Συνηθίζουμε στις αρχές κάθε νέου έτους να κάνουμε έναν απολογισμό της χρονιάς που έφυγε, αλλά και να ανταλλάσσουμε ευχές για υγεία και προκοπή. Πέραν όμως από τα παραπάνω, είναι σημαντικό να θέτουμε στόχους, προτεραιότητες και να χτίζουμε τις βάσεις για ένα καλύτερο μέλλον που θα αφορά τόσο εμάς, όσο κυρίως τις επόμενες γενιές. Και στην Κεφαλλονιά έχουμε έναν επιπλέον λόγο να επιχειρήσουμε κάτι τέτοιο, καθώς ο τόπος μας τα τελευταία χρόνια βίωσε με μεγαλύτερη σφοδρότητα από τους υπόλοιπους Νομούς της χώρας μας τα επίχειρα της οικονομικής κρίσης.
Όσο και αν μας φαίνεται απίστευτο, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν του Νομού Κεφαλληνίας το 2016, έτος που διαθέτουμε τα πλέον πρόσφατα επίσημα στοιχεία, διαμορφώθηκε στα 566 εκ. ευρώ, εμφανίζοντας τη μεγαλύτερη μείωση από όλους τους Νομούς της Ελλάδας σε σχέση με το 2008 που το ελληνικό, αλλά και το κεφαλλονίτικο ΑΕΠ είχαν φτάσει στο υψηλότερο διαχρονικά επίπεδο. Συγκεκριμένα, η συρρίκνωση του πλούτου στην Κεφαλλονιά και την Ιθάκη σε μια οχταετία ανήλθε στο 37,1% (900 εκ. ευρώ το 2008) έναντι 27,1% σε πανελλήνιο επίπεδο (176,5 δις vs 242,0 δις) και 30,9% σε επίπεδο Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (3.124 εκ. vs 4.522 εκ.). Ακολούθησαν ο Νομός Σάμου με την μείωση του ΑΕΠ να διαμορφώνεται στο 34,8% και ο Νομός Θεσπρωτίας στο 33,6%. Στην Κέρκυρα η μείωση έφτασε το 31,1% (1.548 εκ. vs 2.244 εκ.) στη Ζάκυνθο το 29,9% (722 εκ. vs 1.030 εκ.) ενώ στη Λευκάδα το 17,0% (288 εκ. vs 348 εκ.).
Αξίζει να επισημάνουμε, ότι το 2008 η Κεφαλλονιά άφηνε πίσω της εκτός από τους μικρότερους πληθυσμιακά Νομούς Ευρυτανίας, Λευκάδας και Γρεβενών, επτά ακόμη μεγαλύτερους Νομούς και δη την Φωκίδα, την Καστοριά, την Θεσπρωτία, την Σάμο, την Πρέβεζα, την Άρτα και την Χίο, ενώ την χώριζαν μόλις 20 εκ. ευρώ από την Φλώρινα και 130 εκ. ευρώ από την Ζάκυνθο. Αντίθετα το 2016 μας προσπέρασε η Χίος κατά 78 εκ., η Πρέβεζα κατά 134 εκ. και η Άρτα κατά 149 εκ., ενώ άνοιξε η ψαλίδα με την Ζάκυνθο και την Φλώρινα από τις οποίες μας χωρίζουν πλέον 156 εκ. και 281 εκ. ευρώ αντίστοιχα. Για πληρεστερη εικόνα, από το 2000 το εγχώριο προϊόν του Νομού μας διαμορφώθηκε ως εξής. 2000: 489 εκ., 2001: 537 εκ., 2002: 554 εκ., 2003: 633 εκ., 2004: 705 εκ., 2005: 737 εκ., 2006: 800 εκ., 2007: 837 εκ., 2008: 900 εκ., 2009: 824 εκ., 2010: 799 εκ., 2011: 664 εκ., 2012: 626 εκ., 2013: 570 εκ., 2014: 581 εκ., 2015: 578 εκ.
