Μπορεί η Ζάκυνθος να είναι εδώ και πολλά χρόνια ένα από τα πιο δημοφιλή νησιά του Ιονίου, αλλά οι κάτοικοι δεν έχουν ξεχάσει τα παραδοσιακά τους προϊόντα.

Οπως και σε όλα τα ελληνικά νησιά, έτσι και εδώ οι πρώτες ύλες που παράγονται στη Ζάκυνθο έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Τα αγνά υλικά, παντρεύονται με τις παραδοσιακές τεχνικές και δημιουργούν αξέχαστες γεύσεις, που πρέπει οπωσδήποτε να πάρετε μαζί σας φεύγοντας από το νησί.

Η Ζάκυνθος φημίζεται για τα γλυκίσματα που παράγει, τα περίφημα μαντολάτα που φτιάχνονται με αμύγδαλα και μέλι. Από την παράδοση των ζακυνθινών νοικοκυριών κρατάει και το ζυμωτό ψωμί που βρίσκουμε σε φούρνους, ακόμα και στην πόλη. Το αψύ και πικάντικο λαδοτύρι έχει γίνει γνωστό πλέον σε όλη τη χώρα, ενώ δειλά αλλά σημαντικά βήματα έχει κάνει ο ζακυνθινός αμπελώνας, που παράγει ποιοτικά κρασιά με χαρακτήρα και προσωπικότητα. Τα αρώματα δε θα μπορούσαν να λείπουν από το Φιόρο του Λεβάντε, το λουλούδι της Ανατολής, όπως αποκαλείται η Ζάκυνθος.

Μαντολάτα και μάντολες

Τραγανά φρεσκοψημένα αμύγδαλα, μέλι, ζάχαρη και ασπράδι αυγού είναι τα συστατικά του μαντολάτου. Το έφεραν μαζί τους οι Ενετοί και από τότε είναι το παραδοσιακό γλυκό της Ζακύνθου. Σε ζαχαροπλαστεία και υπαίθριους πάγκους, τα μαντολάτα, οι μάντολες και τα παστέλια εκτίθενται προς πώληση. Η συμβουλή των παλιών για να αναγνωρίσεις το φρέσκο μαντολάτο είναι να το σπάσεις και αν δε γίνει κομμάτια να μην το πάρεις. Γιατί το φρέσκο μαντολάτο πρέπει να είναι πολύ σκληρό και να έχει το κατάλληλο λευκό χρώμα. Στην πόλη θα βρείτε αρκετούς μικρούς παραγωγούς που τα ετοιμάζουν ακόμα με την παραδοσιακή συνταγή και σε μικρές ποσότητες. Οι μάντολες είναι καραμελωμένα ψημένα αμύγδαλα. Τα καλύτερα μαντολάτα τα βρήκαμε στο κατάστημα «Ζάκυνθος».
Info: «Ζάκυνθος», Ψαρών 5, Ζάκυνθος, Τηλ. 0030 26950 42535

Αρώματα

«Το χάσμα π’άνοιξε ο σεισμός ευθύς εγιόμισ’ άνθη», γράφει ο Διονύσιος Σολωμός, αναφερόμενος στη γενέτειρα του. Μπουγαρίνι, γραντούκα και άλλες άγνωστες λέξεις απλά επιβεβαιώνουν τη σχέση της Ζακύνθου με τα αρώματα. Το φιόρο του λεβάντε (το άνθος της ανατολής) δεν είναι τυχαίο όνομα για το νησί του Ιονίου. Και το μπουγαρίνι και η γραντούκα ανήκουν στην οικογένεια των γιασεμιών και αποτελούν ποικιλίες του Jasmine Sambac, είδος γιασεμιού εξ Ανατολής και συγκεκριμένα εκ Ινδίας. Τα λευκά άνθη και των 2 ποικιλιών κοσμούν τις ζακυνθινές αυλές, ενώ χρησιμοποιούνται για την κατασκευή αρωμάτων. Μπορεί να θεωρούνται παλιομοδίτικα και εκτός εποχής, αλλά είναι εκλεκτά αρώματα. Θα τα βρείτε στο κατάστημα της αρωματοποιίας Ραζή στο κέντρο της πόλης.
Info: Αρωματοποιία Ραζή, Αλεξάνδρου Ρώμα 17, Ζάκυνθος, Τηλ. 0030 26950 42477

Λαδοτύρι

Το πιο διάσημο τυρί του νησιού παράγεται από αιγοπρόβειο γάλα, είναι πικάντικο με έντονη και δυνατή γεύση και ωριμάζει για μήνες μέσα σε ντόπιο ελαιόλαδο, μάλιστα μερικοί παραγωγοί το αφήνουν να ωριμάσει μέσα σε πήλινα κιούπια. Όσο περισσότερο ωριμάζει τόσο γίνεται σκληρό και πικάντικο. Στο νησί οι περισσότεροι ντόπιοι το προτιμούν αρκετά πικάντικο και το σερβίρουν ως μεζέ με κρασί ή τσίπουρο, αλλά το χρησιμοποιούν και όπου αλλού χρειαστεί, σε σαλάτες, τριμμένο πάνω σε μακαρόνια, κ.ά. Κυκλοφορούν και πιο ήπιες, βουτυράτες εκδοχές. Ένα από τα καλύτερα που δοκιμάσαμε ήταν αυτό του τυροκομείου Μπάστα στο χωριό Άγιος Λέοντας.
Info: Τυροκομείο Μπάστα, Άγιος Λέων, Ζάκυνθος, Τηλ. 0030 26950 48600

Προζυμένιο ψωμί

Σε όλα τα χωριά της ενδοχώρας τα παλιότερα χρόνια ζυμώνανε το δικό τους ψωμί. Σήμερα δε συμβαίνει αυτό σε τέτοια έκταση, αλλά στον φούρνο Αρτογωνιά θα βρείτε ζυμωτά ψωμιά από διάφορα σημεία του χωριού. Επίσης, παραδοσιακά ζακυνθινά παξιμάδια, φρέσκα γλυκίσματα και ωραίες πίτες για πρωινό
Info: Αρτογωνιά, Κολυβά 83, Ζάκυνθος, Τηλ. 0030 26950 27446

Κρασί

Δεκάδες τοπικές ποικιλίες καλλιεργούνταν στο νησί, που ήταν ένας πλούσιος αμπελότοπος. Σήμερα κάποιες από αυτές τις ποικιλίες παραμένουν ζωντανές, όπως αυγουστιάτης, γουστολίδι και μοσχατέλλα και μικρά οινοποιεία παράγουν εκλεκτά κρασιά με ενδιαφέρουσες οινοποιήσεις. Στο Κτήμα Γκούμα δοκιμάστε τον βιολογικό Αυγουστιάτη, τα ροζέ του Κτήματος Γράμψα και το λευκό Βερντέα με τοπικές ποικιλίες του οινοποιείου Οινόλπη. Τα περισσότερα από τα οινοποιεία είναι επισκέψιμα.
Info: Κτήμα Γκούμα, Μαριές, Ζάκυνθος, Τηλ. 0030 26951 00431, Κτήμα Γράμψα, Λαγωπόδο, Ζάκυνθος, Τηλ. 0030 26950 92286, Οινόλπη, Αγρία – Μαχαιράδο, Ζάκυνθος, Τηλ. 0030 26950 94030