Οι αλλαγές που έρχονται για εγκλήματα έμφυλης βίας – Βαραίνουν οι πύλες εξόδου των φυλακών για τους βαρυποινίτες
Κατά το τελευταίο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Τσιάρας πήρε το «πράσινο φως» για να επέλθουν τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα και Κώδικα Ποινικής Δικονομίας προκειμένου να ενισχυθεί το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών και η προστασία του κοινωνικού συνόλου από την εγκληματικότητα και να ενδυναμωθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών προς την πολιτεία και τη Δικαιοσύνη, όπως αναφέρει το υπουργείο Δικαιοσύνης σε σχετική ανακοίνωσή του.
Παράλληλα, με τις τροπολογίες επιδιώκεται η προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως είναι των ανηλίκων, πολιτών τρίτων χωρών, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης, trafficking, κ.λπ., ενώ την ίδια στιγμή εναρμονίζονται οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία, ως προς τα δικαιώματα προστασίας των ανηλίκων και ενηλίκων θυμάτων.
Οι τροποποιήσεις κινούνται στους εξής βασικούς άξονες που είναι:
1) στην αυστηροποίηση του πλαισίου των ποινών για συγκεκριμένα εγκλήματα ιδιαίτερης ποινικής απαξίας,
2) στην αυστηροποίηση της απόλυσης των καταδίκων υπό όρο όπως και της άρσης της απόλυσης εγκληματιών που τελούν κατ’ επανάληψη σοβαρά κακουργήματα και
3) στην επαναφορά και διεύρυνση του αξιοποίνου στα κοινώς επικίνδυνα αδικήματα όπως εμπρησμό, έκρηξη, πλημμύρα κ.λπ., στα αδικήματα σχετικά με την υιοθεσία και στην αναδιαμόρφωση του πλαισίου των ποινών για τα αδικήματα της κλοπής και της υπεξαίρεσης (στην πλημμεληματική τους μορφή)
Οι τροπολογίες που εγκρίθηκαν από το υπουργικό συμβούλιο προβλέπουν:
-Μόνον την ποινή της ισοβίου καθείρξεως για τα αδικήματα της εσχάτης προδοσίας, της ανθρωποκτονίας, του ομαδικού βιασμού και του βιασμού σε βάρος ανηλίκου και της θανατηφόρας ληστείας.
– Η παραγραφή για τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας όταν αυτά τελούνται σε βάρος ανηλίκου θα αρχίζει από την ενηλικίωσή του και για ένα έτος, εφόσον η πράξη είναι πλημμέλημα και για τρία έτη εφόσον η πράξη είναι κακούργημα.
– Αυτεπαγγέλτως θα διώκεται πλέον η προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας και η προσβολή της γενετήσιας ευπρέπειας για τους ανηλίκους.
-Η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, όταν τελείται σε χώρο εργασίας, κ.λπ. (σεξουαλική παρενόχληση, κ.ά.) τιμωρείται πλέον μόνο με φυλάκιση (καταργήθηκε η δυνατότητα της εναλλακτικής καταδίκης με χρηματική ποινή) και διώκεται αυτεπάγγελτα.
Τα-ο αδίκημα της αιμομιξίας επανέρχεται στην κακουργηματική μορφή του, καθώς με τις αλλαγές που είχαν γίνει στον Ποινικό Κώδικα τον Ιούνιο του 2019 ήταν πλημμέλημα.
-Το αδίκημα των γενετήσιων πράξεων με ανηλίκους ή ενώπιον τους (άρθρο 339 Π.Κ.), τιμωρείται πλέον μόνο ως κακούργημα
-Η παλαιά διάταξη του άρθρου 310 παράγραφος 1 του Ποινικού Κώδικα για τη βαριά σωματική βλάβη επαναφέρεται.
-Αυστηροποιείται η διάταξη για τη σωματική βλάβη από αμέλεια (άρθρο 314 παρ. 1 Π.Κ.) και προστίθεται νέα διάταξη σύμφωνα με την οποία συνιστά επιβαρυντική περίσταση η τέλεση σωματικής βλάβης σε βάρος υπαλλήλου κατά την εκτέλεση της εργασίας.
-Επαναφέρεται η διάταξη για την απρόσφορη απόπειρα, η οποία είχε καταργηθεί με την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα τον Ιούνιο του 2019.
– Αναδιαμορφώνεται και εξειδικεύεται το πλαίσιο για την παροχή κοινωφελούς εργασίας σε περίπτωση μη παροχής ή πλημμελούς παροχής αυτής από τον καταδικασθέντα.
