Γράφει η Ελένη Βαλλιανάτου
Το εύηχο όνομα του Ιταλού Καραντόρι αντηχεί.. την μνήμη μου …θυμάμαι τα βράδια που έμενα ξύπνιος για να ακούσω σαν μαγεμένος τις αρμονικές Κεφαλλονίτικες φωνές γράφει ο αείμνηστος μουσουργός Αντίοχος Ευαγγελάτος …ήταν η εποχή που οι Ιταλικές όπερες αντηχούσαν μπροστά στο Μαρκάτο το παλιό Βενετσιανικο δημαρχείο και η Κεφαλονιά ανοίγει το δικό της Κεφάλαιο στην Ιστορία της μουσικής.
Η Ενετική κυριαρχία επέδρασε στην μουσική παράδοση και το 17ο αιώνα στο Αργοστόλι και το Ληξούρι η αρέκια ένα αυτοσχεδιαστικό τραγούδι με πρόσμιξη Ενετικής επίδασης και Κρητικής εκκλησιαστικής μουσικής που έφεραν οι Κρήτες πρόσφυγες το 1669 εμφανίζεται στην Κεφαλονιά.
Έπειτα γεννιέται η αριέττα από απλούς ανθρώπους ψαράδες και αγρότες ανθρώπους του μόχθου που διέθεταν έμπνευση και αυτοσχεδιαστικό ταλέντο. Ήταν στιχοπλόκοι και συνθέτες μαζί. Ασκούσανε την τέχνη στις ταβέρνες που σύχναζαν για να μοιράσουν τα κέρδη της ημέρας πίνοντας κρασί και συνέχιζαν να τραγουδούν στα καντούνια της Κεφαλονιάς. Ο πρίμος ξεκινούσε την μελωδία ακολουθούσαν ο σεκόντος ή σεγόντος (τεν’ορος) ο τέρσος και οι μπάσοι. οι τραγουδιστές τον άκουγαν με προσοχή για να πιάσουν τον τόνο και να μπουν αρμονικά με τις δικές τους φωνές στην μελωδία .Οι αριέττες και οι άλλες λαικές καντάδες είναι σε τόνο ματζόρε “σύμφωνα με τον Γεράσιμο Γαλανό” λόγω της εύθυμης ιδιοσυγκρασίας του Ληξουριώτη που ακόμη και στον ερωτικό καυμό τους δεν λειτουργούσε στον τόνο του μελαγχολικού μινόρε. Από το Ληξούρι και το Αργοστόλι διαδίδονται στην Ζάκυνθο.Από την αριέττα γεννιέται η καντάδα που καλλιεργήθηκε σε κάθε νησί με ξεχωριστό τρόπο και φθάνει στην Αθήνα ως η Αθηναϊκή καντάδα. Η Αττική γη έχει την ιδιότητα να ενσωματώνει και να δίνει νέα ταυτότητα, τη δική της, σε έμψυχα και άψυχα. Έτσι και η πολυύμνητη Αθηναϊκή Καντάδα εμφανίστηκε φρεσκαρισμένη, ολοζώντανη, γεμάτη συναισθήματα, λουλούδια, ρομαντισμούς και χαριτωμένες ατάκες. Εξάλλου, όπως έγραψε κάποτε ο Θ. Βελλιανίτης, για ν’ ανθίσει η Αθηναϊκή Καντάδα και να αφυπνίσει τις μαυρομάτες κόρες των Αθηνών χρειαζόταν ανέφελο ουρανό και αστροφεγγιά!
Η Καντάδα αποτέλεσε χαρακτηριστικό στοιχείο της κοινωνικής της ζωής στην πρωτεύουσα. Δεν ήταν ανέφελη όμως η διαδρομή της Καντάδας ούτε λίγες οι φορές και οι περιπτώσεις που περιέπεσε σε δυσμένεια και διωγμό. Ο αστυνόμος Μπαϊρακτάρης μαζί με τους κουτσαβάκηδες του Ψυρρή κυνήγησε ανελέητα και τους κανταδόρους στην Αθήνα. Θεωρήθηκαν ως ταραξίες, υπονομευτές του ύπνου όσων την ώρα εκείνη είχαν παραδοθεί στην αγκαλιά του Μορφέα. Το ζήτημα βέβαια είχε ξεκινήσει λίγα χρόνια νωρίτερα, όταν αστυνομικός διευθυντής ήταν ο Δημοσθένης Πάικος, ο οποίος όμως αρνείτο να ενδώσει στις παρακλήσεις του ποιητή Παναγιώτη Συνοδινού.
