Της Ελένης Βαλλιανάτου
Δεκαετία ‘50. Απόμακρες παράγκες φτιαγμένες από ξύλα …και τα λιμάνια γεμάτα ψαρόβαρκες φτέρες και γρι-γρι !οι τράτες ξεκινούσαν << δένοντας>> τα τριγυρινά νησιά !
Η τελευταία βιντζότρατα του Χρύσανθου Τσαγκαράκη 95 ετών ,στους Παξούς … άντεξε στο χρόνο! Σήμερα είναι η μόνη παραδοσιακή βιντζότρατα που άντεξε στο χρόνο και προμηθεύει φρέσκα ψάρια το νησί των Παξών! Κύριο επάγγελμα στο νησί το 1950 ήταν η αλιεία. Η κάθε μια απασχολούσε 5 με 10 άτομα αλλά το 1962 με τα βίτζια η ανάγκη για εργατικά χέρια μειώθηκε σημαντικά ! << Η διάρκεια του ψαρέματος με βιντζότρατα που στην ψαράδικη ορολογία λέγεται “καλάδα”, δεν είναι συγκεκριμένη. Είναι στην απόλυτη κρίση του καπετάνιου και εξαρτάται από την περιοχή >>μας αναφέρει.
Στα ρηχά η τράτα πιάνει τις γαρίδες και τα δεύτερα ψάρια (σαυρίδια, κοκωβιούς και άλλα μικρά), ενώ στα βαθιά πιάνει την καραβίδα, το μπακαλιάρο, τα μπαρμπούνια, τις κουτσομούρες, τις πεσκανδρίτσες, τους μοσχιούς κ.ά. Σε γενικές γραμμές, με την βιντζότρατα συλλέγονται τα βενθονικά είδη, δηλαδή αυτά που ζουν πάνω η κοντά στον πυθμένα.
Όταν ο καπετάνιος αποφασίσει, οι αλιεργάτες σηκώνουν τα δίχτυα από τη θάλασσα, αδειάζουν το σάκο με τα ψάρια στην “κουβέρτα”, δηλαδή στο κατάστρωμα και αμέσως η τράτα ξαναρίχνεται στη θάλασσα για μια νέα “καλάδα”.
Στο κατάστρωμα του πλοίου τώρα, το πλήρωμα ξεχωρίζει ανά είδος τα ψάρια και τα βάζει σε κασόνια. Στη συνέχεια τα τοποθετούν σε ψυγεία, όπου διατηρούνται δυο-τρεις μέρες, όσο χρόνο δηλαδή χρειάζεται μέχρι να πιάσουν σε κάποιο λιμάνι, όπου θα τα ξεφορτώσουν σε φορτηγά ψυγεία, για να οδηγηθούν στην ιχθυόσκαλα, όπου και θα πουληθούν. Ψαρεύει τόσο στα βαθιά νερά όσο και στα ρηχά, με νομοθετική ρύθμιση που αφορά την απόσταση από τις ακτές.
Την ευθύνη του ψαρέματος την έχει αποκλειστικά ο καπετάνιος. Το πλήρωμα, αφού τελειώσουν οι δουλειές (διαλογή και πάγωμα ψαριών), ασχολείται με επιμέρους εργασίες όπως το ράψιμο της τράτας, όταν χρειάζεται, τη συντήρηση των μηχανών, το μαγείρεμα κ.λπ. και αν βέβαια υπάρξει ελεύθερος χρόνος ξεκουράζεται μέχρι την επόμενη καλάδα.
