Το διάστημα 26 Σεπτεμβρίου έως 7 Οκτωβρίου το Λύκειο Ελληνίδων Αργοστολίου είχε τις εξής συμμετοχές:

1) Συμμετοχή στο 21ο Συνέδριο Λυκείου Ελληνίδων στην Καβάλα, 26-29 Σεπτεμβρίου 2024.
2) Χορευτές του Λ.Ε.Α. συμμετείχαν στην λιτάνευση της εικόνας της Δραπανιώτισσας. Ακόμη, ομάδα του Λυκείου Ελληνίδων Αργοστολίου παρέστηκε στη δοξολογία και στην κατάθεση στεφάνου που έγινε στην εκκλησία των Ταξιαρχών.
3) Στις 1 Οκτωβρίου χορευτική ομάδα του Λ.Ε.Α. συμμετείχε σε Αφιέρωμα που πραγματοποιήθηκε στο Στατέρι με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα Ηλικιωμένων απ’ τον Ο.Κ.Α.Π. με υπεύθυνη την κ. Ανθή Αρβανιτάκη.
4) Επίσης συμμετείχε το Λ.Ε.Α. στην Εσπερίδα, με αφορμή την ημέρα μνήμης της Ναυμαχίας της Ναυπάκτου, που πραγματοποιήθηκαν στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου με εισηγητές τον κ. Στάβερη και την κ. Ντούκα και συντονίστρια την κ. Σαμόλη Βάνια.
Ακολουθεί αναλυτική αναφορά σχετικά με το 21ο Πανελλήνιο Συνέδριο του Λυκείου Ελληνίδων από την κ. Ευαγγελία Ζηνέλη, Επιστημονική Συνεργάτιδα του Λ.Ε.Α..
«21ο Συνέδριο Λυκείου Ελληνίδων στην Καβάλα, 26-29 Σεπτεμβρίου 2024.

Το 21ο Συνέδριο του Λυκείου Ελληνίδων πραγματοποιήθηκε στις 26 με 29 Σεπτεμβρίου στην Καβάλα υπό τη διοργάνωση του Λυκείου Ελληνίδων Καβάλας, με θέμα: «Γυναίκα και Λύκειον των Ελληνίδων: αναστοχασμός, επαναπροσδιορισμός και
Αργοστόλι, 10 Οκτωβρίου 2024 νέες προκλήσεις. Η Γυναίκα ως μήτρα παράδοσης, κοινωνικών αλλαγών και αλληλεγγύης στον 21ο αιώνα».

Στόχος του Συνεδρίου ήταν η προσέγγιση θεματικών που αφορούσαν τον ρόλο και τη θέση της γυναίκας ως φορέα της παράδοσης αλλά και της νεωτερικότητας. Οι προκλήσεις που συναντά η σύγχρονη γυναίκα και οι τρόποι αντιμετώπισης των ζητημάτων της αποτέλεσαν κοινό σημείο αναφοράς των εισηγήσεων.
Στο Συνέδριο παρευρέθηκε η Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Αργοστολίου κ. Ευρώπη Μοσχονά- Μαραγκάκη και Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Λυκείου Ελληνίδων Αργοστολίου, οι κυρίες: Στάμω Μαστρόκαλου, Ανθή Αρβανιτάκη, Γιάννα Καρρά, Ελένη Φωή καθώς και η επιστημονική σύμβουλος του Λυκείου Ελληνίδων Αργοστολίου, κ. Ευαγγελία Ζηνέλη.
Η τελετή έναρξης του Συνεδρίου έγινε την Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου στο ξενοδοχείο LUCY με το καλωσόρισμα των συνέδρων από την κ. Μαρίνα Φιλιππίδου, Πρόεδρο του Λυκείου Ελληνίδων Καβάλας. Κατόπιν, ακολούθησε η κήρυξη Έναρξης του Συνεδρίου από την κ. Μαρία Παπαμάρκου, Πρόεδρο του Λυκείου των Ελληνίδων (Κεντρικό), και στη συνέχεια η πραγματοποίηση της Μουσικής Εκδήλωσης “ΓΥΝΑΙΚΑ – Πηγή Χαράς και Αισιοδοξίας, Θύμα Βασανισμού, Σύμβολο Θυσίας και Δύναμης, Μήτρα Έρωτα και Αγάπης” από το Γυναικείο Φωνητικό Σύνολο “Voci
ContraTempo”.

Οι εργασίες του συνεδρίου έγιναν την Παρασκευή στις 27 Σεπτεμβρίου στο ξενοδοχείο LUCY με εξαιρετικούς εισηγητές και εισηγήτριες. Οι ομιλίες ήταν χωρισμένες στις εξής τέσσαρες θεματικές ενότητες:

Α) Γλώσσα, Πολιτισμός, Τέχνη, Λαογραφία, Παράδοση και Γυναίκα,
Β)Σύγχρονες πολιτικές για την ισότητα, Γυναίκα στη Πολιτική και στην Οικονομία και πολιτικές για τη γυναίκα,
Γ)Δίκαιο, Δικαιώματα, Ισότητα των φύλων,
Δ) Κοινωνική πολιτική, οικογένεια και γυναίκα.

