Η εικονογραφική αποτύπωση Της συνειδητής αποκάλυψης Της Θείας αποστολής Του Ιησού!

Γράφει η αγιογράφος Μαριλένα Φωκά

Με τον Ιησού Χριστό να δεσπόζει στο κέντρο της σύνθεσης η εικόνα τωνΘεοφανείων είναι αναμφισβήτητα επιβλητική. Σαν κάθε άλλη αγιογραφία της ορθόδοξης εκκλησίας πληρεί τους κανόνες της ιστορικότητας, δογματικής και θεολογίας. Ιστορικά αναφέρεται  στην εποχή του30μ.Χ.  στην περιοχή της Ιουδαίας όπου έλαβε χώρα το γεγονός τηςΒάπτισης του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό με ανάδοχο τονκατά έξι μήνες μεγαλύτερό του,  Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Δογματικά είναι επαρκής καθώς η Τριαδική Θεότητα συνυπάρχει σε αυτήν: Ο Ιησούς «ο Βαπτιζόμενος»,Η Φωνή Του Πατέρα[γι ̉ αὐτό ἡ Βάπτιση ὀνομάζεται Θεοφάνεια, Ἐπιφάνεια, ἐκδήλωση τῶν Τριῶν Προσώπων στήν ὁμόφωνη μαρτυρία τους](Ευδικίμωφ) —  «Ούτος εί Υιιός μου Ο  Αγαπητός» και Το Άγιο Πνεύμα «εν μορφή περιπτεράς» καταδεικνύει την αιώνια ανάπαυση των Τριών Προσώπων. Η δογματική σημαία της εικόνας των Θεοφανείων είναι πολλή μεγάλη.Πρώτον, είναι ενδεικτική της ευσπλαχνίας Του Κυρίου:η εικόνα με συμβολικά στοιχεία μας εισάγει στην φοβερή έκταση της πράξης αυτής» (Ευδοκίμωφ).Ο ανάδοχος Του, Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος,Ο «μυημένος στο μυστήριο Του Εσφαγμένου Αρνίου»από καταβολής κόσμου» (Ευδοκίμωφ) «καθίσταται μάρτυρας της τελευταίας κενώσεως Του ένεκα τηςαγάπης Του για τον άνθρωπο. Ο Ιησούς δεν εβαπτίσθηκε για ναμετανοήσει αφού ως Αναμάρτητος δεν το χρειαζόταν αλλά για να μας δώσει μάθημα ταπεινότητας  και να μας διδάξει τη μεγάλη αξία του Βαπτίσματος. Η πτυχή στους ουρανούς μας θυμίζει το κι εγένετο φως της γένεσης.Τα νερά του Ιορδάνηανάμεσα στους κεκλυμένους βράχους  συμβολίζουν την κάθοδο του Ιησού στον Άδη τον οποίο θα σκυλεύσει :«καταβάς ἐν τοῖς ὕδασιν ἔδησε τόν ἰσχυρόν».Βγαίνοντας από το νερά ο Κύριος τα καθαγιάζει μεταμορφώνοντας τα σε ιερά νάμματα αποκαλύπτοντας έναν νεοπαγή κόσμο.

ΟΙησούς εμφανίζεται στον υγρό τάφο που αποτελεί προοικονομία του ενταφιασμού Του.Καταδύεται γυμνός ενδεδυμένος την αδαμική περιβολήμε το ένα πόδι προτεταμένο δείχνοντας την πρωτοβουλία  του προς τον ΤονΙωάννη και κλίνει την κεφαλή.Ο Ιωάννης ταραγμένος του λέει: « ἐγώ χρείαν ἔχω ὑπό σοῦ βαπτισθῆναι, καί σύ ἔρχῃ πρός με; »ενώ  ΟἸησοῦς τόν διατάζει: «ἄφες ἄρτι» ώστε Ο Ιωάννης να προχωρήσει στο τελετουργικό της Βάπτισης φέροντας στο αριστερό χέρι ειλητάριο με το κήρυγμά Του.Οι παραστάτες Άγιοι Άγγελοι αποτυπώνονται σε στάση προσκύνησηςενώ τα σκεπασμένα άκρα Τους δηλώνουν  σεβασμό  και πλήρη υποταγή  στον Κύριο. « Συμβολίζουν ἐπίσης καί εἰκονογραφοῦν τό λόγο τοῦ Αποστόλου Παύλου (Γαλατ. 3, 27) :«Ὅσοι γάρ εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε…».Δεύτερον, η εικόνα των Θεοφανείωνθεολογώντας αναδεικνύει Την ύψιστη σημασία του Άγιου Βαπτίσματος, της ημέρας που ο Χριστός ήρθε με φανερό τρόπο στον κόσμο να αφιερωθεί στη Θεία αποστολή Του υποτασσόμενος στον Πατέρα Του, που είναι σημαντική για κάθε χριστιανό ώστε να απαλλαχθεί  από το προπατορικό αμάρτημα και να λάβει Πνεύμα Άγιο.Κατά τον εορτασμό των Θεοφανείων λαμβάνει χώρα ο Μέγας Αγιασμός και η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού επί των υδάτων.

(Πηγή Π.  Ευδοκίμωφ «Η Ερμηνεία της εικόνας των Θεοφανείων»)