Πριν από περίπου ένα μήνα κοινοποίησα σε Γενική Συνέλευση την απόφασή μου να παραιτηθώ από τη θέση του Γενικού Γραμματέα (ΓΓ) της ΕΛΜΕ Κ-Ι και να παραμείνω στο ΔΣ ως απλό μέλος. Στο μεσοδιάστημα αυτό έχω ακούσει διάφορες φήμες, κάποιες άσχετες με την πραγματικότητα, αρκετοί από εσάς με έχετε ρωτήσει προσωπικά για τις αιτίες παραίτησής μου αλλά ταυτόχρονα μαθαίνω και από κάθε κατεύθυνση ότι οι εκπρόσωποι του ΠΑΜΕ ίσως σε κάθε σχολείο, απ’ άκρη σ’ άκρη του νησιού, προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν αυτή τη στάση μου για να συκοφαντήσουν. Από πλευράς μου για το μόνο που αισθάνομαι ότι οφείλω να απολογηθώ είναι ότι δεν κοινοποίησα νωρίτερα τους λόγους αυτούς σε όλους εσάς, όλα τα μέλη της ΕΛΜΕ Κ-Ι και συνολικά τους συναδέρφους που δικαίως ίσως αναρωτηθήκατε. Αντιθέτως όλα τα μέλη του ΔΣ γνωρίζουν πολύ καλά τους λόγους που με οδήγησαν σε αυτήν την απόφαση. Δεν είναι άλλοι από την πολιτική στάση που στηρίζω κάθε φορά σε κάθε ΔΣ. Το δεύτερο για το οποίο ζητώ συγγνώμη προκαταβολικά είναι το ότι σε αυτό το κείμενο δεν θα μπορέσω να είμαι σύντομος.
Πριν εξηγήσω τις αιτίες παραίτησης, πρέπει όλοι να γνωρίζουν κάποια πράγματα σχετικά με τη στάση μου στο ΔΣ, που πιθανότατα δεν είναι γνωστά:
1) Την θέση του ΓΓ φέτος (όπως και του Οργανωτικού Γραμματέα πέρυσι) δεν την ζήτησα, δεν ήρθε ως αποτέλεσμα κάποιας συνεννόησης ή συμμαχίας, αλλά μου δόθηκε (χαρίστηκε;) από την πλειοψηφούσα παράταξη του ΠΑΜΕ, η οποία υπενθυμίζω ότι τα τελευταία δύο χρόνια κατέχει τις 4 από τις 7 έδρες του ΔΣ. Όταν μου προτάθηκαν οι συγκεκριμένες θέσεις ψήφισα ΛΕΥΚΟ, τόσο στον ορισμό της δικής μου θέσης όσο και σε όλες τις υπόλοιπες, σεβόμενος ακριβώς αυτή τη πλειοψηφία, που προέκυψε από την ψήφο των μελών του σωματείου. Μάλιστα όταν πέρυσι προτάθηκα από την παράταξη του ΠΑΜΕ για Οργανωτικός Γραμματέας και ψήφισα λευκό, αντιμετώπισα τον χλευασμό από τους εκπροσώπους του ΠΑΜΕ, ενώ ένας με προτεταμένο το δάχτυλο προσπαθούσε να με νουθετήσει λέγοντάς μου ότι «η “έλλειψη” πολιτικής θέσης είναι πολιτική θέση», προφανώς μη έχοντας συνειδητοποιήσει εκείνη την ώρα κρατούσα τη συγκεκριμένη στάση απολύτως συνειδητά και φυσικά η στάση μου ήταν και είναι πολιτική θέση.
2)Ειδικά φέτος που κατείχα τη θέση του ΓΓ, αν και ο νόμος το προβλέπει, δεν έκανα χρήση των ευνοϊκών διατάξεων για μειωμένο ωράριο που δικαιούται το τριμελές προεδρείο. Την απόφασή μου αυτή την είχα ανακοινώσει τόσο στο ΔΣ όσο και στον Διευθυντή ΔΕ και το αναφέρω για είναι ξεκάθαρο ότι το γεγονός πως διδάσκω 20 αντί 23 ώρες του κανονικού μου ωραρίου δεν οφείλεται στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του νόμου αλλά στη έλλειψη διαθέσιμων ωρών διδασκαλίας. Η στάση μου αυτή οφείλεται στην πεποίθησή μου ότι σήμερα η διάχυση μεταξύ συνδικαλισμού και διοίκησης έχει δημιουργήσει ένα νοσηρό περιβάλλον, που ευνοεί κυρίως τις συντεχνίες και τα αλισβερίσια και σίγουρα όχι την αυτόνομη αγωνιστική ανάπτυξη του συνδικαλιστικού κινήματος που φυτοζωεί. Αν και οι συγκεκριμένες ευνοϊκές ρυθμίσεις είναι το μικρότερο κακό, ωστόσο θεώρησα ότι και μόνον για λόγους συμβολισμού έπρεπε να μην δεχθώ αυτές τις “χαρούλες” από την υπηρεσία. Άλλωστε με το ίδιο σκεπτικό η Πορεία Αριστερή δεν συμμετείχε ποτέ σε εκλογές για τα όργανα διοίκησης (ΠΥΣΔΕ κλπ).
