Τα συναισθηματικά κενά είναι μια κατάσταση που όλοι έχουμε βιώσει στη ζωή μας ή βιώνουμε και στο σήμερα.
Τι είναι όμως τα συναισθηματικά κενά;
Είναι όρος που δεν υπάρχει με αυτή τη περιγραφή στον κλάδο της ψυχολογίας και περιγράφει το εσωτερικό μας κενό. Την έλλειψη κάθε συναισθήματος. Θα μπορούσαμε να το περιγράψουμε σαν μια ομίχλη που καλύπτει το συναισθηματικό μας τοπίο. Είναι το παράσιτο κι εσύ ο ξενιστής που το φιλοξένει, αφήνοντας το να ρουφά καθημερινά κάθετι θετικό.Αποτέλεσμα; Να νοιώθεις όλο και πιο άδειος, απογοητευμένος, ανήμπορος να αντιδράσεις και λέγοντας στον εαυτό σου ότι δεν αξίζεις τίποτα . Να βυθίζεσαι όλο και περισσότερο σε ένα ατέρμονο τέλμα θλίψης. Πόσες φορές λοιπόν έχεις νοιώσει πως τίποτα δεν είχε νόημα και αξία για σένα και τους γύρω σου;
Γιατί δυσκολευόμαστε να το αναγνωρίσουμε και να το περιγράψουμε;
Συνήθως υπάρχει δυσκολία στο να εκφράζουμε και να δηλώνουμε τα συναισθήματα μας είτε θετικά είτε αρνητικά, για να μη φάνουμε αδύναμοι ή να μη διαταράξουμε τις ισορροπίες στις σχέσεις μας. Πόσο μάλλον όταν χρειάζεται να περιγράψουμε το απολυτό κενό. Είναι ο αόρατος επισκέπτης που δεν μπορείς να δεις και να περιγράψεις, αλλά με τη παρουσία του κάνει τη ζωή μας άχρωμη, δυσλειτουργική ,άδεια και σε οδηγεί στη θλίψη, την απομόνωση και την μοναξιά. Θυμήσου τις απαντήσεις που έδινες όταν ρωτήθηκες πως νοιώθεις τις στιγμές που βίωνες μια παρόμοια κατάσταση. «Δεν ξέρω πως νοιώθω ή τι νοιώθω», «νοιώθω περίεργα» και ακόμη «νοιώθω άδειος και κενός χωρίς να έχω όρεξη να κάνω τίποτα».
Πως δημιουργούνται τα συναισθηματικά κενά;
Δίνοντας λοιπόν συναισθήματα στη προσπάθεια να συνδεθείς με άλλους που δεν ανταποκρίθηκαν, τα απέσυρες και τα έθαβες μέσα σου και ξεχνούσες την ύπαρξη τους. Ως αποτέλεσμα ένιωσες τη ματαίωση στο πρόσωπο σου, πληγώθηκες, ένιωσες μη αποδεκτός και άχρηστος και να ψάχνεις κάποιον άλλο τρόπο σύνδεσης. Θυμάσαι πόσο άδειος και μόνος ένοιωσες όταν βίωσες την απόρριψη και την εγκατάλειψη μιας σχέσης που τέλειωσε άδοξα; Ακόμη και μέσα στην εργασία σου ότι θετικό συναίσθημα έδωσες ματαιώθηκε και προσπάθησες να το νεκρώσεις. ’Ίσως στη παιδική σου ηλικία, αφού δεν έλαβες αγάπη, στο τώρα νοιώθεις ότι δεν αξίζεις να αγαπηθείς. Συμπληρωματικά θα μπορούσε να είναι και μια απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου η ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας. Οτιδήποτε μας κάνει να αιμορραγούμε συναισθηματικά και θέλουμε να το νεκρώσουμε και να το θάψουμε. Είναι τόσα πολλά που μπορούν να σε οδηγήσουν στο ξέφωτο, μόνο και άδειο νοιώθοντας ότι παίζεις σε ένα μονόπρακτο έργο χωρίς θεατές, βιώνοντας το απόλυτο κενό και τη μοναξιά.
Πως τα αντιμετωπίζουμε συνήθως;
Συνήθως μη μπορώντας να προσδιορίσουμε τι είναι αυτό που βιώνουμε οδηγούμαστε να δημιουργούμε συνθήκες τέτοιες ώστε να νοιώσουμε ξανά ζωντανοί, ακόμη και μέσα από αρνητικά συναισθήματα και καταστάσεις, κάνοντας ενέσεις στον εαυτό μας αδρεναλίνης, αρκεί να νοιώσουμε ότι βγαίνουμεμέσα απ αυτό το τέλμα.
Ο τζόγος, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, η συχνή εναλλαγή συντρόφων και η εργασιομανία είναι κάποιες από τις συνήθεις τακτικές που ακολουθούμε. Εν κατακλείδι ότι μπορεί κατά τη κρίση μας εκείνη την στιγμή να μας κάνει να νοιώσουμε ξανά ζωντανοί και γεμάτοι. Συνήθως βεβαία όταν συνειδητοποιούμε τη κατάληξη σε όλο αυτό το αφήγημα που έχουμε δημιουργήσει, το αποτέλεσμα είναι να καταλήξουμε στο πουθενά . Να έχουμε καταφέρει το απόλυτο τίποτα και να βουλιάζουμε πιο βαθιά στην κινούμενη άμμο του συναισθηματικού μας κενού.
Πως πραγματικά μπορώ να βοηθήσω τον εαυτό μου;
Έτσι λοιπόν όσο περισσότερο αγωνιζόμαστε να βγούμε μόνοι απ’ την κινούμενη άμμο τόσο μας ρουφά πιο γρήγορα . Είναι η στιγμή που το αίσθημα της θλίψης και της ανηδονίας γίνεται αφόρητο. Δεν υπάρχει νόημα για σένα και έχεις χάσει κάθε ενδιαφέρον νιώθοντας ότι δεν αξίζεις να αγαπηθείς.
Είναι η στιγμή που ένα χέρι θα σε τραβήξει και με κοινή προσπάθεια θα μπορέσεις να βγεις μέσα από τη κινούμενη άμμο. Χρειάζεται να αποτυπώσεις ότι ακριβώς νοιώθεις και βιώνεις που είχε σαν αποτέλεσμα να σε φέρει αυτή τη θέση. Δε χρειάζεται να γίνεσαι επικριτικός με τον εαυτό σου γιατί πήρες λάθος αποφάσεις για ανθρώπους που δεν πίστεψαν σε σένα, δε σε αγάπησαν ή σε ματαίωσαν.
Μαζί με το χέρι ενός ειδικού θα συμπορευτείς μέσα από ένα θεραπευτικό πλάνο ανακαλύπτοντας τα θαμμένα συναισθήματα σου, ξεκινώντας πάλι να τα βιώνεις με σένα.
Χρειάζεται να αγαπήσουμε πρώτα τον εαυτό μας, να μας συγχωρέσουμε, να μας κατανοήσουμε και να μας αποδεχτούμε για να γεμίσουμε πρώτοι το κενό μας ανακαλύπτοντας απ’ την αρχή τι πραγματικά θέλουμε ή τι δεν θέλουμε. Όλα ξεκινούν από εμάς και καταλήγουν σε μας.
Κωνσταντίνος Ηλιουδάκης
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