Τα Συμπεράσματα του Συνεδρίου στο τέλος διατυπώθηκαν από την κα Ζωή Γαβριηλίδου, Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής.

Το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου το πρωί πραγματοποιήθηκε η Ειδική Συνεδρία των
Προέδρων όλων των Λυκείων στην αίθουσα της Μ. Λέσχης υπό την προεδρία της κα. Μαρίας Παπαμάρκου, Προέδρου του Κεντρικού. Στην Ειδική Συνεδρία των Προέδρων συμμετείχε και η Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Αργοστολίου, κ. Ευρώπη Μοσχονά- Μαραγκάκη. Ετέθησαν θέματα που αφορούσαν τον ρόλο της γυναίκας και τον προσανατολισμό των δράσεων του Λυκείου Ελληνίδων και ακολούθησε συζήτηση. Οι υπόλοιπες σύνεδροι ξεναγήθηκαν στα αξιοθέατα της Καβάλας.
Το Σάββατο το βράδυ έγινε η Τελετή Λήξης του Συνεδρίου στο Κάστρο της πόλης και έκλεισε το Συνέδριο με τη μουσικοχορευτική παράσταση “ΓΥΝΑΙΚΕΣ” με τη χορευτική ομάδα παραστάσεων του Λυκείου Ελληνίδων Καβάλας.

Την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκαν δύο εκδρομές για τις συνέδρους. Η πρώτη στο Αρχαίο Θέατρο και τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων (μνημείο UNESCO) και στο Βαπτιστήριον της Αγίας Λυδίας και η δεύτερη στο νησί της Θάσου, στο αρχαιολογικό μουσείο, καθώς και στο γραφικό χωριό της Παναγίας.
Πιο αναλυτικά, οι ομιλίες ξεκίνησαν 27 Σεπτεμβρίου με τη θεματική ενότητα «Γλώσσα, Πολιτισμός, Τέχνη, Λαογραφία, Παράδοση και Γυναίκα» της οποίας συντονίστρια ήταν η κ. Ευθυμία Πεντέρη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνικής Παιδαγωγικής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Δ.Π.Θ.).
Η κ. Ζωή Γαβριηλίδου, Καθηγήτρια Γλωσσολογίας Δ.Π.Θ. και Επισκέπτρια Καθηγήτρια University of Chicago, τ. Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας Δ.Π.Θ., μίλησε για το θέμα «Γλωσσικός σεξισμός ή όταν η γλώσσα κάνει διακρίσεις». Ξεκίνησε με τη διαπίστωση ότι στα χαμηλά επαγγέλματα υπάρχουν και γυναίκες ενώ στα υψηλά μόνο άνδρες. Ύστερα, μας κατατόπισε σχετικά με τον γλωσσικό σεξισμό χρησιμοποιώντας παραδείγματα, όπως τη σημασία των λέξεων «ανδράκι» και «γυναικάκι». Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η δημόσια πραγματικότητα είναι υπέρ του άνδρα και αυτό αποτυπώνεται μέσω της γλώσσας. Η κ. Γαβριηλίδου αναφέρθηκε στην έρευνα της κ. Φραγκουδάκη και της κ. Τσοκαλίδου. Σύμφωνα με την κ. Φραγκουδάκη, «η γλώσσα δεν είναι αθώα και υπάρχουν κοινωνικές προεκτάσεις». Ο σεξισμός, ανέφερε η κ. Γαβριηλίδου, σχετίζεται με την υποτίμηση του φύλου γλωσσικά και γραμματολογικά. Η γυναίκα βρίσκεται σε μειονεκτική θέση γι ‘αυτό και θα πρέπει να προσέχουμε στην χρήση της γλώσσας. Με βάση την κ. Τσοκαλίδου « η γλώσσα είναι φορέας στερεοτύπων» και γι’ αυτό πρέπει μέσω της γλώσσας να δώσουμε φωνή και στα δύο φύλα. Μας παρότρυνε, για παράδειγμα, να χρησιμοποιούμε τη λέξη στελεχώνω αντί για επανδρώνω. Κατέληξε στο ότι η δύναμη βρίσκεται στα χέρια των χρηστών και των γλωσσολόγων.

