Του Γεράσιμου Σωτ. Γαλανού
Στις 2 Ιουλίου γιορτάζει η Εκκλησία μας την «Κατάθεση της Εσθήτας» (φόρεμα) της Παναγίας μας, στις Βλαχέρνες της Κωνσταντινούπολης.
Σύμφωνα με το συναξάρι, δύο αδέλφια πατρίκιοι κατά την επίσκεψή τους στους Αγίους Τόπους των χρόνων του Λέοντα του Α΄, το 473, Γάλβιος και Κάνδιδος συνάντησαν μία Ιουδαία, η οποία είχε στην κατοχή της την τίμια Εσθήτα (φόρεμα) της Παναγίας. Οι δύο βυζαντινοί άρχοντες έκλεψαν την Εσθήτα και την έφεραν στην Κωνσταντινούπολη, στο προάστιο των Βλαχερνών, και δεν φανέρωσαν σε κανέναν για το πολύτιμο και ιερό κειμήλιο τους. Σύμφωνα με την παράδοση, με κάποιο θαύμα παρουσιάστηκε το γεγονός αυτό «της Τιμίας Εσθής», κι ο αυτοκράτορας έκτισε μεγαλόπρεπο ναό. Πρόκειται για τον φημισμένο ναό «των Βλαχερνών».
Απολυτήκιο
«Θεοτόκε αειπάρθενε, των ανθρώπων η σκέπη, Εσθήτα και Ζώνην του αχράντου σου σώματος, κραταιάν τη πόλει σου περιβολὴν εδωρήσω, τω ασπόρῳ τόκω σου άφθαρτα διαμείναντα, επὶ σοι γαρ και φύσις καινοτομεῖται και χρόνος, διο δυσωπούμεν σε, ειρήνην τη οικουμένη δωρήσασθαι, και ταις ψυχαῖς ημών το μέγα έλεος».
Η γιορτή που γινόταν εκεί τα βυζαντινά χρόνια ήταν από τις μεγαλοπρεπέστερες του Βυζαντίου, σχεδόν πολιουχική, που δημιούργησε πολλές αντίστοιχες γιορτές σε τόπους που είχαν και ακολούθησαν από παλιά μια βυζαντινή παράδοση.
Στην Κεφαλονιά ναοί των Βλαχερνών ήταν στην αρχαία και μετέπειτα βυζαντινή Πάλη, περιοχή Ληξουρίου, στο νησάκι Δίας, στο Ρίφι και στα Αννινάτα. Η παλιά εικόνα από το ναό των Βλαχερνών της Πάλης βρίσκεται σήμερα στο μοναστήρι του Κορωνάτου, όπου τελείται αγρυπνία με την παρουσία πολύ κόσμου.
Η εικόνα που φιλοξενείται στο τέμπλο του ομώνυμου ναού των Αννινάτων είναι σπουδαία, γιατί ακριβώς εικονίζει το θέμα της εκκλησιαστικής παράδοσης της μεταφοράς της Εσθήτας της Παναγίας που αφορά στο ναό των Βλαχερνών της Κωνσταντινούπολης. Είναι μια επιβεβαίωση πως η οικογένεια Αννίνου έχει Βυζαντινή καταγωγή…
…Βρέθηκα στο πανηγύρι της Παναγίας των Βλαχερνών στα Αννινάτα, περιοχή Πρόννων Κεφαλλονιάς. Τα Αννινάτα ήταν ένα μικρό χωριό στην περιοχή των Πρόννων, σκαρφαλωμένο σε πλαγιά βουνού, το οποίο καταστράφηκε με το σεισμό του 1953. Οι κάτοικοι του μετά την καταστροφή που υπέστη, εγκατέλειψαν το χώρο αυτόν και εγκαταστάθηκαν σε άλλα μέρη της περιοχής, προσιτά για τη ζωή τους.
Παρόλο που δεν οικοδόμησαν τα σπίτια τους, φρόντισαν να ξανακτίσουν στο ίδιο μέρος την εκκλησία της Παναγίας και κάθε χρόνο να τής κάνουν το γιορτάσι της.
Χωμάτινος ο δρόμος που οδηγεί στην εκκλησία της Παναγίας των Αννινάτων, μα καθώς φτάσαμε με την παρέα μου, αντικρίσαμε αρκετά αυτοκίνητα, πράγμα που έδειχνε πως οι Αννινάδες τιμούν την γιορτή του χωριού τους.
