Σενάριο από ταινία του Netflix θυμίζουν τα στοιχεία που φέρνει στο φως το iEidiseis από τη δράση κυκλώματος που έφτιαχνε και πουλούσε στη μαύρη αγορά, έναντι πολλών εκατομμυρίων ευρώ, πλαστούς πίνακες ζωγραφικής.

Ως «εγκέφαλος» φέρεται ένας 35χρονος και ως βασικοί συνεργάτες του ο 61χρονος πατέρας του και η 69χρονη μητέρα του που ζουν σε διαμέρισμα στο Κολωνάκι. Αυτό που προκάλεσε εντύπωση ακόμα και στους πιο έμπειρους αστυνομικούς είναι ότι ο 61χρονος ήταν αυτός που ζωγράφιζε τους πίνακες και μάλιστα με τέτοια δεξιοτεχνία που οι υποψήφιοι αγοραστές πίστευαν ότι πράγματι ανήκουν σε μεγάλους ζωγράφους. Ο άνθρωπος αυτός περιγράφεται ως «artfreak», γνωρίζοντας τα πάντα για όλους τους μεγάλους ζωγράφους και την ιστορία της τέχνης.

Η έρευνα για την υπόθεση ξεκίνησε εδώ και πολλούς μήνες όταν οι αστυνομικοί είχαν την πληροφορία ότι άγνωστοι προσπαθούν να πουλήσουν πίνακα ζωγραφικής μεγάλης χρηματικής αξίας, που φιλοτεχνήθηκε από τον Αμερικανό ζωγράφο, Τζάκσον Πόλοκ.

Τα μέλη του κυκλώματος ισχυρίζονταν ότι ο πίνακας προερχόταν από την εποχή του καθεστώτος Νικολάε Τσαουσέσκου (ηγέτη της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ρουμανίας).

Η πώληση του πίνακα θα έφτανε τα 12 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το κύκλωμα θα έφτιαχνε εταιρικό σχηματισμό για το ξέπλυμα των εσόδων του.

Ο πίνακας αυτός βρέθηκε στη Σόφια της Βουλγαρίας τον περασμένο Φεβρουάριο. Τα μέλη του κυκλώματος κατάφεραν να ξεγλιστρήσουν τότε και συνέχισαν να πουλάνε πίνακες μέσω οίκων δημοπρασιών ακόμα και μετά την κατάσχεση του πίνακα του Πόλοκ.

Αρχηγός του κυκλώματος φέρεται 35χρονος, ο οποίος κατηγορείται ότι «γνωρίζοντας τις προτιμήσεις του αγοραστικού κοινού και τη διαθεσιμότητα των έργων τέχνης στην αγορά, ενώ φέρεται να έδινε κατευθύνσεις στον πατέρα του ώστε να φτιάχνει συγκεκριμένα έργα ζωγράφων που είχαν μεγαλύτερη ζήτηση. Αυτός ερχόταν σε επαφή με οίκους δημοπρασιών του εξωτερικού , διαπραγματευόταν τα προς πώληση έργα και τα διακινούσε με μεταφορικές εταιρίες».

Ο 61χρονος πατέρας του ήταν αυτός που δημιουργούσε τους πίνακες γνωστών ζωγράφων, διαθέτοντας τη δεξιότητα να ζωγραφίζει ενώ είχε ειδικές γνώσεις περί της ιστορικής και καλλιτεχνικής φύσης των δημιουργών τους, όπως και των καλλιτεχνικών κινημάτων της περιόδου στις οποίες ανήκαν αλλά και της τεχνοτροπίας που ο κάθε δημιουργός είχε υιοθετήσει.

Μάλιστα εφάρμοζε διάφορες τεχνικές ζωγραφικές και χρησιμοποιούσε κατάλληλα υλικά, ώστε να επιτυγχάνει τη δημιουργία πινάκων ζωγραφικής, δήθεν αδημοσίευτων ή μη καταγεγραμμένων που έφεραν την υπογραφή του δημιουργού. Έλεγε ότι προέρχονται από ιδιωτικές συλλογές διακεκριμένων πολιτικών ή συλλεκτών του προηγούμενου αιώνα καταλήγοντας μέσα από μεταβιβάσεις στην οικογένεια της συζύγου του.

Η σύζυγός του και μητέρα του 35χρονου φερόμενου ως εγκέφαλου, είναι επίσης κατηγορούμενη. Φέρεται να παρείχε το γνωστικό πλαίσιο και τα οικογενειακά δεδομένα προγόνων της από την εποχή του Τσαουσέσκου, βάσει του οποίου το κύκλωμα έστηνε το ψευδές σενάριο για τη δήθεν διαδρομή της μεταβίβασης των έργων από τους αρχικούς δημιουργούς των έργων σε πολιτικά πρόσωπα της εποχής και σε γνωστούς συλλέκτες (Κόμης,, Teriade, Αλέξανδρος Ιόλας) και από εκεί στον πατέρα της.