Ο κ. Εμμανουήλ Βαρβούνης, Καθηγητής Λαογραφίας, Κοσμήτορας της Σχολής Κλασσικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών Δ.Π.Θ., συνέχισε με την εισήγηση του με θέμα «Γυναίκες και λαϊκή θρησκευτικότητα: Από τον παραδοσιακό στον σύγχρονο λαϊκό πολιτισμό». Σε αυτή την εισήγηση είχαμε την ευκαιρία να αναγνωρίσουμε τον ρόλο της γυναίκας υπό το πρίσμα της λαϊκής θρησκευτικότητας. Η Παλαιά Διαθήκη, μας ανέφερε, τάσσει την γυναίκα ως βοηθό του Αδάμ. Ο κ. Βαρβούνης μας προέτρεψε να αποκτήσουμε μια «ασκημένη λαογραφική ματιά» για τη γυναίκα. Επιπλέον, ανέφερε ότι οι σύγχρονες συνθήκες θέτουν την εικόνα μιας χειραφετημένης γυναίκας, η οποία σε καθημερινές λατρευτικές δράσεις δε συμμετέχει τόσο ενεργά. Τα μαγικά θρησκευτικά τελετουργικά έχουν αρχέγονες λειτουργικές δομές, οι οποίες σύμφωνα με τον κ. Βαρβούνη, τώρα έχουν ατονήσει. Αναφέρθηκε, επίσης, στις «γονιμικές», διαβατήριες τελετουργίες που τώρα εκλείπουν. Εν συνεχεία, αναφέρθηκε στην έρευνα του Ρόμπερτ Ράιτερ, που δημοσιεύθηκε το 1987, σχετικά με τον ρόλο της γυναίκας και τη θέση της στις βαλκανικές χώρες. Βάσει αυτής, ο τελετουργικός ρόλος της γυναίκας στις βαλκανικές χώρες είναι δεδομένος. Εντούτοις, εκλείπουν τα έθιμα, όπως τα έθιμα γάμου, όπου κυριαρχεί η γυναίκα. Παραδείγματα όπως, η ατεκνία, που παραδοσιακά ανήκε στην γυναίκα, τελετουργίες θανάτου, όπου πάλι κυριαρχεί η γυναίκα, δώσαν φως στην κατανόηση της θέσης της στη λαογραφία. Παραδείγματα που αναφέρθηκαν είναι οι ευχές και οι κατάρες, η παρασκευή του άρτου, η φανουρόπιτα, το θυμίαμα στους τάφους, η λατρεία θαυματουργών εικόνων και η λαϊκή θεραπευτική όπως το ξεμάτιασμα. Ο κ. Βαρβούνης συμπέρανε ότι αρκετά πράγματα έχουν διαφοροποιηθεί και αλλάξει, όμως στις τελετουργίες παραμένει στο κέντρο η γυναίκα, καθώς αυτή έχει στενή σχέση με τη λαϊκή θρησκευτικότητα.
Στην συνέχεια, μίλησε ο κ. Άγγελος Παληκίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Διδακτικής της Ιστορίας Δ.Π.Θ., με θέμα «Πώς είδαν οι ξένοι ζωγράφοι τις Ελληνίδες της Επανάστασης», όπου είχαμε την ευκαιρία να κατανοήσουμε τη θέση της γυναίκας στην Ελληνική Επανάσταση μέσα από τα έργα τέχνης. Η φαντασιακή αναπαράσταση της γυναίκας σχηματοποιεί τις αντιλήψεις των ξένων για τις Ελληνίδες γυναίκες. Μέσα από αυτά τα έργα τέχνης ανακαλύπτουμε τα ελληνικά στοιχεία των αρχαίων Ελλήνων και τις ομοιότητες με τους προγόνους, σύμφωνα με τον κ. Παληκίδη. Προσέθεσε ακόμη, ότι ο Φιλελληνισμός, στην αυγή του 19ου αιώνα, επηρέασε την τέχνη. Ακόμη, ανέφερε ότι η Δύση έβλεπε αρχικά την Ελλάδα ως προέκταση της Ανατολής. Ο λεγόμενος «οριενταλισμός» στην τέχνη αποτελεί βασική πτυχή της αποικιοκρατίας ή αλλιώς την αισθητική πτυχή της επέκτασης της Δύσης. Η γυναίκα της Ανατολής, σύμφωνα με τον κ. Παληκίδη, παρουσιάζεται σε χαρέμια ή σε λουτρά και επέχει έναν μυστηριακό τόνο. Ακόμη, η συμβολική αλληγορία της Ελλάδας με γυναίκα σκλαβωμένη μας εντυπωσιάζει καθώς βρίσκεται σε αρκετά έργα τέχνης. Ο Ντελακρουά έκανε έρευνα για τις σφαγές της Χίου και δομεί την επιφάνεια του έργου τέχνης σαν μια θεατρική σκηνή, η οποία όπως ανέφερε ο κ. Παληκίδης, φέρει μαζί της τον φόβο της «μιγαδοποίησης». Η Ελλάδα, επίσης, παρουσιάζεται στα ερείπια του Μεσολογγίου με τόνο αγωνίας. Τέλος, κατέληξε στο ότι η γυναίκα παίζει κρίσιμο ρόλο σε εθνικές κοινωνίες ως μητέρα του έθνους.

