«’Ολα παιδιά είναι και αξίζουν ένα χαμόγελο», είπε ο Κώστας Γιαννόπουλος με αφορμή τα 25 χρονια λειτουργίας
Τιμώντας πάντα το αξίωμα «όλα παιδιά είναι και αξίζουν ένα χαμόγελο», όπως το διατύπωσε ο Ανδρέας Γιαννόπουλος, ο γιος του προέδρου, ο χαμός του οποίου αποτέλεσε την αφορμή για τη δημιουργία του Χαμόγελου.
Ο κ. Γιαννόπουλος επισήμανε ότι από το 1995 το Χαμόγελο έχει φροντίσει 268.979 παιδιά τα οποία είχαν ανάγκη, κυρίως υγειονομικής φροντίδας. Ο τομέας στον οποίον δραστηριοποιείται το Χαμόγελο, είναι το κενό ανάμεσα στη δημόσια περίθαλψη και την ιδιωτική δυνατότητα των οικογενειών να αναλάβουν το βάρος, ενδεχομένως πολυδάπανων θεραπειών, για τα παιδιά τους.
Το Χαμόγελο του Παιδιού είναι ένας κοινωφελής, μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ο οποίος, παρά τις αντιξοότητες και τα εμπόδια που εμφανίστηκαν στη διαδρομή του, δεν έπαψε να διευρύνεται. Από το 1997 λειτουργεί η τηλεφωνική γραμμή έκτακτης ανάγκης SOS και από το 2009 προστέθηκαν τα κινητά πολυιατρεία για παιδιά «Ιπποκράτης».
Εξαιρετικά σημαντική, όπως τόνισε ο κ. Γιαννόπουλος στην ομιλία του, ήταν η παρέμβαση του Χαμόγελου σε ό,τι αφορά στη δημιουργική απασχόληση των νοσηλευόμενων παιδιών σε δημόσια νοσοκομεία. Παρά την αρχική απροθυμία της πολιτείας να δεχτεί ότι τα παιδιά, ακόμη και στη διάρκεια της θεραπείας τους, πρέπει να παίζουν, το Χαμόγελο κατόρθωσε να προσφέρει χαρά και ψυχαγωγία, μέσω εξειδικευμένων συνεργατών του, σε 85.213 παιδιά από το 1998 σε νοσοκομεία Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Πάτρας.
Με τα ασθενοφόρα τα οποία σταδιακά απέκτησε, το Χαμόγελο διεκόμισε σε νοσοκομεία 25.426 νεογνά και παιδιά, από το 1996. Παράλληλα, αναπτύχθηκε σε μεγάλη έκταση η υπηρεσία προληπτικής ιατρικής και οδοντιατρικής, η κατ’ οίκον νοσηλεία, αλλά και η φιλοξενία παιδιών και οικογενειών σε διαμερίσματα του Χαμόγελου -φυσικά με την υποστήριξη νοσηλευτικού και παιδαγωγικού προσωπικού.
Στο πλαίσιο της παρουσίασής του, ο κ. Κώστας Γιαννόπουλος δεν απέφυγε να αναφερθεί σε κάποιες τραγικές και βαθιά επώδυνες απώλειες. Συγκεκριμένα της έφηβης Παναγιώτας, η οποία δεν κατάφερε να ξεπεράσει τη βαριά της ασθένεια και απεβίωσε, παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν, υπερβάλλοντας εαυτόν, οι συνεργάτες του Χαμόγελου. Το ίδιο συνέβη, δυστυχώς, και με τον πολύ μικρότερο Μουσταφά. Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι δύο αυτές τραγωδίες αποδείχθηκαν υπερβολικά οδυνηρές για τους ανθρώπους που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στα δύο παιδιά. Οι περισσότεροι εξ αυτών, όπως είπε μελαγχολικά ο κ. Γιαννόπουλος, προσπάθησαν να ξεφύγουν από το συναισθηματικό τραύμα που υπέστησαν εξαιτίας των δύο θανάτων, αποχωρώντας από το Χαμόγελο.
