«Είμαστε εμείς που βάψαμε τον κόσμο κόκκινο με την αμαρτία μας» Δάντης.
Με αυτό το απόφθεγμα του ιταλού ποιητή Dante Alligheri, σας καλωσορίζουμε στην αποψινή εκδήλωσή μας, τη veggera. Αποτελεί πλέον θεσμό αφού επί τρία συναπτά έτη ο καλλιτέχνης Κοσμάς Κρούσσος μας καλεί όλους να γίνουμε συνοδοιπόροι στις ανησυχίες και βαθύτερες ευαισθησίες του οι οποίες αποτυπώνονται μέσω της Τέχνης του.
Θα ήταν όμως παράλειψη να μην γίνει αναφορά στη συμβολική επιλογή της ημέρας παρουσίασης. Η 19η Αυγούστου έχει καθιερωθεί ως η παγκόσμια ημέρα Ανθρωπισμού, και ως ελάχιστο φόρο τιμής κάθε χρόνο ο καλλιτέχνης αφιερώνει στον Ανθρωπισμό και ένα έργο. Έργο που αποτυπώνει δυναμικά καθημερινές παραστάσεις γνώριμες σε όλους μας, αλλά που παράλληλα καταφέρνει να αγγίξει τον πυρήνα της κάθε κατάστασης. Εκεί λοιπόν που η αισθητική αποκτά δευτερεύοντα ρόλο και τη θέση της παίρνει ο προβληματισμός ,εκεί ακριβώς ξεκινά η Τέχνη.
Βαθύτατα προβληματισμένος ο καλλιτέχνης παρουσιάζει απόψε μία εγκατάσταση η οποία – αλλοίμονο- θυμίζει τόσο πολύ την καθημερινότητά μας. Ο δρόμος που ο καθένας μας παίρνει για να φθάσει τελικά στην αρετή ή μήπως τελικά κάπου αλλού; Η επιλογή πάντα εμπεριέχει το στοιχείο της ελευθερίας και είναι προσωπική ευθύνη του καθενός ποιο δρόμο θα ακολουθήσει, και σε ποιο βασίλειο θα βρεθεί διαβαίνοντάς την.
«Τι με ρωτάς για την καρδιά ενός αμαρτωλού. Εγώ κατέχω την καρδιά ενός ενάρετου και είναι όλοι οι δαιμόνοι μέσα» . Έτσι είχε πει ο Καζαντζάκης και πράγματι αυτό συμβαίνει. Κανείς δε γεννιέται κακός, πάντα όμως έχει την έμφυτη ροπή προς αυτό που αποκαλούμε κακό. Και πλέον έχουμε φθάσει στο κομβικό σημείο της πλήρους υποταγής σε αυτό, που επηρεάζει πρώτα από όλα την κοινωνία μας. Εάν μιλώντας για αμαρτία το μυαλό παραπέμπει στη θρησκεία στη σημερινή εποχή βλέπουμε την μετατροπή της σε κοινωνική.
Άλλωστε ο Γκάντι ένας από τους μεγαλύτερους ανθρωπιστές είχε τονίσει σε κάποια άλλη εποχή τα μεγάλα κοινωνικά αμαρτήματα, τόσο επίκαιρα αλλά και τόσο εμφανή. Μήπως και σήμερα δεν υπάρχει ο πλούτος χωρίς μόχθο, η απόλαυση χωρίς συναίσθημα , η επιστήμη χωρίς ανθρωπιά ή η πολιτική χωρίς αρχές;
Ο Κοσμάς Κρούσσος αφουγκράζεται τα θεμελιώδη προβλήματα που ταλανίζουν τη σύγχρονη κοινωνία και καταφέρνει μέσω της Τέχνης του να ξεκινήσει έναν διάλογο , να προβληματίσει και να ξυπνήσει έννοιες εν πολλοίς ξεχασμένες, που οι φρενήρεις ρυθμοί της καθημερινότητας έχουν σκεπάσει με το μανδύα της λήθης.
Τις περισσότερες φορές στην κοινωνική μας ζωή κυριαρχεί η τάση της θέασης μόνο του ανομήματος και όχι της αρετής και αυτό διότι το ανόμημα έχει αλλοιωτική δύναμη ακόμα και πάνω στη φύση του ανθρώπου. Ποιος μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με την αλαζονεία και ποιος μπορεί να βάλει φρένο στην ορμητική δύναμη της απληστίας. Μόνο ο ίδιος ο φορέας, δηλαδή ο άνθρωπος. Ο Πρωταγόρας σε μία φράση εμπερικλείει την αλήθεια αυτή. «Πάντων χρημάτων μέτρον εστίν άνθρωπος».
Και εάν η αλλοίωση των κοινωνικών αξιών υπάρχει και αναπαράγεται, και γιατί όχι μεγεθύνεται μέρα με τη μέρα σε τι μπορεί κάποιος να ελπίζει; Μήπως όλοι μας δεν έχουμε καλά κρυμμένο κάποιον δαίμονα μικρό που μας παρασύρει; Είναι όμως αλήθεια τόσο θαυμαστό που παράλληλα με το δαίμονα αυτόν υπάρχει και ο άλλος της ταπεινότητας, της σωφροσύνης , της μακροθυμίας και εν τέλει της Αγάπης. Της ανιδιοτελούς αγάπης για τον συνάνθρωπο, της Αλληλεγγύης αλλά και της Προσφοράς. Τα βασικά στοιχεία του Ανθρωπισμού που ξεπερνούν τα εμπόδια του κάθε αμαρτήματος και δίνουν τη ελπίδα της ουσιαστικής κοινωνικής Αναγέννησης. Σε αυτά είχε αναφερθεί και ο Τάσος Λειβαδίτης στο ποίημά του «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος» .
Οι μορφές που κινούνται σκυφτές προς την πύλη βρίσκουν στο δρόμο τους κάθε μία από αυτές τις αρετές και στην στιγμή της κρίσης θα αποφασίσουν εάν θα διαβούν την πύλη φορτωμένες με αυτές ή με ό,τι αναγράφεται πάνω σε αυτήν. Η επιλογή είναι δική τους. Η δύναμη υπάρχει και για το χειρότερο αλλά και για το καλύτερο. Από αυτούς εξαρτάται εάν δικαιούνται μία κοινωνία με αξίες ή μία κοινωνία απρόσωπη.
Η Τέχνη καταργεί την αντικειμενικότητα και δίνει το έναυσμα για σκέψη , προβληματισμό ,και γόνιμο διάλογο. Ο Κοσμάς Κρούσσος το πετυχαίνει αυτό και μας κάνει αυτό το δώρο μέσω της Τέχνης του, ενώ παράλληλα σας καλεί σε έναν ελεύθερο διάλογο, αφού εσείς οι ίδιοι θα αποτυπώσετε τα συναισθήματα και τους προβληματισμούς σας μέσω του τίτλου που θα προτείνετε στο έως τώρα ατιτλοφόρητο έργο.
Σας ευχαριστούμε.
Δήμητρα Κ. Αναλυτή
Φιλόλογος
Master Λαογραφίας-Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Υπ. Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