Η κ. Πολυάννα Καραντζή, ΕΕΔΙΠ Αγγλικής Φιλολογίας Σ.Ν.Δ. Π.Ν., Θεατρολόγος, Δραματοθεραπεύτρια, μίλησε στην εισήγησή της, με θέμα «Η Βασίλισσα της Ομορφιάς του Martin McDonagh. Γυναικείοι ρόλοι και στερεότυπα ως καμβάς -πρόταση για δραματοθεραπευτική επεξεργασία», για τη δραματοθεραπεία με κεντρικό σημείο τη γυναίκα. Αρχικά όρισε τη δραματοθεραπεία ως την τεχνική που χρησιμοποιεί τις τέχνες συνολικά ιδιαίτερα το θέατρο. Με άλλα λόγια, αξιοποιεί την έννοια του μεταβατικού χώρου, την αισθηματική απόσταση μέσω της δραματικής φαντασίας. Ο McDonagh, όπως ανέφερε, ήταν ιρλανδός θεατρικός συγγραφέας και το έργο του «Η Βασίλισσα της Ομορφιάς» διαδραματίζεται σε ένα ιρλανδικό αγροτόσπιτο, όπου παρουσιάζεται μια μάλλον σαδομαζοχιστική τάση στη σχέση μιας μάνας με την κόρη της. Το έργο του, σύμφωνα με την κ. Καραντζή, έχει πολλούς συμβολισμούς και έτσι προσφέρεται για δραματοθεραπευτική επεξεργασία. Για παράδειγμα, το σπίτι μπορεί να αντικατοπτρίζει μια φυλακή αλλά και ένα καταφύγιο. Η συζήτηση λοιπόν στη δραματοθεραπεία μπορεί να ξεκινήσει από αυτό το σημείο. Άλλα σημεία που προσφέρονται είναι η έννοια του δέρματος. Το σύμβολο του δέρματος μπορεί να συζητηθεί καθώς, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, στο δέρμα γίνεται η σύνδεση με τη γενεαλογία. Έτσι, βλέπουμε στο έργο το δέρμα της μητέρας να καίγεται από τη Μωρίν. Τα δέρματα είναι εκφάνσεις του μητρικού στοιχείου. Η κ. Καραντζή κατέληξε στη δυναμική της δραματοθεραπείας ως ένας πολιτιστικός και θεραπευτικός διάλογος, που μπορεί να οδηγήσει σε μια ευρύτερη συμβουλευτική μέσω της τέχνης.

Στην συνέχεια, ακολούθησε η επόμενη, δεύτερη θεματική του Συνεδρίου, «Σύγχρονες πολιτικές για την Ισότητα, Γυναίκα στην Πολιτική και στην Οικονομία και πολιτικές για τη Γυναίκα» με συντονίστρια την κ. Ζωή Γαβριηλίδου, Καθηγήτρια Γλωσσολογίας Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και Επισκέπτρια Καθηγήτρια University of Chicago, τ. Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας Δ.Π.Θ..

Η κ. Αικατερίνη Παπακώστα, Υφυπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, πραγματεύτηκε το θέμα «Η σημερινή θέση της γυναίκας στην πολιτική: Πώς και πόσο επηρέασε η τοποθέτηση γυναικών σε θέσεις εξουσίας την κοινωνία». Αναφέρθηκε πρώτα στις σύγχρονες πολιτικές για τη γυναίκα τονίζοντας ότι η γυναίκα και η πολιτική είναι έννοιες δυνατές. Κατόπιν, αναφέρθηκαν παραδείγματα σημαντικών γυναικών στην πολιτική, όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ, και ορόσημα της πολιτικής ιστορίας, όπως η καθιέρωση της γυναικείας ψήφου. Τέλος, συμπέρανε ότι σε ένα κράτος ισοπολιτείας η γυναίκα συμμετέχει εξίσου στα κοινά.
Η κ. Κατερίνα Δασκαλάκη, Δημοσιογράφος, Συγγραφέας, Γενική Γραμματέας του Λυκείου Ελληνίδων (Κεντρικό), μίλησε με θέμα «Η ανισότητα μεταξύ γυναικών τροχοπέδη στην ισότητα της γυναίκας: Τι θα έλεγε σήμερα η Καλλιρρόη Παρρέν για τις πολλαπλές διακρίσεις;». Αρχικά, ορίστηκε η έννοια των διακρίσεων ως οι δυσμενείς διαφοροποιήσεις που στηρίζονται σε στοιχεία της ταυτότητας κάποιου. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στην έννοια των πολλαπλών διακρίσεων, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση γυναίκας και ανάπηρης. Αναφέρθηκε ακόμη στις διαπλεκόμενες διακρίσεις, σε αυτές τις διακρίσεις δηλαδή όπου δεν είναι ξεκάθαρη η επίδρασή τους και οι οποίες δεν οφείλονται απαραίτητα σε κακή πρόθεση αλλά στο πολιτιστικό πλαίσιο κάποιου. Η κ. Δασκαλάκη συμπέρανε ότι η γυναίκα είναι μήτρα αλληλεγγύης και το ίδιο το Λύκειο Ελληνίδων μπορεί να συνδράμει με διάφορες δράσεις, όπως τη διάθεση δωρεάν μαθημάτων σε αλλοδαπές, μια δράση που όπως αναφέρθηκε ατόνησε στον καιρό της πανδημίας. Τελειώνοντας, η εισηγήτρια επισήμανε ότι η Ευρώπη ενέχει μια έννοια βίας. Αναφέρθηκε ακόμη στην εισροή ξένων πληθυσμών και συστημάτων στην Ευρώπη και την πρόκληση που αποτελεί το γεγονός και έγινε αναφορά στην Έκθεση του ΟΗΕ για τη θέση της γυναίκας, ως πυξίδα των προσπαθειών μας για την προστασία της. Ακόμη, πρόσθεσε ότι οι γυναίκες της υπαίθρου, οι ανάπηρες και αυτές που ανήκουν σε εθνοτικές μειονότητες, ενδέχεται να έχουν έναν νομικό αναλφαβητισμό, δηλαδή να μη γνωρίζουν τα δικαιώματα τους. Έτσι, αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι πρωτίστως να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα και να το συζητήσουμε.