Υφ΄όρων απόλυση από τις φυλακές
Ειδικό βάρος έχει ρίξει το υπουργείο Δικαιοσύνης στο καθεστώς της υφ΄ όρων απόλυσης των καταδικασθέντων, καθώς τίθεται χρονοκαθυστέρηση στις αποφυλακίσεις των βαρυποινιτών.
Ειδικότερα, προβλέπεται:
· Σε περίπτωση πρόσκαιρης κάθειρξης για τα εγκλήματα του νόμου περί ναρκωτικών (διακεκριμένη μορφή), συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, τέλεση τρομοκρατικών πράξεων, εσχάτη προδοσία, ανθρωποκτονία, ληστεία, εκβίαση, βιασμό και όλα κατά της γενετήσιας ελευθερίας εγκλήματα, δίνεται η δυνατότητα για απόλυση υπό όρο μόνο αν έχουν εκτιθεί με ευεργετικό υπολογισμό τα 4/5 της ποινής.
· Επιπρόσθετα, για τα παραπάνω εγκλήματα, για τις περιπτώσεις καταδίκης σε ισόβια κάθειρξη, το κατώτατο όριο παραμονής στις φυλακές του καταδίκου αυξάνεται από τα 16 χρόνια (πραγματικής έκτισης) που ισχύει σήμερα στα 18 χρόνια.
· Απαγορεύεται η απόλυση με τον όρο της κατ’ οίκον έκτισης της ποινής με βραχιολάκι (ηλεκτρονική επιτήρηση) σε μείζονος ποινικής απαξίας αδικήματα, όπως είναι ναρκωτικά, ανθρωποκτονία, ληστεία, εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας, κ.λπ.
Αναλυτικότερα, για όσους διαπράττουν ιδιαζόντως ειδεχθή ή ειδεχθή εγκλήματα ή βαριά εγκλήματα οι προϋποθέσεις αποφυλάκισης αυξάνονται κατά 1/5. Με τον ισχύοντα Ποινικό Κώδικα που ψηφίστηκε επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ όσοι έχουν διαπράξει ειδεχθή ή βαριά εγκλήματα μπορούν να αποφυλακιστούν (υφ’ όρον απόλυση) όταν εκτίσουν τα 2/5 της ποινής τους, υπό την προϋπόθεση ότι μέσα στα σωφρονιστικά καταστήματα προσφέρουν εργασία (πλασματική έκτιση της ποινής). Η εργασία (μεροκάματα) μέσα στις φυλακές (στα μαγειριά, στα πλυντήρια, στα λογιστήρια, κ.λπ.) αποτελεί ευνοϊκό καθεστώς (ευεργετικός υπολογισμός ημερών κράτησης) για τον κρατούμενο. Και αυτό γιατί η μια ημέρα εργασίας στις φυλακές εκλαμβάνεται από 1/2 έως 2 ημέρες κράτησης, ανάλογα σε ποίο χώρο του καταστήματος κράτησης εργάζεται. Εάν δεν προσφέρουν εργασία εντός των φυλακών τότε γεννάται δικαίωμα υφ΄ όρων απόλυσης, όταν εκτίσουν τα 3/5 της ποινής τους. Τώρα, με τις νέες διατάξεις, ο πήχης για την υφ΄ όρων απόλυση ανεβαίνει στα 4/5 έκτιση της ποινής με ευεργετικό υπολογισμό.
Κλοπές, παράνομη υιοθεσία, εμπρησμοί
Παράλληλα, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις:
· Διευρύνεται το αξιόποινο για τις παραβάσεις σχετικά με την υιοθεσία (άρθρο 360Α Π.Κ.) και προστίθεται μία ακόμα συμπεριφορά ως ποινικά αξιόλογη. Πλέον τιμωρείται τόσο εκείνος που δίνει το παιδί του σε υιοθεσία, όσο εκείνος που υιοθετεί και εκείνος που μεσολαβεί στην υιοθεσία αποκομίζοντας ο ίδιος ή προσπορίζοντας σε άλλον παράνομο περιουσιακό όφελος.
· Αυστηροποιείται το πλαίσιο των ποινών στα αδικήματα της κλοπής και της υπεξαίρεσης (στην πλημμεληματική τους όμως μορφή).
· Αυστηροποιούνται οι διατάξεις για τα κοινώς επικίνδυνα εγκλήματα, δηλαδή για τον εμπρησμό, τον εμπρησμό δασών, την πλημμύρα, την έκρηξη κ.λπ.