Το ότι διαφωνώ σημαίνει ότι θα παραιτηθώ;
Σε όλο το διάστημα που είμαι εκλεγμένος στο ΔΣ είναι δεδομένη η διαφωνία μου σε ζητήματα στρατηγικής του σωματείου. Πέρα λοιπόν από κάποιες ανακοινώσεις-καταγγελίες, που δεν είναι λίγες, όμως δεν επηρεάζουν ουσιαστικά τις δράσεις του σωματείου, στις «κεντρικές» αποφάσεις έχω διαφωνήσει σίγουρα τις περισσότερες φορές, αν όχι όλες. Ωστόσο ως ΓΓ είχα υπογράψει κάθε απόφαση που έχει παρθεί με νομότυπο τρόπο, άρα τελικά κάθε απόφαση του ΔΣ όλο το διάστημα που ήμουν ΓΓ. Πολλοί συνάδερφοι με ρωτούν γιατί να υπογράφω τέτοιες αποφάσεις, πολλές φορές απαράδεκτες από πλευράς περιεχομένου, ενώ δεν τις στηρίζω. Μάλιστα για το ίδιο θέμα με ρώτησαν και άλλα μέλη του ΔΣ, διευκρινίζοντάς μου ότι αυτό δε θα δημιουργούσε κάποιο πρόβλημα. Για να απαντηθεί αυτό πρέπει να διευκρινιστεί η αντίληψή μου για τον ρόλο του ΔΣ.
Ας γίνει ξεκάθαρο λοιπόν: δεν θεωρώ ότι ο ρόλος του ΔΣ είναι να επιδιώκει να δώσει πολιτική γραμμή στους συναδέρφους αλλά να προσπαθεί να οργανώνει τον αγώνα τους. Συνεπώς το ΔΣ είναι ένα όργανο πρωτίστως γραφειοκρατικό και όχι πολιτικό. Και το γράφω αυτό χωρίς να υποτιμώ καθόλου το ρόλο του. Η οργάνωση των αγώνων δεν είναι καθόλου μικρή υπόθεση και είναι πολύ ουσιαστικό το να υπάρχει ένα όργανο δημοκρατικά εκλεγμένο, που συστηματικά θα δρα προς αυτή τη κατεύθυνση, που να μπορεί σε έκτακτες συνθήκες να λαμβάνει έκτακτες αποφάσεις όταν λόγω πίεσης χρόνου ή άλλων αιτιών η διεξαγωγή συνέλευσης είναι ανέφικτη. Με αυτό το σκεπτικό το κάθε μέλος του ΔΣ, πολύ περισσότερο ο Πρόεδρος, ο Αντιπρόεδρος και ο ΓΓ, παίζουν το ρόλο του εκφραστή και όχι του καθοδηγητή του σωματείου. Φυσικά κάθε παράταξη μπορεί να κάνει (και καλώς κάνει!) την δική της καθοδήγηση, ωστόσο αυτό οφείλει να γίνεται με την ιδιότητα καθενός ως μέλους της παράταξης και όχι ως μέλους του ΔΣ. Με αυτό το σκεπτικό λοιπόν θεωρώ δεδομένο ότι η υπογραφή και προώθηση των αποφάσεων είναι τουλάχιστον ηθική υποχρέωση για όποιον κατέχει αυτές τις θέσεις. Αν και δεν είναι ακριβής η αναλογία ας σκεφτούμε το εξής: όπως ο Διευθυντής ενός σχολείου είναι υποχρεωμένος όχι μόνον να υπογράφει αλλά και να προωθεί κάθε απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων, ακόμα και αν έχει έντονες διαφωνίες με αυτήν, έτσι θεωρώ ότι και ο Πρόεδρος και ο ΓΓ του σωματείου οφείλουν να πράττουν ανάλογα.