Η κ. Νάντια Μαχά-Μπιζούμη, Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας (Λαϊκή Τέχνη) Δ.Π.Θ., μίλησε με θέμα «Γυναικείο Επιχειρείν και Παράδοση. Η συμβολή των γυναικείων αγροτουριστικών συνεταιρισμών στην τοπική ανάπτυξη μέσα από τη διατήρηση τοπικών διατροφικών παραδόσεων». Αναφέρθηκε στη δυναμική παρουσία της γυναίκας σε αγροτουριστικές και αγροσυνεταιριστικές δομές, καθώς και σε προγράμματα της Ε.Ε. που βοήθησαν και στήριξαν τέτοιες προσπάθειες, όπως το πρόγραμμα LEADER. Στην συνέχεια περιέγραψε μια προσπάθεια γυναικών στη «Φτελιά» . Πρόκειται για έναν αγροσυνεταιρισμό που ιδρύθηκε το Ιούνιο του 2000 και συμμετέχουν 17 γυναίκες. Αυγά , φρούτα, λαχανικά και άλλα είδη αξιοποιήθηκαν από αυτές και με την υποστήριξη ευρωπαϊκών και αναπτυξιακών προγραμμάτων εδραιώθηκαν ως επιχείρηση. Η συνεργατική και κοινωνική επιχειρηματικότητα ενδυναμώθηκε μέσω των προγραμμάτων που έχουν ως απώτερο στόχο τη βιωσιμότητα και τη συλλογική δράση γυναικών. Ο αγροσυνεταιρισμός «Φτελιά» αποτελεί παράδειγμα για το προσωπικό, κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο των δράσεων των γυναικών και μας υπενθυμίζει τον ρόλο της γυναίκας ως φορέα παράδοσης αλλά και νεωτερικότητας.
Η κ. Γεεωργία Χιόνη, Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, Διδάκτωρ Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτο Φλωρεντίας και εντεταλμένη διδάσκουσα στο Πανεπιστήμιο δυτικής Αττικής, συνέχισε με την εισήγηση της με θέμα «Πολιτικές της Ε.Ε. για την ισότητα των γυναικών με ιδιαίτερη έμφαση στην προάσπιση της ισότητας στα πλαίσια των δεκαεπτά στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ». Αρχικά, αναφέρθηκε στο μοντέλο της κυκλικής οικονομίας και στην έννοια της επαναχρησιμοποίησης των αντικειμένων. Εν συνεχεία, μίλησε για διεθνείς συνθήκες που αφορούν τη γυναίκα, όπως την κατοχύρωση της ισότητας των φύλων από την ΕΟΚ το 1997, τη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης το 2011, η οποία αναφέρεται στην προστασία των γυναικών από την βία, καθώς και τις εκθέσεις και οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προασπίζουν την ισότητα και τα δικαιώματα της γυναίκας.
Η κ. Έλενα Κουντουρά, Ευρωβουλευτής, εισηγήθηκε με θέμα «Το θεσμικό πλαίσιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας». Ξεκίνησε την ομιλία της εφιστώντας την προσοχή μας στο ότι οι ισχυρές και υγιείς κοινωνίες προϋποθέτουν τις γυναίκες σε θέσεις ευθύνης. Προς την κατεύθυνση της ισότητας και της προστασίας της γυναίκας είναι και ο αντίστοιχός νόμος του 2006 για την ενδοοικογενειακή βία. Η βία κατά των γυναικών είναι δυστυχώς μια πραγματικότητα, καθώς η έμφυλη βία άφησε τα αποτυπώματά της κυρίως στην περίοδο της πανδημίας όπου αναφέρονται αρκετές γυναικοκτονίες. Οι ευρωπαϊκές αποφάσεις ενσωματώνονται στην νομοθεσία μας και προστατεύεται έτσι η γυναίκα. Άλλες μορφές βίας αποτελούν επίσης οι ακρωτηριασμοί των γεννητικών οργάνων, πράξη η οποία έχει ποινικοποιηθεί. Αυτό που χρειάζεται, σύμφωνα με την κ. Κουντουρά, είναι η οριζόντια εκπαίδευση αυτών που έρχονται σε επαφή με θύματα βίας. Γι’ αυτό χρειάζεται να πιέσουμε για χρηματοδοτήσεις, νόμους, οδηγίες, επαρκείς δομές και προγράμματα ευαισθητοποίησης.

