Σύμφωνα με μελέτη των καθηγητών των Πανεπιστημίων Πατρών και Θεσσαλίας, κυρίων Βασίλη Παππά και Βύρωνα Κοτζαμάνη που δημοσιεύτηκε τις τελευταίες ημέρες σε όλα σχεδόν τα μέσα ενημέρωσης, ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται συνεχώς μετά το 2010 και η απογραφή που θα διεξαχθεί σε λίγες εβδομάδες θα το επιβεβαιώσει, καθώς πιθανότατα οι μόνιμοι κάτοικοι της χώρας μας στα τέλη του 2021 θα είναι κατά 450.000-500.000 λιγότεροι από αυτούς που απεγράφησαν τον Μάιο του 2011.
Μαλιστα τα τελευταία εννέα χρόνια με βάση τις εκτιμήσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ο μόνιμος πληθυσμός της χώρας μας, επισημαίνουν οι δυο ερευνητές, μειώθηκε κατά 3,7%, δηλαδή κατά 405.000 άτομα, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα φυσικά ισοζύγια (γεννήσεις- θάνατοι), όσο και τα μεταναστευτικά ισοζύγια (είσοδοι-έξοδοι). Οι τάσεις βέβαια σε περιφερειακό επίπεδο είναι μεικτές, με 39 Νομούς να έχουν απώλειες και μόνον 12 να έχουν κάποια κέρδη.
Η δημογραφική κατάσταση στην Κεφαλλονιά
Με αφορμή την παραπάνω μελέτη, επιχειρήσαμε ως poulatakefalonias μία ανάλογη έρευνα για τον Νομό μας προκειμένου να διαπιστώσουμε 10 χρόνια μετά την τελευταία απογραφή και λίγες εβδομάδες πριν την επικείμενη, πως έχει διαμορφωθεί η δημογραφική μας κατάσταση.
Την περίοδο 2011-2020 λοιπόν, οι γεννήσεις στο Νομό Κεφαλληνίας σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, έφτασαν τις 3.187 ενώ οι θάνατοι τους 4.541 δηλαδή 1.354 περισσότεροι. Κατά συνέπεια, η φυσική μείωση του πληθυσμού μας διαμορφώθηκε στο 3,47%, ενώ σε επίπεδο Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, η μείωση ανήλθε στο 3,55% καθώς καταγράφηκαν 18.074 γεννήσεις και 25.452 θάνατοι.
Ειδικότερα, στην Λευκάδα η φυσική μείωση έφτασε στο 5,00% (2.004 vs 3.191), στην Κέρκυρα στο 4,32% (8.812 vs 13.316) και στην Ζάκυνθο στο 0,82% (4.071 vs 4.404) ποσοστό που την κατατάσσει στη λίστα των Νομών με την μικρότερη φυσική μείωση πληθυσμού σε όλη την χώρα. Ωστόσο θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στο γειτονικό μας νησί το 29,4% των γεννήσεων της περιόδου 2011-2018 για την οποία διαθέτουμε αναλυτικά στοιχεία, αφορά σε παιδιά γονέων με ξένη υπηκοότητα, όταν στην Κεφαλλονιά το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 23,2%, στην Λευκάδα 23,1%, στην Κέρκυρα 18,3% και σε πανελλήνιο επίπεδο 14,5%. Μάλιστα η αναλογία τα τελευταία χρόνια στην Κεφαλλονιά βαίνει μειούμενη, καθώς από το 32,2% το 2011, το ποσοστό το 2018 περιορίσθηκε στο 17,3% των συνολικών γεννήσεων. Τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ελλάδα τα δυο αυτά έτη αναφοράς ήταν 17,7% και 14,2% αντιστοίχως. Επιπλέον σημειώνουμε ότι από τις 607 γεννήσεις παιδιών αλλοδαπών συμπολιτών μας στην Κεφαλλονιά και την Ιθάκη την 8ετία 2011-2018, οι 86 αφορούσαν σε κατοίκους που προέρχονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι 521 από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ανεξάρτητα πάντως από την φυσική μείωση του πληθυσμού της Κεφαλλονιάς και της Ιθάκης, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι οι γεννήσεις στα νησιά μας δεν ακολουθούν την πτωτική πορεία των γεννήσεων σε πανελλαδικό επίπεδο. Αντιθέτως το 2018 αυξήθηκαν κατά 8,5% συγκριτικά με το 2016, ενώ το 2020 κατά 6,1% σε σχέση με το 2019 (296 vs 279). Το ίδιο εν πολλοίς παρατηρούμε και στους υπόλοιπους Νομούς της Περιφέρειάς μας, με την Ζάκυνθο το 2018 να σημειώνει ρεκόρ 8ετίας με 454 γεννήσεις vs 360 γεννήσεων το 2011.