Η γυναίκα αυτή παρουσιαζόταν στους υποψήφιους αγοραστές ως συλλέκτρια έργων τέχνης, ισχυριζόμενη ότι τα έχει κληρονομήσει από τον πατέρα της, στρατηγό επί προεδρίας Τσαουσέσκου.

Οι πίνακες

Οι πίνακες ζωγραφικής θα πωλούνταν στη μαύρη αγορά έναντι αστρονομικών ποσών.

Χαρακτηριστικός είναι ο πίνακας με τίτλο «Βάζο με λουλούδια» του Γιώργου Ιακωβίδη, το οποίο είναι μία ελαιογραφία σε μουσαμά του 1900. Αίσθηση προκαλεί και το πιστοποιητικό γνησιότητας για έργο του Πάμπλο Πικάσο που κατασχέθηκε από τους αστυνομικούς. Πρόκειται για πιστοποιητικό που τα μέλη του κυκλώματος επιδείκνυαν στους υποψήφιους αγοραστές του πίνακα.

Πρόκειται για πίνακα ζωγραφικής του Πικάσο του 1930, ενώ το πλαστογραφημένο πιστοποιητικό γνησιότητας ανέφερε ότι «το έργο βρίσκεται επί 15 χρόνια στη συλλογή του στρατηγού Ν.Γ. (Ρουμανία) αποθανόντος στις 29 Σεπτεμβρίου 2002. Ο σημερινός κάτοχος του έργου είναι η κόρη του στρατηγού Ν.Ε.

Το κύκλωμα εμπορίας πλαστών πινάκων ζωγραφικής ήταν έτοιμο να πάρει 12 εκατομμύρια ευρώ από την πώληση ενός και μόνου πίνακα.

Για την υπόθεση ταυτοποιήθηκαν πέντε άτομα, ενώ κατασχέθηκαν 18 πίνακες, δύο φούρνοι για παλαίωση έργων τέχνης και πλήθος σφραγίδων και εγγράφων. Η Αστυνομία εκτιμά ότι το παράνομο οικονομικό όφελος του κυκλώματος ξεπερνά τα 6.000.000 ευρώ.

Αστυνομικές πηγές αναφέρουν ότι είχε προηγηθεί έρευνα το Φεβρουάριο του 2023 στη Σόφια Βουλγαρίας, σε στενή συνεργασία με εκπροσώπους της Europol και του Τμήματος Προστασίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς των βουλγαρικών Αρχών. Κατά την έρευνα απετράπη αγοραπωλησία πίνακα, ο οποίος θα πωλούνταν έναντι 12.000.000 ευρώ.

Ακολούθησαν έρευνες σε οικίες και αποθήκη στην Αττική, όπου βρέθηκαν και κατασχέθηκαν 10 πίνακες ζωγραφικής, σφραγίδες, έγγραφα, πιστοποιητικά γνησιότητας και μεταλλικός φούρνος για την παλαίωση έργων τέχνης.

Για τους πίνακες που βρέθηκαν στην Αττική παραγγέλθηκε πραγματογνωμοσύνη και προέκυψε ότι ήταν εξ’ ολοκλήρου πλαστοί, κατ’ απομίμηση του καλλιτεχνικού ιδιώματος των ζωγράφων στους οποίους αποδίδονται ενώ και οι υπογραφές που έφεραν ήταν πλαστές, ομοίως κατ’ απομίμηση των υπογραφών των ζωγράφων που φέρονται ότι τους δημιούργησαν.

Από την περαιτέρω διερεύνηση προέκυψε ότι, τα μέλη της οργάνωσης είχαν συστήσει και ενταχθεί σε αυτή, τουλάχιστον από το 2014, με επαγγελματική δομή, διακριτούς ρόλους και διαρκή δράση, με σκοπό την αποκόμιση μεγάλου παράνομου περιουσιακού οφέλους, μέσω της κατάρτισης και διακίνησης πινάκων, που παρουσιάζονταν ως αυθεντικοί με πλαστά πιστοποιητικά γνησιότητας.