Η τρίτη θεματική ενότητα με τίτλο «Δίκαιο, Δικαιώματα, Ισότητα των φύλων» συντονίστηκε από τον κ. Χρυσομάλλη, Κοσμήτορα Νομικής Σχολής Δ.Π.Θ., Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου Δ.Π.Θ..
Ο κ. Κωνσταντίνος Π. Παπακοσμάς, Ερευνητής Τοπικής Ιστορίας, εισηγήθηκε με θέμα «Η γυναίκα στην Καβάλα, στην πόλη των διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών. Ένα αιώνα πριν». Η κύρια ασχολία των κατοίκων της Καβάλας ήταν η παραγωγή και επεξεργασία του καπνού. Έτσι, οι γυναίκες απασχολούνταν σε καπνεργασίες. Αυτές οι γυναίκες ήταν διαφορετικών θρησκευμάτων αλλά φαίνεται να συνενώνονταν οι προσπάθειες τους για έναν εθνικό σκοπό. Αναφέρθηκε η δράση της Φιλόπτωχου Αδελφότητας Καβάλας, του σωματίου Άγιος Νέστωρ και των γυναικών του Ερυθρού Σταυρού. Το 1945 ιδρύεται το Λύκειο Ελληνίδων Καβάλας. Για αυτές τις ενώσεις και τα σωματεία έγινε αναφορά στις δράσεις τους ειδικά την περίοδο 1960- 1970, όπου παρατηρούμε αυξημένες μεταναστευτικές ροές.
Η κ. Πασχαλίνα Χατζημπέη, Υποψήφια Διδακτόρισσα Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας Δ.Π.Θ., μίλησε με θέμα «Η γυναίκα στη μουσουλμανική μειονότητα». Αναφέρθηκε κυρίως στην περίπτωση της μειονότητας της Θράκης, καθώς σε αυτήν την περιοχή εστιάσθηκε η έρευνά της. Συμπέρανε ότι οι επιστημόνισσες της μειονότητας σε αριθμούς είναι λίγες. Για τις σπουδές της κόρης σημαίνοντα ρόλο έπαιζε ο πατέρας. Οι γυναίκες αυτές είχαν δυσκολίες στη γλώσσα αλλά ταυτόχρονα διακατέχονταν από μια ανάγκη εξωστρέφειας. Τέλος, κατέληξε ότι αυτό το προφίλ των γυναικών είναι η εξαίρεση για τους μειονοτικούς πληθυσμούς της Θράκης και είναι στο χέρι της κάθε γυναίκας να αλλάξει αυτό το συμπέρασμα.
Η κ. Αγλαΐα Ρομπόκου-Καραγιάννη, Ομότιμη Καθηγήτρια Παντείου πανεπιστημίου, Έφορος Στήριξης Οικογένειας, Γυναίκας και Παιδιού Κεντρικού Λ.τ.Ε. και εκπρόσωπος του Λυκείου των Ελληνίδων στην Ελληνική Αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Λόμπι Γυναικών, πραγματεύτηκε το θέμα «Η ουσιαστική συμβολή της Καλλιρρόης Σιγανού – Παρρέν στην πορεία της Ελληνίδας για την κατάκτηση των δικαιωμάτων της. Νομοθετικό πλαίσιο και παλαιά στερεότυπα». Η ομιλία ξεκίνησε με αναφορές στη σουφραζέτα, δηλαδή στη γυναίκα – αγωνίστρια που ζήτησε ισοπολιτεία με τους άνδρες. Το 1887-1888 ακούγεται για πρώτη φορά το σύνθημα για ψήφο στη γυναίκα. Η Παρρέν, όπως μας ανέφερε η κ. Καραγιάννη, εστίασε τις δράσεις της στην εκπαίδευση της γυναίκας και στη στήριξη των δικαιωμάτων της, ενώ παράλληλα εμφύσησε τον ρόλο του εθελοντισμού. Αρκετές προσπάθειές της αφορούσαν την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού των γυναικών. Τομή στις προσπάθειες της υπήρξε η ίδρυση το 1911 του Λυκείου Ελληνίδων και το 2018 η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
Η κ. Παρούλα Νάσκου-Περράκη, Αφυπ.Καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Οργανισμών στο Τμήμα Διεθνών Ευρωπαικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και τ.Διευθύντρια της Έδρας UNESCO για τη Διαπολιτισμική Πολιτική, μίλησε με θέμα «Η Σύμβαση του ΟΗΕ για την εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών και η πρόσφατη νομολογία». Αναφέρθηκε στον Χάρτη του ΟΗΕ κατά των διακρίσεων, στην Επιτροπή CEDAW και τόνισε στα συμπεράσματά της την ανάγκη για εκπαίδευση και έρευνα σε θέματα ισότητας.

Η κ. Μίκα Ιωαννίδου, Δικηγόρος, Επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Λόμπι Γυναικών, εισηγήθηκε με τίτλο «Ο ρόλος και η συμβολή των γυναικείων οργανώσεων στην προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο». Έγινε εκτενής περιγραφή των δράσεων του Ευρωπαϊκού Λόμπυ γυναικών και στη δυσμενέστερη θέση της γυναίκας εν καιρώ πανδημίας. Στην πανδημία, όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε, πολλές γυναίκες έχασαν τη θέση εργασίας τους καθώς απολύθηκαν. Το συμπέρασμα της εισήγησης ήταν ότι σε κάθε δήμο θα πρέπει να υπάρχει μια υπηρεσία για τα θύματα της βίας.

Η τέταρτη και τελευταία θεματική ενότητα του Συνεδρίου αφορούσε την «Κοινωνική Πολιτική, οικογένεια και γυναίκα» και συντονίστηκε από την κ. Στέλλα Αργυρίου, Εκπαιδευτική Ψυχολόγος, Εντεταλμένη Σύμβουλος Πολιτισμού, Επιστημών και Έμφυλης Βίας Δήμου Καβάλας, Πρόεδρος της Δημοτικής Επιτροπής Ισότητας Φύλων του Δήμου Καβάλας.