Στον αντίποδα, ωστόσο, ήταν η σε πρώτο πρόσωπο κατάθεση ενός παιδιού το οποίο σώθηκε χάρη στην παρέμβαση του Χαμόγελου. Ο κ. Γιάννης Σταμούλης, 30 ετών σήμερα, πριν από δύο δεκαετίες περίπου θεωρήθηκε ξεγραμμένος από τους Έλληνες γιατρούς. Η πάθησή του ήταν τόσο σοβαρή ώστε οι ειδικοί δεν έδιναν καμία πιθανότητα επιβίωσης. Παρόλ’ αυτά, το Χαμόγελο επενέβη και φρόντισε για τη μεταφορά του μικρού Γιάννη σε νοσοκομείο της Βρετανίας -και μάλιστα στο ίδιο όπου είχε νοσηλευτεί ο Ανδρέας Γιαννόπουλος. Ο οργανισμός κάλυψε τα έξοδα μιας πανάκριβης νοσηλείας επί ένα ολόκληρο έτος. Στο τέλος όμως η σωτηρία του Γιάννη Σταμούλη δικαίωσε το, φαινομενικά καταδικασμένο σε αποτυχία, εγχείρημα.
Στην εκδήλωση για την 25η επέτειο ύπαρξης του Χαμόγελου του Παιδιού παρέστη η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, δια του υπουργού, Θάνου Πλεύρη, της αναπληρώτριας Μίνας Γκάγκα, της υφυπουργού και αρμόδιας για ζητήματα ψυχικής υγείας Ζωής Ράπτη και του γενικού Γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριου Θεμιστοκλέους. Κοινός τόπος στους χαιρετισμούς όλων, ήταν οι έπαινοι για τις υπηρεσίες που προσφέρει το Χαμόγελο και η υπόσχεση για περαιτέρω, ακόμη πιο στενή, συνεργασία και στήριξη.
Στο σύντομο χαιρετισμό του, ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης ανέφερε μεταξύ άλλον ότι «υπάρχει μια συναισθηματική φόρτιση, για το πώς ο προσωπικός πόνος του κ. Γιαννόπουλου για την απώλεια του γιου του, μεταμορφώθηκε σε χείμαρρο υπέρ της πολιτείας, ώστε να βλέπουμε σήμερα όλες αυτές τις δράσεις. Ωστόσο, ό,τι και να κάνει η πολιτεία για το Χαμόγελο του Παιδιού, δεν είναι αρκετό για όσα έχει προσφέρει αυτό στην πολιτεία.
«Βρίσκομαι στην αμήχανη θέση, διότι δεν μου αξίζει να κάνω χαιρετισμό σήμερα. Θα επιθυμούσα σε μια άλλη εκδήλωση και μετά από τις πρωτοβουλίες που θα αναλάβουμε, να είναι ουσιαστικός ο χαιρετισμός μου. Δηλαδή, στη διαδρομή της συνεργασίας μας, να μπορείτε να ανακοινώσετε 2-3 πράγματα στα οποία θα έχουμε βοηθήσει και θα αξίζουμε να είμαστε εδώ, όχι μόνο λόγω του θεσμικού μας ρόλου, αλλά λόγω και της βοήθειας που θα έχουμε παράσχει.
Σας διαβεβαιώ ότι, για όσο καιρό θα βρίσκομαι στο υπουργείο Υγείας, θα έχετε έναν σύμμαχο για να λύνονται προβλήματα. Και θα πρέπει να δούμε τη συνολική αντίληψη, την οποίαν έχει και ο πρωθυπουργός, ότι ο δημόσιος τομέας δεν είναι ο στενά κρατικός τομέας. Ούτε ότι δεν μπορεί να παρέχονται υπηρεσίες από αλλού. Από παντού μπορούν να παρέχονται υπηρεσίες.
