Τριάντα χρόνια από την απροσδόκητη απώλεια του, ο Αντώνης Τρίτσης είναι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο «παρών». Η παρουσία του γίνεται αισθητή κάθε φορά που έρχονται στην επικαιρότητα μείζονα θέματα ανάπτυξης, πολεοδομίας, χωροταξίας, περιβάλλοντος, φυσικών καταστροφών και όχι μόνο… Το έργο του έχει καταστεί σημείο αναφοράς και σύγκρισης για τους νεότερους.
Όπως ειπώθηκε από συναδέλφους του, στην πρώτη εκδήλωση στη μνήμη του, την οποία οργάνωσε το ΤΕΕ ένα χρόνο μετά το θάνατό του, τον Απρίλιο 1993, στο πλαίσιο του κύκλου ομιλιών για τους Έλληνες πολεοδόμους με τίτλο «Παρουσία Ερήμην» ,
..Ο Αντώνης Τρίτσης…δεν είναι απών, γιατί ο Τρίτσης είναι αγωνιστής, είναι πεισματάρης, είναι επίμονος, δηλαδή είναι κεφαλλονίτης και τα αίτια και οι συνθήκες, οι εξελίξεις στη χώρα μας και όπου γης, εν ονόματι των οποίων μας συνήγειρε… εξακολουθούν να υπάρχουν και να προκαλούν… Η πεμπτουσία της αναφαίρετης προσφοράς του μας υποχρεώνει να λειτουργήσουμε για την εκπλήρωση των οραμάτων του, δηλώνοντας «παρών»
Το Ίδρυμα Κεφαλονιάς και Ιθάκης (ΙΚΙ) έχοντας πάντα ως οδηγό τις ιδέες και τις αξίες που υπηρέτησε στη ζωή του ο Αντώνης Τρίτσης υπενθυμίζει την προσφορά και το έργο του στο υπουργείο Χωροταξίας, παραθέτοντας την περίληψη της ομιλίας του Ηλία Μπεριάτου στην προαναφερόμενη εκδήλωση μνήμης – πολιτικό μνημόσυνο (στις 5-4-1993) που δημοσιεύτηκε στο ενημερωτικό Δελτίο του ΤΕΕ (Νο 1760/17-5-1993):
Ο Αντώνης Τρίτσης ανέπτυξε πάντα μια σχέση πάθους και περιπέτειας με οτιδήποτε καταπιανόταν. Ήταν άνθρωπος της δράσης, της έντονης και πολυσήμαντης δράσης σε πολλά ταυτοχρόνως επίπεδα. Και αυτό ισχύει για όλες τις φάσεις της καριέρας του και πρώτα απ’ όλα για τη δουλειά του ως μελετητής. Έτσι, όταν η συγκυρία το έφερε να κατέχει μια ανώτατη κυβερνητική θέση συναφή με την ειδικότητα του, όπως αυτή του υπουργού Χωροταξίας Οικισμού και Περιβάλλοντος (ΥΧΟΠ), τότε ο ούτως ή άλλως ενδημικός ακτιβισμός του ανέβηκε σε απίθανα ύψη.
Ο συνδυασμός ή μάλλον η ώσμωση των δυο αυτών ιδιοτήτων στο πρόσωπο του Αντώνη, (κατ’ εξοχήν πολιτικού «ζώου» με την αριστοτελική έννοια του όρου) δημιούργησε ένα μείγμα εκρηκτικό, με όλες τις συνέπειες που αυτό συνεπάγεται, καλές ή κακές.
Ο Αντώνης Τρίτσης «πολεοδόμησε» και «χωροτάκτησε» ως υπουργός εκφράζοντας συμβολικά αλλά και ουσιαστικά την πεμπτουσία του σχεδιασμού ως πολιτικής πρακτικής. Για το λόγο αυτό υπήρξε ο πολεοδόμος που επηρέασε με τη δράση του και την πράξη του παρά με τη θεωρία του. Γι΄ αυτό και η επίδραση του έργου του υπήρξε συγκριτικά μεγάλη (πολύ μεγαλύτερη π.χ. από εκείνη ενός ακαδημαϊκού δασκάλου) αφού οι ιδέες, τα σχέδια και τα προγράμματα του άγγιξαν -στον όποιο βαθμό- την ελληνική κοινωνία και πραγματικότητα.