Αποτέλεσμα των παραπάνω μεταβολών στο ΑΕΠ, ήταν το κατά κεφαλήν εισόδημά μας να διαμορφωθεί το 2016 στα 14.520€ φέρνοντας την Κεφαλλονιά στην 12η θέση της σχετικής λίστας, κάτω από το εθνικό κατά κεφαλήν εισόδημα που έφτασε τα 16.378€ και το κατά κεφαλήν εισόδημα της Περιφέρειάς μας που ανήλθε σε 15.182€ (Ζάκυνθος 18.054€, Κέρκυρα 15.048€ και Λευκάδα 12.041€). Αντίθετα το 2008 ο Νομός μας ήταν στην 4η θέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα στα 23.420€, ήτοι πάνω από το εθνικό κατά κεφαλήν εισόδημα που ανήρχετο σε 21.845€ και το κατά κεφαλήν εισόδημα της Περιφέρειάς μας (21.759€) κάτω μόνο από τις Κυκλάδες, την Αττική, την Ζάκυνθο και την Βοιωτία. Για να μην φέρνουμε βέβαια και την καταστροφή, υπάρχει και μια θετική εξέλιξη, καθώς σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, οι αποταμιεύσεις στο Νομό μας στις 30 Ιουνίου 2018 ανήλθαν σε 513,4 εκ. ευρώ έναντι 480,1 εκ. ευρώ τον Ιούνιο του 2018 αυξημένες δηλαδή κατά 6,9%, ενώ σε επίπεδο Περιφέρειας Ιονίων Νήσων η αύξηση το αντίστοιχο διάστημα ήταν 6,8% και σε πανελλήνιο επίπεδο 5,8% με τον Νομό μας στην 4η θέση πανελληνίως ως προς τις κατά κεφαλήν αποταμιεύσεις.
Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ποιοι ακριβώς παράγοντες συνέβαλλαν στη διαμόρφωση αυτής της αρνητικής πρωτιάς και σε τι βαθμό ο καθένας, ούτε πως διαμορφώθηκαν το ΑΕΠ και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2017 και 2018 καθώς δεν έχουν δοθεί ακόμη τα σχετικά στοιχεία στη δημοσιότητα. Θα πρέπει ωστόσο να μας απασχολήσει έντονα το γεγονός ότι σε οχτώ χρόνια χάθηκαν 334 εκ. ευρώ που αντιστοιχούν σε 7.325€ ανά Κεφαλλονίτη και Θιακό και ότι ένας εύρωστος οικονομικά Νομός επηρεάστηκε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο στη χώρα. Σίγουρα η πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας που στα νησιά μας ήταν περισσότερο από εμφανής, το μικρότερο από το αναμενόμενο τουριστικό συνάλλαγμα, η έλλειψη μεγάλων επενδύσεων και συνεπώς νέων θέσεων εργασίας, αλλά και εξωγενείς παράγοντες όπως οι σεισμοί του 2014 ή οι συχνές φυσικές καταστροφές, έχουν παίξει το ρόλο τους.
Ωστόσο για να μπορέσει το νησί μας να ανακάμψει οικονομικά και να ανακτήσει την χαμένη του θέση, θα πρέπει να εργαστούμε όλοι σκληρά και με τη συμβολή και καθοδήγηση των αρμόδιων θεσμικών, παραγωγικών και εκπαιδευτικών φορέων όπως το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο και ανταγωνιστικό οικονομικό μοντέλο. Να προσελκύσουμε επενδύσεις και γιατί όχι startups εταιρείες που θα δώσουν προστιθέμενη αξία στην τοπική οικονομία, να διευκολύνουμε Κεφαλλονίτες της διασποράς να αξιοποιήσουν τις πατρογονικές περιουσίες τους και εν γένει να στηριχθεί ο παραγωγικός ιστός σε πολλαπλούς πυλώνες του πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα και όχι μόνο στον τουρισμό, ώστε να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες που δύναται να επιφέρει η μονοθεματική ή ολιγοθεματική οικονομία.