Το εθνικό σύστημα δεν χρειάζεται να είναι κρατικό. Οι πολίτες περιμένουν από εμάς να τους προσφέρουμε το αγαθό της υγείας, είτε προσφέρεται από τις μονάδες του Χαμόγελου είτε από τις μονάδες του αυστηρού, κλειστού, κρατικού τομέα, είτε από τις ιδιωτικές μονάδες που μπορεί να υπάρχουν, η υπηρεσία που παρέχεται και το δημόσιο αγαθό, είναι πάντα η υγεία. Δεσμεύομαι να επικαιροποιήσουμε το μνημόνιο συνεργασίας που έχει υπογραφεί το 2007 μεταξύ υπουργείου Υγείας και Χαμόγελου του Παιδιού».
Παρόντα στα 25χρονα του Χαμόγελου του Παιδιού ήταν και ανώτατα στελέχη του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Ο γενικός γραμματέας Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, Γιώργος Σταμάτης απευθύνθηκε θερμά προς τον κ. Γιαννόπουλο, ενώ η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Δόμνα Μιχαηλίδου αξιοποίησε την ευκαιρία για να αναφερθεί σε μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων που άπτονται της παιδικής προστασίας, την υιοθεσία κ.λπ. Υπ’ αυτή την έννοια, αν και δεν εστίασε στον πυρήνα των δράσεων που αναλαμβάνει το Χαμόγελο του Παιδιού, η 7λεπτη τοποθέτηση της κας Μιχαηλίδου παρουσίασε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
«Εκ μέρους και του ίδιου του πρωθυπουργού» είπε η Δόμνα Μιχαηλίδου αποκαλώντας «φίλους» τον κ. Γιαννόπουλο και τους συνεργάτες του «εκφράζω θερμές ευχαριστίες για ένα έργο 25 ετών, καθώς το Χαμόγελο του Παιδιού συνδράμει την πολιτεία εκεί όπου υπάρχει πραγματικά μεγάλη ανάγκη, το κομμάτι της παιδικής προστασίας.
«Στο υπουργείο Εργασίας έχουμε κάνει σημαία από την πολύ αρχή την παιδική προστασία, έτσι ώστε κάθε παιδί να μπορεί να μεγαλώνει στη χώρα μας σε ένα ασφαλές περιβάλλον, να μπορεί να διαμορφώσει την προσωπικότητά του, να γνωρίσει και να αναπτύξει όπως το ίδιο θέλει τα ταλέντα του, να καλλιεργήσει τις δεξιότητές του, αλλά και να αποκτήσει εφόδια για μια δημιουργική, ενδιαφέρουσα και πάνω από όλα ευτυχισμένη ενήλικη ζωή.
Το όραμα αυτό είναι από την πολύ αρχή στον πυρήνα των έργων μας στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ακριβώς διότι γνωρίζουμε το εξής: ότι τα παιδιά είναι το μέλλον. Και το μέλλον είναι το δημιούργημα του δικού μας παρόντος. Οπότε το μέλλον αυτό συμβαίνει, δημιουργείται και διαμορφώνεται από δικές μας επιλογές, για τις οποίες είμαστε όλοι υπόλογοι.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός ανήγγειλε από πολύ νωρίς, μέσα στο 2019 κιόλας, τη βαρύνουσα σημασία που πρέπει να δίνεται στην παιδική προστασία. Και τη σημασία που έχει για όλη μας την κυβέρνηση. Οπότε, κάναμε από την αρχή σύνθημά μας το «μια οικογένεια για κάθε παιδί». Έτσι ώστε τα πιο ευάλωτα παιδιά, τα παιδιά που το Χαμόγελο γνωρίζει πολύ καλά, που με πολλή αγάπη και δύναμη έχει βοηθήσει στην ανατροφή, την ενηλικίωση, στη συναισθηματική και ψυχολογική τους σταθερότητα, αλλά πιο πολύ στο να έχουν μια ενδιαφέρουσα ζωή. Κοιτάξαμε με όλους τους φορείς, μαζί και με το Χαμόγελο ως έναν πολύ μεγάλο σύμμαχο στο πλάι μας, να βάλουμε σημαία την αποϊδρυματοποίηση κοντά στην παιδική προστασία. Και το καταφέραμε.
