Ο τομέας του τουρισμού αποτελεί το 20% του ελληνικού ΑΕΠ και το 21% της απασχόλησης. Ειδικά στο δήμο μας τα ποσοστά αυτά είναι σαφώς μεγαλύτερα που πιθανόν να φτάνουν στο ένα στα δυο νοικοκυριά να έχει μέλος με άμεση ή έμμεση σχέση με τον τουρισμό. Με αυτά τα μεγέθη είναι απόλυτα κατανοητό ότι η ανάγκη για μια αποτελεσματική συνεργασία όλων των εμπλεκομένων μερών είναι ο μόνος τρόπος για να δηλώσουμε παρόν στο αύριο του ελληνικού τουρισμού. Πριν προσεγγίσουμε το θέμα στο πρακτικό μέρος, κρίνεται σκόπιμο να βάλουμε στην εξίσωση μας ένα κρίσιμο στοιχείο, την ψηφιακή ωριμότητα της χώρας μας.
Ως εργαλείο για την καταγραφή των ψηφιακών επιδόσεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει το δείκτη της Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (Digital Economy and Society Index — DESI), ο οποίος συντίθεται από σύνολο ποιοτικών και ποσοτικών διαστάσεων που απεικονίζουν την ψηφιακή εξέλιξη των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με τον δείκτη DESI 2020, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 27η θέση στο σύνολο των 28 κρατών μελών, γεγονός το οποίο υπογραμμίζει το έλλειμα ψηφιακής ωριμότητας της χώρας έναντι των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Βάσει δομημένων συνεντεύξεων σε δείγμα επιχειρήσεων, οι συμμετέχοντες αναγνωρίζουν τη σημασία υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών για την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησής τους και συνολικά του τουριστικού τομέα και δηλώνουν πρόθεση αξιοποίησης τουλάχιστον μίας ψηφιακής τεχνολογίας μέσα στα επόμενα χρόνια.
Έχοντας τώρα ως ζητούμενο την βελτίωση της εμπειρίας του επισκέπτη πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το ταξίδι του, ας δουμε μερικές σκέψεις προς σε αυτή την κατεύθυνση συμπυκνωμένες στο τρίπτυχο.
1. Επιστημονική προσέγγιση.
2. Ψηφιακός μετασχηματισμός.
3. Ανθρωποκεντρικός πυρήνας.
1. Επιστημονική προσέγγιση: O τομέας του τουρισμού τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε ένα πολύ δυναμικό κλάδο με ραγδαίες μεταβολές και μεγάλη εξειδίκευση. Η καταναλωτική συμπεριφορά και γενικότερα το τουριστικό περιβάλλον και προϊόν έχουν αλλάξει εντυπωσιακά και η τάση αυτή αναμένεται να αυξηθεί περισσότερο. Αν προστεθούν η οικονομική αστάθεια και η πανδημία του κορωνοϊού, η πολυπλοκότητα μεγαλώνει. Με αυτά τα δεδομένα, η συνεργασία με φορείς που έχουν επιστημονική σχέση με το θέμα είναι η ρίζα της εξίσωσης. Ως Κεφαλλονίτες είμαστε πολύ τυχεροί που έχουμε το Ιόνιο Πανεπιστήμιο στο νησί μας. Η εξαιρετική επιστημονική ομάδα του, έχει πλέον θετικό αποτύπωμα στα τουριστικά δρώμενα με αποτέλεσμα η ενίσχυση και επέκταση της συνεργασίας μαζί τους να είναι αυτονόητη και πολύτιμη. Οφείλουμε να είμαστε δεκτικοί σε τέτοιες προτάσεις απαλλαγμένοι από παγιωμένες αντιλήψεις και αγκυλώσεις.