Η κ. Σεβαστή Χατζηφωτίου, Καθηγήτρια Κοινωνικής Εργασίας, Φύλου και Ενδοοικογενειακής Βίας, Κοσμητόρισσα Σχολής Κοινωνικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Δ.Π.Θ., Πρόεδρος της Επιτροπής ισότητας των Φύλων του Δ.Π.Θ., εισηγήθηκε με θέμα «Γυναίκα-Οικογένεια και καριέρα: επιλογή ή ψευτοδίλημμα». Το δίλημμα, σύμφωνα με την κ. Χατζηφωτίου, καριέρα ή οικογένεια, επιδρά στο αίσθημα αυτοδιάθεσης της κάθε γυναίκας. Επιπλέον, τόνισε ότι οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται. Το συμπέρασμα της εισήγησής της ήταν ότι χρειαζόμαστε μια δέσμη νομικών και πολιτικών μέτρων, ώστε η γυναίκα να μην μπαίνει στο δίλημμα. Γι’ αυτό θα πρέπει να κοιτάξουμε τα αίτια αυτής της κατάστασης και να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον όπου δεν τίθενται διλήμματα αλλά επιλογές.

Η κ. Άννα Καραμόσχογλου, Εισαγγελέας Εφετών Θεσσαλονίκης, Διδάσκουσα στην Εθνική Σχολή Δικαστών, συνέχισε με θέμα τη «Γυναικοκτονία». Αναφέρθηκε στο ότι στο ελληνικό ποινικό δίκαιο δεν υφίσταται ο όρος γυναικοκτονία. Η γυναικοκτονία ως πράξη εκφράζει τη θανάτωση ενός υποκειμένου λόγω του ότι είναι γυναίκα. Η γυναίκα προστατεύεται από το ελληνικό νομικό σύστημα από τις διατάξεις που αφορούν την ανθρωποκτονία. Το έννομο αγαθό της ζωής του ανθρώπου προσβάλλεται με τη γυναικοκτονία. Λόγω των γυναικοκτονιών, καλούμαστε να σκεφτούμε εάν υπάρχει η ανάγκη τυποποίησης νέου αδικήματος, αυτού της γυναικοκτονίας. Για την προάσπιση των δικαιωμάτων της γυναίκας και τη γυναικοκτονία μπορούμε επί του παρόντος να ανατρέξουμε στις διατάξεις που αφορούν την ανθρωποκτονία από θέση ισχύος ή εκμετάλλευσης. Ανέφερε επίσης ότι είναι σύνηθες πριν τη γυναικοκτονία να υπάρχει ενδοοικογενειακή και διαπροσωπική βία. Η Μάλτα, η Κροατία και η Κύπρος προβλέπουν αδίκημα γυναικοκτονίας στο ποινικό τους σύστημα και αναφέρονται στα κίνητρα κατάχρησης της εξουσίας, με αποτέλεσμα ο θύτης να έχει δυσμενέστερη αντιμετώπιση στο δικαστήριο. Το συμπέρασμα της εισήγησης ήταν ότι το κράτος- πολιτεία πρέπει να κινηθεί σε δύο άξονες: Αφενός, να προστατέψει τα αδύναμα μέλη του με παραδείγματα το χτίσιμο περισσότερων δομών και την περεταίρω υποστήριξη της εκπαίδευσης των αστυνομικών, αφετέρου, να αποτρέψει τον δράστη και τον εν δυνάμει δράστη από την τέλεση τέτοιων πράξεων. Γι’ αυτό χρειάζεται επισταμένη έρευνα στην εύρεση των αιτιών. Η έρευνα δείχνει ότι μπορεί και οι θύτες να έχουν υποστεί βία. Η γυναικοκτονία είναι μια πραγματικότητα και συνδέεται μερικές φορές με θέματα θρησκευτικά ή προίκας. Η κ. Καραμόσχογλου κατέληξε στο ότι χρειαζόμαστε εκπαίδευση από πολύ μικρή ηλικία, δηλαδή από προνήπια. Επιπλέον, χρειάζεται η στελέχωση ειδικά εκπαιδευμένου προσωπικού στην αστυνομία και προγράμματα ειδικά σχεδιασμένα για τους δράστες καθώς και δομές για τα θύματα βίας. Ένα παράδειγμα δράσης προς αυτήν την κατεύθυνση αποτελεί η ποινική διαμεσολάβηση.
Η κ. Άννα Αποστολίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Δ.Π.Θ., Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, εισηγήθηκε με θέμα «Νομική και εγκληματολογική διάσταση της ενδοοικογενειακής βίας». Αναφέρθηκε στην υπόθεση Πελικό Ζιζέλ και αναγνώρισε ότι η βία στην οικογένεια κλιμακώνεται διαχρονικά. Επεσήμανε την ανάγκη για περισσότερες πολιτικές εστιασμένες στο φύλο. Ακόμη, προσέθεσε ότι η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί μια κοινωνική παθογένεια. Οι χώρες της Ε.Ε. σύμφωνα με την ίδια καθυστέρησαν να ποινικοποιήσουν την ενδοοικογενειακή βία, η οποία ορίζεται ως αξιόποινη πράξη σε βάρος προσώπου και η οποία μπορεί να περιλαμβάνει και προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας. Η οικογένεια είναι ένας διευρυμένος όρος που ενσωματώνει την κοινότητα των συζύγων, των συγγενών α ́ και β ́ βαθμού, καθώς και μόνιμους ή πρώην συντρόφους. Πράξεις βίας που τελούνται μπροστά σε ανήλικα τέκνα εντάσσονται στην ενδοοικογενειακή βία. Ο Νόμος 5090/24 μας δείχνει ότι έχουν επεκταθεί οι νόμοι για την ενδοοικογενειακή βία. Η κ. Αποστολίδου κατέληξε στο ότι σε περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας οι εκπαιδευτικοί ή οι γιατροί που έρχονται σε επαφή με το θύμα μπορούν να καταγγείλουν το περιστατικό. Ο θεσμός ποινικής διαμεσολάβησης έχει ως βασικό γνώρισμα την υποχρέωση του δράστη να παρακολουθήσει θεραπευτικό πρόγραμμα. Το θύμα έχει κεντρική θέση στην ποινική διαδικασία, αφού του δίνεται η δυνατότητα να προτείνει πράξη αποκατάστασης ή μεταμέλειας του δράστη. Βέβαια, όπως αναγνώρισε, υπάρχει συχνά μια κουλτούρα αποσιώπησης και γι’ αυτό κάθε νομοθετική πρωτοβουλία θα πρέπει να στοχεύει στην αλλαγή της κουλτούρας αυτής. Για να γίνει κάτι τέτοιο, η κ. Αποστολίδου πρότεινε εντατικοποίηση των δράσεων ενημέρωσης για τον κύκλο της βίας.
Ο κ. Γεώργιος Φιλιππίδης, Επίκουρος Καθηγητής Κλινικής Κοινωνικής Εργασίας Δ.Π.Θ., τ. Διοικητής Γ. Νοσοκομείου Κομοτηνής, εισηγήθηκε στο Συνέδριο με θέμα «Γυναίκα, social media και έμφυλη βία στο διαδίκτυο». Αναγνώρισε ότι οι γυναίκες είναι οι κυριότεροι χρήστες των social media ενώ τα αγόρια είναι οι κυριότεροι χρήστες των video games. Ο κίνδυνος που ελλοχεύει στο διαδίκτυο είναι αυξημένος για τις γυναίκες. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι τα social media δεν μπορούν να υποκαθιστούν τη δια ζώσης επαφή. Οι επιπτώσεις στα