Έχουμε καταφέρει να στήσουμε πλέον ένα ενιαίο σύστημα υιοθεσιών-αναδοχών, στο οποίο έχουμε όλους τους φορείς παιδικής προστασίας και, πρώτον από αυτούς μπορώ να πω με ειλικρίνεια, το Χαμόγελο του Παιδιού, ώστε όλοι μαζί να συμβάλλουμε στην αποϊδρυματοποίηση των παιδιών. Την αποϊδρυματοποίησή τους από πολύ μικρή ηλικία, έτσι ώστε να μη χρειάζεται καν να πηγαίνουν σε κάποιο ίδρυμα. Πέρα από αυτό, έχουμε μετρήσει για πρώτη φορά όλα τα παιδιά, έχουμε σχέδιο ατομικής οικογενειακής αποκατάστασης για κάθε παιδί, και έχουμε και ένα ενιαίο σύστημα, το οποίο λειτουργεί, προκειμένου, πρωτίστως οι ανάγκες των παιδιών, να μπορούν να εξυπηρετηθούν από την κατάλληλη γι’ αυτά οικογένεια.
Οπότε, μέσα από το σχέδιο ατομικής αποκατάστασης για το κάθε παιδί, έχουμε καταφέρει να βγάλουμε τα παιδιά από τα ιδρύματα και να βρούμε την κατάλληλη γι’ αυτά οικογένεια. Εδώ το Χαμόγελο του Παιδιού έχει υπάρξει φορέας-κλειδί. Γιατί έχει καταλάβει, όχι μόνο την πολύ μεγάλη ανάγκη της υιοθεσίας και του παιδιού να βρει μια θετή οικογένεια. Έχει καταλάβει την ανάγκη του ίδιου του παιδιού. Και τα παιδιά σήμερα στη χώρα μας δεν είναι αυτό που παραδοσιακά μπορεί να έχουμε στο μυαλό μας, δηλαδή παιδιά μέσα σε ιδρύματα, τα οποία κάποτε τα παράτησε ένας γονιός σε ένα καλάθι ή σε ένα νοσοκομείο. Τα παιδιά τα οποία βρίσκονται στα ιδρύματα σήμερα, είναι επί το πλείστον παιδιά που έχουν γονείς. Και θέλουμε, κι εμείς ως πολιτεία και το Χαμόγελο του Παιδιού μαζί μας, αυτά τα παιδιά να έχουν επαφή με τη βιολογική τους οικογένεια. Το επιδιώκουμε αυτό. Όμως, εκεί όπου δεν γίνεται, κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας να βρουν την κατάλληλη θετή οικογένεια. Κι εκεί που δεν γίνεται, να μη μεγαλώνουν στα ιδρύματα, αλλά σε μία ανάδοχη οικογένεια.