Η δημογραφική εικόνα ανά Δήμο
Με βάση την σημερινή διοικητική διαίρεση του Νομού μας, την 8ετία 2011-2018 στο Δήμο Αργοστολίου οι γεννήσεις ανήλθαν σε 1.716 (το 65,7% των γεννήσεων στο Νομό) έναντι 1.917 θανάτων με οριακή φυσική μείωση του πληθυσμού κατά 0,86%. Στο Δήμο Ληξουρίου οι γεννήσεις έφτασαν τις 459 (17,6%) και οι θάνατοι τους 778, δημιουργώντας φυσική μείωση της τάξης του 4,49%. Στο Δήμο Σάμης είχαμε 286 γεννήσεις που αντιστοιχούν στο 10,9% των συνολικών γεννήσεων (όταν ο Δήμος μας αντιπροσωπεύει το 13,3% του πληθυσμού του Νομού) και 556 θανάτους, με την φυσική μείωση στο 5,19%. Τέλος στο Δήμο Ιθάκης καταγράφηκαν 151 γεννήσεις (5,8%) και 350 θάνατοι με την φυσική μείωση του πληθυσμού του νησιού στο 6,16%.
Σε ότι αφορά στις Δημοτικές Ενότητες του Δήμου Σάμης και πάντα για την περίοδο 2011-2018, η μικρότερη φυσική μείωση με 1,9% παρατηρήθηκε στην Έρισο (94 γεννήσεις vs 122 θάνατοι) και ακολούθησε η Πύλαρος με 4,6% (73 γεννήσεις vs 137 θάνατοι). Στη Δημοτική Ενότητα Σάμης που συμπεριλαμβάνει και τα Πουλάτα, την εν θέματι 8ετία υπήρξαν 119 γεννήσεις και 297 θάνατοι, με το αρνητικό αυτό ισοζύγιο να προκαλεί φυσική μείωση του πληθυσμού μας κατά 7,6%. Αν εξετάσουμε δε τα στοιχεία σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου, την περίοδο 1999-2018 οι γεννήσεις στο Δήμο μας έφτασαν τις 517 ενώ οι εκδημίες συμπολιτών μας τις 767.
Κλείνοντας την δημογραφική ανάλυση που επιχειρεί να κάνει το poulatakefalonias.gr, έχει ενδιαφέρον να καταγράψουμε τον πληθυσμό που η Ελληνική Στατιστική Αρχή εκτιμά ότι εμφανίζει ο Νομός μας τα φυσικά και μεταναστευτικά ισοζύγια. Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία που είναι δημοσιευμένα στον ιστότοπο της Υπηρεσίας, στις 01/01/2020 ο πληθυσμός μας υπολογίζετο σε 38.567 άτομα (19.085 άνδρες και 19.482 γυναίκες), μειωμένος κατά 1,19% συγκριτικά με το 2011. Ο πληθυσμός της Κέρκυρας παρουσιάζεται μειωμένος κατά 3,08% στα 101.161 άτομα, ο πληθυσμός της Ζακύνθου μειωμένος κατά 2,79% στα 39.621 άτομα και της Λευκάδας αυξημένος κατά 0,45% στα 23.800 άτομα. Συνολικά, σε επίπεδο Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ο υπολογιζόμενος πληθυσμός ανέρχεται σε 203.149 έναντι 207.855 κατά την απογραφή του 2011 με την μείωση να διαμορφώνεται στο 2,27%.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, είναι σαφές ότι έχουν βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια οι δημογραφικοί δείκτες στο Νομό μας, ωστόσο οι γεννήσεις εξακολουθούν να υπολείπονται των θανάτων προκαλώντας, όπως εξάλλου και σε ολόκληρη σχεδόν την χώρα, γήρανση του πληθυσμού. Φυσικά θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η Κεφαλλονιά παραμένει ένας τόπος που ανανεώνει τον πληθυσμό του, καθώς προσελκύει νέους μόνιμους κατοίκους, είτε πρόκειται για μεγαλύτερης ηλικίας Κεφαλλονίτες που επιστρέφουν στον τόπο καταγωγής τους μετά την συνταξιοδότησή τους, με ότι αυτό συνεπάγεται δημογραφικά, είτε για νεαρότερης ηλικίας άτομα με καταγωγή από την Κεφαλλονιά που κάνουν πράξη την αποκέντρωση. Επιπλέον, η τουριστική κίνηση, αλλά και η ύπαρξη πανεπιστημιακών σχολών δημιουργεί μια διαρκή κίνηση νέων ανθρώπων που διαμένουν στην Κεφαλλονιά είτε για να εργαστούν είτε για να σπουδάσουν, ενώ δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι αρκετοί δυτικοευρωπαίοι επιλέγουν την Κεφαλλονιά για μόνιμη εγκατάσταση επενδύοντας σε σπίτια και κάποιες φορές σε επιχειρήσεις κυρίως παροχής υπηρεσιών.
Φυσικά όλα τα παραπάνω θα πρέπει να αποδειχθούν και στην πράξη και στην γενική απογραφή του πληθυσμού η Κεφαλλονιά να εμφανιστεί με τις λιγότερες δυνατές απώλειες και ιδανικά με αυξημένο πληθυσμό.
