούς καρκινοπαθείς. Όταν έφυγε από την πρόσκαιρη αυτήν ζωή, η πλειοψηφία του ποιμνίου του ήταν ευσεβείς Χριστιανοί, ζωντανά μέλη της Εκκλησίας του Χριστού.
Ήρθε ο καιρός που ο Θεός θέλησε να δοξάσει το μεγάλο αυτό άγιό του, τον «μέγαν, και περιβόητον εν θαύμασι», «το της Εκκλησίας, εγκαλώπισμα ιερόν, τον θείον Παρθένιον, Αποστόλων τον ομότροπον» (από στιχηρό προσόμοιο τού Εσπερινού), προικίζοντάς τον και με επιπλέον χαρίσματα που τα έχει ανάγκη η εποχή μας. Έτσι επαύξησε και την ειδική χάρη που είχε να γιατρεύει την επάρατο νόσο, τον καρκίνο, που τόσους και τόσους ανθρώπους καθημερινά βασανίζει και από τόσους στερεί τη ζωή. Και ο σπλαγχνικός Άγιος Παρθένιος τρέχει παντού, στέκεται δίπλα στον πονεμένο άνθρωπο των ημερών μας και τον απαλλάσσει από τη φοβερή αυτή νόσο, φτάνει και ο ίδιος να τον πλησιάσει και με πίστη να του το ζητήσει.
Η ευχή για τον καρκίνο
Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών, ο επιτιμών τοις πνεύμασι της ασθενείας και την υγείαν τοις επικαλουμένοις Σε εκ πόθου καρδίας και τη προς Σε πίστει επιδαψιλεύων, επάκουσον ημών των αμαρτωλών, παρ΄οις, συν ταίς άλλαις, και ητής του καρκίνου μάστιγος δεινή απειλή αφαρπάζουσα εκ μέσου ημών, μετά επώδυνον νόσον και εν βραχεί χρόνω, πατέρας, αδελφούς και τέκνα ημών, βαθείαν δε θλίψιν και οδύνην, εκ του θανάτου αυτών, ον εκ φεύξαι ου δύνανται, προκαλούσαν πάσι.
Τω φωτιστικώ και αγιαστικώ σου Πνεύματι, Κύριε, οδήγησον τους εν ιατρική επιστήμη ερευνώντας εις την του κακού του εξολόθρευσιν, το φάρμακον και τον της Θεραπείας τρόπον αποκαλύπτων, δύναμιν παράσχου τοις πάσχουσι και υπομονήν και αναψυχήν εν τοις πόνοις, πάσι δε την θεραπείαν ψυχή και σώματι επιβράβευσον, πρεσβείαις της ‘Υπερευλογημένης Δεσποίνης Ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, της Ζωοδόχου Πηγής, Ης το ύδωρ εν τη βασιλίδι των πόλεων επιχυθέν ασθενούση εκ καρκίνου, το πάθος έπαυσε, του εν αγίοις πατρός ημών Παρθενίου, επισκόπου Λαμψάκου, των αγίων ενδόξων και θαυματουργών Αναργύρων, του αγίου ενδόξου Μεγαλομάρτυρος και Ιαματικού Παντελεήμονος και πάντων Σου των Αγίων. Αμήν.