Πράγματι η πολεοδομική του αντίληψη έθεσε τη σφραγίδα της σε ολόκληρη την υπουργική του θητεία. Χωρίς να το συνειδητοποιούμε και ακόμη να το λέμε, ζούμε δέκα χρόνια μετά, στον αστερισμό του θεσμικού και προγραμματικού του έργου. Εκφραζόμαστε με όρους και θεσμούς εκείνης της περιόδου (1981-84).
Είχε όμως ο Αντώνης Τρίτσης και στοχαστικό λόγο. Ο λόγος του ήταν εμπνευσμένος και κυρίως προκλητικός. Προσωπικά πιστεύω ότι η πρόκληση (με την καλή έννοια) είναι ίσως η λέξη που ταιριάζει περισσότερο σ’ αυτόν. Έτσι κι αλλιώς υπήρξε πάντοτε «προκλητικός» απέναντι στη δουλειά του, στη ζωή του, στη μοίρα του, απέναντι σε όλα. Όμως δεν μίλησε ποτέ τη ξύλινη γλώσσα του πολιτικού και μάλιστα του υπουργού, ούτε τη ξύλινη γλώσσα του διανοούμενου, ούτε ακόμα του τεχνικού (γιατί υπάρχει και αυτή).
Αυτά τα γνωρίσματά εξηγούν, εν μέρει τουλάχιστον τη φύση και τη δομή του έργου του στο τότε ΥΧΟΠ. Ως υπουργός ο Αντώνης Τρίτσης δεν προσπάθησε να διαχειριστεί μια κατάστασή της οποίας αναλάμβανε την ευθύνη. Αντίθετα είχε στόχο να επιφέρει δομικές αλλαγές. Έκλινε περισσότερο προς παρεμβάσεις διαρθρωτικού χαρακτήρα παρά προς μια διαχειριστική πολιτική. Κάτι που ταίριαζε και στη φιλοσοφία του και στον προσωπικό του τρόπο προσέγγισης της πραγματικότητας. Έτσι, όσο κι αν ο συγκεντρωτισμός και η τελειομανία του αποτελούσαν ανασχετικές δυνάμεις ο Αντώνης Τρίτσης πήρε πρωτοβουλίες και άνοιξε πράγματι νέους δρόμους στους τομείς ευθύνης του. Ακόμη και σε εκείνες τις αρμοδιότητες του υπουργείου που βρισκόταν ξεχασμένες ηθελημένα ή αθέλητα.
Έτσι μίλησε για όλα τα θέματα: Για τη μεγάλη υπόθεση του περιβάλλοντος για την προστασία της φύσης και του τοπίου, για την ιστορική και μνημειακή κληρονομιά, για την ανάγκη καταπολέμησης της οικοπεδοποίησης της χώρας και της αυθαίρετης δόμησης, για την ανασυγκρότηση των πόλεων και των οικισμών (ΕΠΑ) για την «ανάκτηση» της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης (Ρυθμιστικά Σχέδια ΡΣΑ-ΡΣΘ), για το κτηματολόγιο, για τη χωροταξία και την περιφερειακή ανάπτυξη, για τον Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό, για τη οργάνωση των υπηρεσιών του ΥΧΟΠ και πολλά άλλα κρίσιμα ζητήματα του ελληνικού χώρου.
Το ΙΚΙ, με κάθε αφορμή, προσπαθεί να αναδεικνύει την σημασία και την προσφορά του έργου του Αντώνη Τρίτση απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα και τα νησιά μας.

Το Δ.Σ. του ΙΚΙ