Η Κεφαλονιά γράφει το δικό της κεφάλαιο στην ιστορία της μουσικής αναδεικνύοντας μεγάλους συνθέτες Στήβενς, Σκαρλάτο, Λαμπίρη, Σπάθη, Μεταξά. Ο Μεταξάς σπουδάζει στην Νάπολη και επιστρέφοντας γίνεται ο πιο σημαντικός δάσκαλος του νησιού και διαδραματίζει αντίστοιχο ρόλο με τον Μάντζαρο στην Κέρκυρα.
Το θέατρο Κέφαλος εγκαινιάστηκε το 1857 με την παράσταση της τραβιάτα του verdi. Πριν τον Κέφαλο λειτουργούσε το θέατρο Σολωμού σ αυτούς τους χ’ωρους μορφώθηκαν μουσικά οι Κεφαλονίτες.Οι Επτανήσιοι επισκεπτονταν επίσης και τα μεγάλα μουσικά κέντρα της Νάπολης και του Μιλάνου.Παραδίδει δωρεάν μαθήματα εμπνέεται το κίνημα των ριζοσπαστών διαποτισμένο από τις αρχές της γαλλικής επανάστασης και ξεκινά αγώνα εναντίον των Άγγλων. ο συνεργάτης του Ζερβός συνελήφθη για την εφημερίδα του και εξορίζεται στους Παξούς με Τον Νέστορα Σολωμό και τον Ιωάννη Τυπάλδο Χαριτάτο.
23 Δεκεμβρίου 1902. ο Αντίοχος Ευαγγελάτος γεννιέται στο Ληξούρι στις 23 Δεκεμβρίου 1902. Η μητέρα του Μεργότα Λιβιεράτου καταγόταν από την Αγία θέκλη από την γενιά των Λοβέρδων (λιβιεράτων)πρώτων κατοίκων του χωριού που ήλθαν από το Βυζάντιο από τον οικισμό Καβάκια .Την εικόνα της Αγίας θέκλης έφεραν οι βυζαντινοί και έδωσαν το όνομά της στο χωριό .ο πατέρας του Διονύσιος σπούδασε στο διδασκαλείο Λάρισας και σταδιοδρόμησε ως δάσκαλος στο Ληξούρι .Το οικογενειακό του περιβάλλον του Αντίοχου Ευαγγελάτου ήταν το φυτώριο της καλλιέργειας των πνευματικών χαρισμάτων του.
Ο Ευαγγελάτος ιδρυτής της νέας συμφωνικής ορχήστρας κατατάσσεται στους πιο σπουδαίους συνελεστές της μουσικής ζωής του τόπου μας. Υπήρξε γενικός γραμματέας και πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών. Υπηρέτησε στην νέα συμφωνικής ορχήστρα και ως Αρχιμουσικός στην Εθνική λυρική σκηνή και στο Εθνικό ίδρυμα ραδιοφωνίας παρουσιάζοντας άπαιχτα έργα του Μότσαρντ και Γάλλους συνθέτες .
Στον ελλαδικό χώρο το Μαντολίνο έχει εξέχουσα θέση κι έχουμε μια αξιοπρόσεκτη παράδοση ορχηστρών Μαντολινάτας. Η Αθηναϊκή και η Επτανησιακή Μαντολινάτα ήταν από τις πιο φημισμένες ορχήστρες του είδους αυτού. Ακόμη, συναντάμε το Μαντολίνο σε ρεμπέτικες ορχήστρες στη Σμύρνη, αλλά και σε παραδοσιακές ορχήστρες, όπως στην Κρήτη, όπου το Μαντολίνο υπήρξε από τα προσφορότερα όργανα για την πραγματοποίηση εφικτών μουσικών στόχων.
Η Προσφορά και η συνέπεια των μουσικών της Κεφαλονιάς αναδεικνύεται μέσα από τις καθαρές ενορχηστρώσεις τους και τις φωνές τους αγγίζοντας ζηλευτές ερμηνείες…..και οι Κεφαλλονίτες συνεχίζουν ακόμη να γράφουν ένα σημαντικό κεφάλαιο στην Ιστορία της Μουσικής…