Ως προς τον τρόπο δράσης (modus operandi) χρησιμοποιούσαν συγκεκριμένη μεθοδολογία και συγκεκριμένα:

προμηθεύονταν τα απαραίτητα υλικά (χαρτί παλαιού τύπου, μηχανήματα παλαίωσης των έργων, σφραγίδες) για τη δημιουργία πλαστών πινάκων,
για την πιστοποίηση της αυθεντικότητας των έργων, πλαστογραφούσαν την υπογραφή του εκάστοτε δημιουργού, αποτύπωναν πλαστές χειρόγραφες αφιερώσεις ενώ χρησιμοποιούσαν πλαστές σφραγίδες μεταβίβασης και ψευδείς τίτλους δήθεν υπογεγραμμένους από επιφανείς ιστορικούς τέχνης της εποχής,
έρχονταν σε επαφή με οίκους δημοπρασιών του εξωτερικού, παραπλανώντας τους για την αυθεντικότητα των πινάκων ισχυριζόμενοι ότι προέρχονται από συλλέκτες του προηγούμενου αιώνα ή από πολιτικά πρόσωπα,
μέσω διεθνούς δικτύου που είχαν αναπτύξει για την προώθηση των έργων τους, αναρτούσαν τους πίνακες σε ηλεκτρονικές δημοπρασίες και καταλόγους,
συσκεύαζαν τα έργα σε ξυλοκιβώτια και τα απέστελλαν στο εξωτερικό μέσω μεταφορικής εταιρίας (αερομεταφορά) για την ολοκλήρωση της αγοραπωλησίας.
Για την επίτευξη του σκοπού της παράνομης δραστηριότητάς τους, είχαν αναπτύξει διακριτούς ρόλους, και συγκεκριμένα:

35χρονος, ως αρχηγός της εγκληματικής οργάνωσης, είχε αναλάβει το συντονισμό των υπόλοιπων μελών, ερχόταν σε επαφή με οίκους δημοπρασιών, διαπραγματεύονταν τις αγοραπωλησίες και διαχειρίζονταν τα χρήματα που αποκόμιζαν,
61χρονος, έχοντας ζωγραφικές δεξιότητες και ειδικές γνώσεις σχετικά με τη φύση και την τεχνοτροπία των ζωγράφων, κατάρτιζε τους πλαστούς πίνακες,
69χρονη, εκμεταλλευόμενη την αλλοδαπή καταγωγή της, παρείχε πληροφορίες για την οργάνωση της ψευδούς διαδρομής των έργων, από τους αρχικούς δημιουργούς στα μέλη της οργάνωσης, ενώ παρουσιαζόταν ως συλλέκτρια έργων τέχνης στους υποψήφιους αγοραστές,
56χρονος, είχε αναλάβει τη συσκευασία των πινάκων και την παράδοσή τους στις μεταφορικές εταιρίες, την είσπραξη των χρημάτων από τις αγοραπωλησίες, την παραλαβή των πλαστών εγγράφων και σφραγίδων, ενώ εκτελούσε χρέη οδηγού της οργάνωσης και
48χρονη, ιδιοκτήτρια καταστήματος κατασκευής σφραγίδων, προμήθευε την οργάνωση με τις πλαστές σφραγίδες.
Συνολικά από τις έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί από τον Φεβρουάριο μέχρι και την 1η Νοεμβρίου 2023, βρέθηκαν και κατασχέθηκαν:

18- πίνακες ζωγραφικής (-10- εκ των οποίων οι πλαστοί κατόπιν πραγματογνωμοσύνης),
πλήθος σφραγίδων διαφόρων φορέων,
πλήθος εγγράφων (εξουσιοδοτήσεις, ιδιόχειρες επιστολές, πιστοποιητικά, υπεύθυνες δηλώσεις)
2- λάπτοπ,
2- μεταλλικοί φούρνοι που χρησιμοποιούνται για την παλαίωση έργων τέχνης και
σωληνάρια, πινέλα και σπάτουλες ζωγραφικής.
Χαρακτηριστικό είναι ότι, τα τρία βασικά μέλη της οργάνωσης (35χρονος, 61χρονος και 69χρονη), σε σχετικό οικονομικό έλεγχο που πραγματοποιήθηκε από το Σ.Δ.Ο.Ε. προέκυψε να κατέχουν σημαντικά χρηματικά ποσά σε τραπεζικούς λογαριασμούς, παρότι δεν παρουσιάζουν επαγγελματική και επιχειρηματική δραστηριότητα.

Το παράνομο οικονομικό όφελος που αποκόμισε η εγκληματική οργάνωση υπολογίζεται σε ποσό άνω των -6.000.000- ευρώ.

Οι κατασχεθέντες πίνακες ζωγραφικής θα εξεταστούν ως προς τη γνησιότητά τους, ενώ έχουν ενημερωθεί ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (Ο.Π.Ι.), ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Εικαστικών Έργων και Εφαρμογών (Ο.Σ.Δ.Ε.Ε.Τ.Ε.) και το Υπουργείο Πολιτισμού.

Η σχηματισθείσα δικογραφία υποβλήθηκε στην αρμόδια εισαγγελική Αρχή και η υπόθεση παραπέμφθηκε σε Ανακριτή.

Πηγή: ieidiseis.gr