Έχουμε βάλει μπροστά το σύστημα της αναδοχής, έχουμε χορηγήσει ενιαίο μηνιαίο επίδομα, μια βοήθεια, έτσι ώστε να δίνεται στην ανάδοχη οικογένεια μια στοιχειώδη ενίσχυση για να μπορέσει να μεγαλώσει αυτό το παιδί. Λέμε ότι η δουλειά συνεχίζεται, η δουλειά της πολιτείας αλλά και φορέων όπως το Χαμόγελου του Παιδιού, καθότι τα παιδιά αυτά χρειάζονται υποστήριξη στο νέο τους περιβάλλον. Οπότε, ξεκινήσαμε με την καταγραφή, τις ηλεκτρονικές ενιαίες διαδικασίες, συνεχίζουμε με την αναδοχή που, μαζί με το Χαμόγελο, το οποίο έχει κάνει εδώ και καιρό πολύ σπουδαία δουλειά. Θα ήθελα να πω ότι το Χαμόγελο του Παιδιού κάνει πολύ σημαντική δουλειά, και στον τομέα της αποϊδρυματοποίησης αλλά και στο κομμάτι της μετέπειτα παρακολούθησης, γιατί και αυτό είναι πολύ σημαντικό:
Για να πετύχει μια αναδοχή, πρέπει να υπάρχει υποστήριξη από κοινωνικούς λειτουργούς, από ψυχολόγους κ.λπ. Υποστήριξη στο ίδιο το παιδί αλλά, στην ανάδοχη αλλά και στη βιολογική οικογένεια, η οποία υπάρχει και διατηρεί τη σχέση με το παιδί, καθώς και τη θετή οικογένεια. Συνεπώς αυτό το θέλουμε και το Χαμόγελο είναι εδώ, όχι μόνο για να βοηθήσει τις οικογένειες που ήδη βοηθά, αλλά για να προσφέρει και την τεχνογνωσία του στην πολιτεία αλλά και σε όλους τους υπόλοιπους φορείς.
Συνεχίζουμε με τρεις κομβικές μεταρρυθμίσεις: Η πρώτη αφορά στα διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης, δηλαδή ξέρουμε ότι υπάρχουν πολλά παιδιά ιδρυματοποιημένα τα οποία είναι από 15 ετών και πάνω. Και τα παιδιά αυτά δεν πρέπει να είναι σε ιδρυματικού τύπου δομές. Οπότε, στο νομοσχέδιο που έχουμε ήδη καταρτίσει, έχουμε το πλαίσιο για τα διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης, που ξέρω ότι ο πρόεδρος κ. Γιαννόπουλος και το Χαμόγελο θα χρησιμοποιήσουν ώστε να κάνουν τα καλύτερα μικρά συγκροτήματα διαμερισμάτων εντός αστικού ιστού, που ήδη έχουμε. Δεύτερο, είναι το κομμάτι του επαγγελματικού προσανατολισμού, έτσι ώστε τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας να βρίσκουν δουλειά. Επιμένω ότι έχουμε 200 ενήλικες στις δομές μας. Τα άτομα αυτά πρέπει να τα βοηθήσουμε, εφόσον δεν έχουν τη βιολογική οικογένεια να τα βοηθήσει, να κάνουν τις σπουδές που θέλουν, να αποφοιτήσουν και να βρουν τη ζωή, τη δουλειά που επιθυμούν.
Τέλος, το τρίτο κομμάτι είναι αυτό της παιδικής κακοποίησης που επίσης, για πρώτη φορά η ελληνική πολιτεία έρχεται και ορίζει την παιδική κακοποίηση, ορίζει φορείς υπεύθυνους για την καταγραφή κακοποιήσεων. Και επίσης ορίζει ότι κανείς ο οποίος έχει διαπράξει σχετικά αδικήματα, δεν θα μπορεί να εργάζεται με παιδιά. Ως πολιτεία έχουμε έναν φορέα δίπλα μας, το Χαμόγελο του Παιδιού και είμαστε πολύ ευχαριστημένοι και αισιόδοξοι για το κοινό μας μέλλον. Έναν οργανισμό που νοιάζεται για το παιδί».
Στο τέλος της εκδήλωσης, ο κ. Γιαννόπουλος απένειμε το βραβείο «Ανδρέας Γιαννόπουλος» προς τιμήν του εκλιπόντος, πρώην προέδρου του ΕΚΑΒ, Χρήστου Ρέσσου και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στους χορηγούς και όλους όσοι στηρίζουν διαχρονικά την προσπάθεια που καταβάλλει ακατάπαυστα, εδώ και 25 χρόνια, το Χαμόγελο του Παιδιού.
Το Δήμο Αθηναίων, ο οποίος συνεργάζεται συστηματικά με το Χαμόγελο, εκπροσώπησε η αντιδήμαρχος Κατερίνα Γκαγκάκη. Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος υγείας, Φωτεινή Γεωργίου.