2. Ψηφιακός μετασχηματισμός. Ζούμε σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται ψηφιακή. Όλα κινούνται στον ρυθμό του διαδικτύου και της εικόνας. Πλέον οι απαιτήσεις των τουριστών για προσωποποιημένες, ελκυστικές και ποιοτικές εμπειρίες και υπηρεσίες, επιβάλλουν την εντατικοποίηση των προσπαθειών για την αφομοίωση των νέων ψηφιακών τεχνολογιών. Πριν λίγα χρόνια, κατά την άφιξη των τουριστών η πρώτη ερώτηση ήταν τι ώρα είναι το πρωινό ενώ τώρα ποιος είναι ο κωδικός του wi-fi. Δεν αρκεί μια ψηφιακή παρουσία αλλά μια ανταγωνιστική παρουσία που θα διεκδικήσει με αξιώσεις το μερίδιο που έχουμε ως στόχο. Δεν αρκεί να έχουμε πινακίδες στα αξιοθέατα αλλά και QR εφαρμογή ώστε να μπορεί ο τουρίστας να αντλήσει πληροφορίες στην γλώσσα που θέλει και γιατί όχι και να αλληλοεπιδράσει. Ένα site για να είναι αποτελεσματικό δεν αρκεί να εχει μόνο φωτογραφίες. Η τάση πλέον είναι η εικονική (VR) και η επαυξημένη πραγματικότητα (AR) όπου ο δυνητικός επισκέπτης ουσιαστικα βιώνει την εμπειρία πριν την επίσκεψη. Το μοντέλο της Smart city όπου εχει υποβληθεί πρόταση και ευελπιστούμε να ενταχθούμε ως Δήμος έχει αυτή ακριβώς την κατεύθυνση.
3. Aνθρωποκεντρικός πυρήνας. Άφησα για το τέλος, το πιο σημαντικό στοιχείο κάθε παραγωγικής προσπάθειας και αυτό δεν είναι άλλο από τον ανθρώπινο παράγοντα. Έχουμε ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις άλλες χώρες. Την έννοια της φιλοξενίας. Ο όρος εμφανίζεται με βαρύνουσα σημασία από την αρχαιότητα με τον Ξένιο Δία, και αποτελεί στοιχείο της κουλτούρας μας. Το ζεστό χαμόγελο κατά την εξυπηρέτηση, η προθυμία και ένας ευγενικός τρόπος συμπεριφοράς δημιουργούν ένα συναισθηματικό δέσιμο με τον τουρίστα και μια θετική προδιάθεση. Αυτό το χαρακτηριστικό θα πρέπει να το διατηρήσουμε και να το εμπλουτίσουμε με επιπλέον δεξιότητες που πλέον θεωρούνται αυτονόητες για όλους τους εμπλεκόμενους στην τουριστική παραγωγή. Στις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες περιλαμβάνονται ενδεικτικά οι εξής: ανάλυση δεδομένων, ψηφιακή ασφάλεια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ψηφιακό μάρκετινγκ, οnline κρατήσεις και διαχείριση εσόδων, ανάπτυξη ιστοσελίδας, παρακολούθηση online αξιολογήσεων, δημιουργία εμπειριών VR και AR (εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα). Στην επόμενη συνεδρίαση της τουριστικής επιτροπής θα ανακοινωθούν δράσεις ενίσχυσης και εμπλουτισμού των δεξιοτήτων σε συνεργασία με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, για όσους κατανοούν αυτήν την ανάγκη.
Κλείνοντας, όσα χρόνια και να περάσουν το ζητούμενο θα είναι πάντα μια ζεστή φιλοξενία ώστε ο δέκτης της να γίνει κοινωνός και να την μεταλαμπαδεύσει. Αυτό που αλλάζει και μάλιστα με ραγδαίους ρυθμούς είναι ο τρόπος επίτευξης. Στην εξέλιξη αυτή οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε το θέμα με επιστημονικότητα και συνεργασία. Αν ο Δίας ζούσε στην εποχή μας θα όριζε τον Ερμή υπεύθυνο μάρκετινγκ, τον Ποσειδώνα στον θαλάσσιο τουρισμό, την Δήμητρα στον αγροτουρισμό και τον Διόνυσο στην γαστρονομία και τον οινοτουρισμό. Οι συσκέψεις θα γινόταν μέσω skype (τεχνολογία) έχοντας πάντα το ελληνικό κρασί (παραδόσεις) ως συνοδευτικό.
Πρεντάνος Διονύσιος.
Αντιδήμαρχος Τουρισμού Δήμου Ληξουρίου.