Σίγουρα ο τόπος μας διαθέτει αρκετά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα πέραν του αδιαμφισβήτητου φυσικού κάλλους, όπως επί παραδείγματι η κτηνοτροφία με περισσότερα από 190.000 αιγοπρόβατα που παράγουν 16.000 τόνους γάλακτος και 5.500 τόνους τυριού σε 14 τυροκομεία, ή οι ιχθυοκαλλιέργειες με το 9% των μονάδων της χώρας να βρίσκονται στο Νομό μας. Ωστόσο υπάρχει τεράστιο απόθεμα για περαιτέρω ανάπτυξη στους παραπάνω κλάδους με στοχευμένες δράσεις όπως η αναγνώριση της φέτας μας και η στήριξη των νέων παραγωγών. Επιπλέον, περιθώρια σε τομείς που θα μπορούσαν να παράξουν πλούτο όπως η μελισσουργία (σήμερα στην Κεφαλλονιά υπάρχουν περίπου 17.000 κυψέλες), η οινοποιία με το νησί μας να καμαρώνει για αρκετές ποικιλίες Π.Ο.Π. αλλά και για την πρόσφατη βράβευση του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Ρομπόλας και η παραγωγή ελαιολάδου που δυστυχώς για άγνωστους λόγους έχουμε παραμελήσει, αν και το Κεφαλλονίτικο λάδι θεωρείται εξαιρετικής ποιότητας με διεθνείς διακρίσεις. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι στην Κεφαλλονιά υπάρχουν περίπου 580 χιλ. ελαιόδεντρα που το 2017 παρήγαγαν λιγότερο από 1.000 τόνους λάδι, την ώρα που στη γειτονική μας Ζάκυνθο υπάρχουν περισσότερες από 1,5 εκ. ρίζες που την ίδια χρονιά παρήγαγαν 5.300 τόνους.
Είναι αναγκαίο να αναζητηθούν τρόποι για την στήριξη της καινοτομίας και της νεανικής επιχειρηματικότητας από ταλαντούχους ανθρώπους που θα γεννήσουν ιδέες και θα αναπτύξουν λύσεις για το μέλλον της οικονομίας και των επερχόμενων γενεών σε ολόκληρη την Κεφαλλονιά, συμπεριλαμβανομένων χωριών όπως τα Πουλάτα, με νέες τεχνολογίες και μεθόδους παραγωγής. Και επειδή δεν υπάρχει πάντα παρθενογένεση στην οικονομία, ας παραδειγματισθούμε από άλλες περιοχές της χώρας που επενδύουν επί παραδείγματι στον αγροδιατροφικό τομέα. Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιους που θα μπορούσαν κάλλιστα να αναπτυχθούν και στον δικό μας τόπο, όπως η αξιοποίηση των υποπροϊόντων των ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας, η παραγωγή βοτάνων, η επεξεργασία του τυρογάλακτος ή των υπολειμμάτων των ελαιοτριβείων για την παραγωγή φαρμακευτικών και παραφαρμακευτικών προϊόντων, η αποξήρανση καρπών σταφυλιού, ελιάς, φρούτων και λαχανικών για την παραγωγή σνακ, η παραγωγή καλλυντικών από μέλι, η αναβίωση παραδοσιακών καλλιεργειών με σύγχρονες μεθόδους (πχ σιτηρά ή κορινθιακή σταφίδα), ή η στροφή στην παραγωγή βιολογικών προϊόντων ή ποικίλων προϊόντων και υποπροϊόντων από καρπούς όπως τα κούτσουπα που στην Κεφαλλονιά τα συναντά κανείς εν αφθονία.
Και επειδή η ανάπτυξη μιας οικονομίας στηρίζεται και σε άλλους παράγοντες όπως οι δημόσιες επενδύσεις ή οι άρσεις των γραφειοκρατικών και όχι μόνο αγκυλώσεων (βλέπε δασικό, διαδικασίες έναρξης νέων επιχειρήσεων ή ένταξης σε ευρωπαϊκά προγράμματα), θα πρέπει όλοι οι πολιτικοί και αυτοδιοικητικοί παράγοντες του Νομού μας να παλέψουν και να διεκδικήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα μικρά και μεγάλα έργα που θα διευκολύνουν την καθημερινότητά μας, αλλά και θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη, θέσεις εργασίας και τελικά πλούτο που θα μένει και θα επανεπενδύεται στον τόπο μας, ανάλογα ασφαλώς και με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής του νησιού μας.
Ας είναι λοιπόν η νέα δεκαετία που μόλις ξεκίνησε, περίοδος οικονομικής ανάπτυξης και ανασυγκρότησης για τον τόπο μας με διαρκή και συστηματική προσπάθεια. Και ας μην ξεχνάμε, ότι στην προσπάθεια αυτή δεν περισσεύει κανείς και ούτε ένα λεπτό σε χρήμα και χρόνο!
Πηγή: poulatakefalonias.gr
