Όταν σκεφτόμαστε την έντεχνη ελληνική μουσική του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα, ίσως πολλά ονόματα έρχονται αμέσως στο μυαλό μας: Σαββόπουλος, Μαρκόπουλος, Λοΐζος, Ξαρχάκος, Θεοδωράκης και βεβαίως ο ….Μάνος Χατζιδάκις. Ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν ένας από τους πιο παραγωγικούς Έλληνες συνθέτες. Ήταν μάλιστα ένας από τους πρώτους, μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη, που εισήγαγε την «Έντεχνη μουσική» στην ελληνική μουσική σκηνή.
Η σχέση του με τον Μίκη Θεοδωράκη ερμηνεύει σαφώς τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: ο Θεοδωράκης εκφράζει το “όλον”, τον κοινό αγώνα, την κοινή προσπάθεια. Από την άλλη πλευρά ο Χατζιδάκις, μέσα από την κατά Λεωτσάκο δυσβάστακτη ιδιοφυΐα του, εκφράζει τον ρόλο του ατόμου μέσα στη σύγχρονη κοινωνία. Ενός ατόμου που κουβαλά προτερήματα αλλά και δυσβάσταχτες ενοχές και ατέρμονες αναζητήσεις.
Ο Μάνος Χατζιδάκις γεννήθηκε στις 23-10-1925 στην Ξάνθη, στην βόρεια Ελλάδα. Από τα παιδικά του χρόνια, ο Μάνος άρχισε να μελετάει μουσική και να παίζει πιάνο και βιολί. Το 1932 μετακόμισε στην Αθήνα με την οικογένειά του. Ο Μάνος ξεκίνησε ανώτερες θεωρητικές σπουδές στην μουσική και την φιλοσοφία και την ίδια περίοδο άρχισε να συναναστρέφεται με ανθρώπους του πνεύματος, όπως ο Γκάτσος, ο Σεφέρης και ο Ελύτηε κι ο Σικελιανός, που επηρέασαν πολύ την σκέψη και την ιδεολογία του. Το 1945 γνώρισε την Μελίνα Μερκούρη, την αγαπημένη του φίλη.
Η πρώτη του εμφάνιση στα μουσικά πράγματα της χώρας γίνεται το 1944 με τον «Τελευταίο Ασπροκόρακα» του Αλέξη Σολωμού στο Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν. Η γόνιμη συνεργασία του με το Θέατρο Τέχνης θα διαρκέσει 15 χρόνια, με μουσικές για παραστάσεις όπως: «Γυάλινος Κόσμος» (1946), «Αντιγόνη» (1947), «Ματωμένος Γάμος» (1948), «Λεωφορείον ο Πόθος» (1948), «Ο θάνατος του Εμποράκου» (1949) κ.ά. Εν τω μεταξύ, το 1949 με μια διάλεξη του για το ρεμπέτικο τραγούδι θα ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων στη συντηρητική ελληνική αστική κοινωνία.
Από το 1950 αρχίζει να γράφει μουσική για αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες. Ο Μάνος Χατζιδάκις έχει «ντύσει» μουσικά την Ορέστεια, τη Μήδεια, τις Βάκχες, τις Εκκλησιάζουσες, τη Λυσιστράτη, τον Πλούτο, τις Θεσμοφοριάζουσες, τους Βατράχους και τις Όρνιθες.
Το 1959 παρουσιάζει στο αθηναϊκό κοινό τον Μίκη Θεοδωράκη, ενορχηστρώνοντας και ηχογραφώντας ο ίδιος το έργο του «Επιτάφιος» με τη Νάνα Μούσχουρη. Μεγάλο κεφάλαιο αποτελούν και οι μουσικές που συνέθεσε για σπουδαίες ταινίες του ελληνικού και του διεθνούς κινηματογράφου. Αναφέρουμε ενδεικτικά την «Κάλπικη Λίρα» (Γ. Τζαβέλλα 1954), τη «Στέλλα» (Μ. Κακογιάννη, 1955), το «Δράκο» (Ν. Κούνδουρου, 1956), το «America-America» (Ελ. Καζάν, 1962), «Sweet Movie» (Ντ. Μακαβέγιεφ, 1974), κ.ά.
Το 1960 ο Μ. Χατζιδάκις τιμήθηκε με το βραβείο Όσκαρ για το τραγούδι του «Τα παιδιά του Πειραιά» στην ταινία του J. Dassin «Ποτέ την Κυριακή». Ήταν ο πρώτος συνθέτης που έκανε ένα ελληνικό τραγούδι γνωστό σε όλον τον κόσμο.
Πνεύμα ανήσυχο, χρηματοδοτεί το Διαγωνισμό Πρωτοποριακής Σύνθεσης «Μάνος Χατζιδάκις» του Τεχνολογικού Ινστιτούτου Δοξιάδη. Το βραβείο απονέμεται στον Ιωάννη Ξενάκη, άγνωστο τότε στο ελληνικό κοινό.
Μια άλλη σημαντική πλευρά της ζωής του Χατζιδάκι ήταν η έναρξη της πετυχημένης συνεργασίας του με το «Μπαλέτο του 20ού αιώνα» του Maurice Béjart, το 1965. Την ίδια περίοδο (1966) ο Μάνος έφυγε για την Αμερική και επέστρεψε στην Ελλάδα το 1972, την πιο δύσκολη χρονιά της δικτατορίας, ιδρύει το μουσικό καφεθέατρο «Πολύτροπο», μέσα από το οποίο επιχειρεί να ανοίξει εκφραστικές διόδους στο τέλμα της εποχής..
Μετά την πτώση της δικτατορίας ανέλαβε πολλά πολιτιστικά καθήκοντα – κυρίως την διεύθυνση του δημόσιου ραδιοφωνικού σταθμού «Τρίτο Πρόγραμμα» (1975-1981).Το 1989-93 ιδρύει την «Ορχήστρα των Χρωμάτων», για να παρουσιάσει «πρωτότυπα προγράμματα που συνήθως δεν καλύπτονται από τις συμβατικές συμφωνικές ορχήστρες», την οποία διηύθυνε μέχρι το τέλος της ζωής του. Η Ορχήστρα των Χρωμάτων με μαέστρο τον Χατζιδάκι έδωσε 20 συναυλίες και 12 ρεσιτάλ ελληνικού και διεθνούς ρεπερτορίου με Έλληνες και ξένους σολίστ.
Ταυτόχρονα με το ενδιαφέρον του για το ελληνικό τραγούδι, ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν επίσης ένας συνθέτης με προσωπική έμπνευση. Πέτυχε να συνδέσει με καταπληκτικό τρόπο τον κόσμο της λαϊκής μουσικής με τους νέους μουσικούς ορίζοντές του.
Η Φιλαρμονική Σχολή Ληξουρίου τιμά το έργο και την προσωπικότητα του Μάνου Χατζιδάκι, παρουσιάζοντας, σε συνεργασία με την γυναικεία ληξουριώτικη χορωδία της ΚΕ.ΔΗ.ΚΕ. “Τζώρτζης Δελλαπόρτας” και τούς εξαιρετικούς τραγουδιστές Μαρία Θωμά και Σταμάτη Λέκκα που θα ερμηνεύσουν μερικές από τις μελωδικές στιγμές του σημαντικού μας συνθέτη.Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας θα ακουστεί σε πρώτη εκτέλεση η σουίτα για συμφωνική μπάντα εμπνευσμένη από το συμφωνικό έργο “Το Χαμόγελο της Τζοκόντας” αρ.22, γραμμένη από τον μαέστρο μας Χαράλαμπο Μακρή.