Μας χαροποίησε η παρουσία του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη μας, κ. κ. Σπυρίδωνα, και πραγματικά μας ξάφνιασε, λόγω που σε τούτη την απόμακρη εκκλησία που βρίσκεται σε τόπο ερημικό δεν φανταζόμαστε ότι θα την επισκεπτόταν ο μητροπολίτη μας.
Από ότι μάθαμε μάλιστα είχε να έλθει μητροπολίτης στον ναό αυτόν πάνω από 70 χρόνια.
Συλλειτουργοί του σεβασμιώτατου ήταν : ο πανοσιολογιότατος ιεροκήρυκας π. Φώτιος Γαβριελάτος, ο πανοσιολογιότατος π. Δανιήλ Ζωγράφος, οι ιερείς π. Σπύρος Τζαμαρίας και π, Πέτρος Ανδρεάτος καθώς και οι διάκονοι Νικόλαος Σωτήρας και Ξενοφώντας Ζαρκάδας. Στο ψαλτήρι ήταν ο Αργύρης Βανδώρος και δίπλα του κάποιο γεροντάκι, που έψαλλε γλυκόφωνα.
Η θεία λειτουργία της ιεράς πανήγυρης πραγματοποιήθηκε ευλαβέστατα μέσα στην απλότητα του χώρου. Οι επίτροποι φρόντιζαν την κάθε στιγμή. Σε όλους μας έλειψε η παρουσία του μακαρίτη παλιού ψάλτη και επιτρόπου, του Γεράσιμου Σιμωτά, ανθρώπου που διοργάνωνε και μεριμνούσε, πέρα από την ψαλτική του και ότι ήταν αναγκαίο σε πανηγυρικές εκδηλώσεις του τόπου του.
Κατά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας της εορτής, ο πανοσιολογιότατος ιεροκήρυκας π..Φώτιος Γαβριελάτος, μίλησε για τη σημασία της εορτής καθώς και για το μήνυμα του Ευαγγελίου της. Αναφέρθηκε επίσης, για το πόσο σημαντική ήταν η παρουσία του Σεβασμιωτάτου σε εκείνο το μέρος, έπειτα από 70χρόνια, καθώς και για τους κατοίκους του χωριού που παρόλο που μετοίκισαν στην κωμόπολη του Πόρου, δεν ξέχασαν να φτιάξουν την εκκλησιά τους.
Είναι γνωστό ότι η παρουσία του πανοσιολογιότατου π. Δανιήλ Ζωγράφου στην ευρύτερη περιοχή του Πόρου, εδώ και λίγα χρόνια, χάραξε μια νέα πορεία στις ψυχές και στις δράσεις πολλών πιστών. Η εκκλησία της Παναγίας των Αννινάτων φτιαγμένη μετά το σεισμό είχε υποστεί τη φθορά του χρόνου. Τον τελευταίο χρόνο ο π. Δανιήλ κατάφερε μέσα από χορηγίες και τη βοήθεια των επιτρόπων, να την ανακαινίσει, εσωτερικά και εξωτερικά σε μεγάλο βαθμό. Με πολλή υπομονή συνεχίζει τις προσπάθειές του και πάνω από όλα καταφέρνει να κερδίζει τη εμπιστοσύνη των ενοριτών του, δείχνοντας πάντα τις αγαθές και καλές προθέσεις του, στον Θεό και σε αυτούς.
Ακολούθησε εορταστικό τραπέζι στον Πόρο, στην ταβέρνα «της Νίκης», το οποίο προσέφεραν οι επίτροποι του ναού.
Αυτό το πανηγύρι μας έδωσε χαρά με την απλότητα και τη ζεστασιά των διοργανωτών του. Συνδύασε υπέροχα το θρησκευτικό και κοσμικό μέρος, και παρηγόρησε την ψυχή μας, πώς ό,τι και να περάσει ο λαός μας, δεν ξεχνά τους αγίους του και ιδίως την Παναγιά μας. Να είμαστε καλά και του χρόνου να βρεθούμε όλοι μας εκεί για να συνεορτάσουμε την Κυρά του Κόσμου.
*Το κείμενο αναδημοσιεύεται για τη μνήμη του μακαριστού μητροπολίτη Κεφαλληνία Σπυρίδωνα Καλαφατάκη