θύματα βίας διαδικτύου είναι ψυχολογικές και εκφράζουν την έμφυλη βία στο διαδίκτυο. Ο κ. Φιλιππίδης συμπέρανε ότι χρειαζόμαστε περισσότερες εκστρατείες ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για την έμφυλη βία στο διαδίκτυο.
Η κ. Όλγα Κατσιάνη, Διδάσκουσα στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας Δ.Π.Θ., Εμψυχώτρια Ενηλίκων, συνέχισε με την ομιλία της με θέμα «Εμψύχωση γυναικών σε θέματα έμφυλων διακρίσεων». Συμπέρανε ότι χρειάζεται ενισχυμένη προσπάθεια για την εκπαίδευση των ενηλίκων και συγκεκριμένα των γονέων, γιατί όλα ξεκινούν από την οικογένεια. Χρειαζόμαστε, ακόμη, δράσεις για την ενδυνάμωση των γυναικών και προγράμματα που να εξοπλίζουν τις γυναίκες με γνώσεις και δεξιότητες, ώστε ν’ αντιμετωπίσουν την έμφυλη βία. Γι’ αυτό κρίνεται αναγκαία η δικτύωση και η καλλιέργεια μιας σχέσης αλληλεγγύης μεταξύ των γυναικών. Κάτι τέτοιο θα προωθούσε και την άτυπη ενδυνάμωση των γυναικών. Ενδυνάμωση χωρίς εξουσία, σύμφωνα με την κ. Κατσιάνη, δεν μπορεί να υπάρξει. Παραδείγματα δράσεων προς αυτή την κατεύθυνση θα περιλάμβαναν άτυπους μέντορες για ενασχόληση των γυναικών με την πολιτική, προγράμματα εκπαίδευσης, προσπάθειες στα ΜΜΕ να προωθούνται τα κατορθώματα των γυναικών, παγκόσμια συνεργασία για μείωση των διακρίσεων, δημιουργία προτύπων για τα νέα κορίτσια. Τελειώνοντας, μας επισήμανε ότι η εμψύχωση θα πρέπει να αφορά το σύνολο της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων και των ανδρών.

Η λήξη του 21ου Συνεδρίου έγινε από την κ. Μαρία Παπαμάρκου, Πρόεδρο του Κεντρικού Λυκείου Ελληνίδων και ανακοινώθηκε η διοργάνωση του 22ου Πανελλήνιου Συνεδρίου του Λυκείου Ελληνίδων από το Παράρτημα των Ιωαννίνων.