Είναι προφανές ότι αυτή η θεώρηση έρχεται σε αντίθεση με την θεώρηση που έχουν οι εκπρόσωποι των υπολοίπων παρατάξεων στο ΔΣ, και ιδιαίτερα του ΠΑΜΕ, και αυτό φαίνεται από την στάση που κρατούν εδώ και χρόνια. Δυστυχώς η διαφορά νοοτροπίας σε αυτό το ζήτημα είναι τόσο χαοτική, που φοβάμαι ότι οι συνάδερφοι του ΠΑΜΕ που με κατηγορούν δεν προσποιούνται ότι δεν καταλαβαίνουν αλλά όντως δεν καταλαβαίνουν το σκεπτικό αυτό. Βέβαια αυτό είναι ίσως το μόνο που τους σώζει και ηθικά, ότι δηλαδή δεν συκοφαντούν αλλά όντως δεν κατανοούν. Επιπλέον η διαφωνία σε αυτό το θέμα δεν είναι ένα θεωρητικό κατασκεύασμα, που τελικά δεν έχει καμία πρακτική σημασία. Ας αναλογιστούμε μόνο ότι είναι ακριβώς αυτή η αντίληψη που έχει οδηγήσει στην αντιστροφή των ρόλων: το σωματείο, η ΕΛΜΕ Κ-Ι, να είναι αυτή που παίζει το ρόλο της πολιτικής καθοδήγησης και η παράταξη, το ΠΑΜΕ, τελικά παίζει συχνότερα το ρόλο οργάνωσης των αγώνων – φυσικά με αποτέλεσμα όποιος διαφωνεί με το ΠΑΜΕ να μένει και εξ ανάγκης στην απ’ έξω.
Με αυτά τα δεδομένα ελπίζω είναι κατανοητό ότι η επιλογή του να υπογράφω κατά το δοκούν για μένα δεν υπήρξε ποτέ, αφού είναι αντίθετη στις αρχές μου. Άρα αν υπέβαλα παραίτηση, η μόνη εναλλακτική θα ήταν να συνεχίζω συστηματικά να υπογράφω και να προωθώ αποφάσεις με τις οποίες διαφωνώ ριζικά. Κάτι το οποίο δεν έχω σκοπό πλέον να κάνω.
Και τελικά ποιες είναι οι διαφωνίες μου με τη σημερινή γραμμή της ΕΛΜΕ Κ-Ι;
Έχω όμως ξεκινήσει κάπως ανάποδα και έχω εξηγήσει τους λόγους που δεν μου επιτρέπουν να είμαι σε αυτή τη θέση, δεδομένου ότι διαφωνώ με τη στρατηγική που ακολουθεί η πλειοψηφία στο ΔΣ (και φυσικά εννοώ τις δυνάμεις του ΠΑΜΕ), χωρίς ακόμα να εξηγήσω γιατί διαφωνώ με αυτή τη στρατηγική. Και το έκανα αυτό επειδή πιστεύω ότι αυτό είναι περισσότερο γνωστό, σε όσους γνωρίζουν τη στάση μου τα 4-5 χρόνια που βρίσκομαι εδώ.
Είναι αλήθεια ότι κριτική στη γραμμή του «Κ»ΚΕ και του ΠΑΜΕ κάνουν πολλοί, από πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις. Ακούγεται συχνά η άποψη ότι το ΠΑΜΕ έχει μία «αριστερίστικη» γραμμή, με υπερεπαναστατικά αιτήματα, υπερβολικά, απογειωμένα από τις διαθέσεις των εργαζομένων. Με λιγότερο πολιτικό ύφος αλλά σε αντίστοιχο μήκος κύματος και η κριτική για «προσκολλημένους στο παρελθόν», «απολιθωμένες θεωρίες», «κολλημένες βελόνες» κλπ. Η δική μου κριτική είναι από την αντίθετη κατεύθυνση.
Οι διαφωνίες μου με τη στρατηγική, με τα αιτήματα που προωθεί το ΠΑΜΕ, δεν είναι ότι είναι υπερεπαναστατικά, υπεροβολικά ή «απογειωμένα» αλλά ότι είναι … ό,τι να ‘ναι! Οι αντιφάσεις, που μεταξύ τους έχουν οι πολιτικές τους κατευθύνσεις, είναι τόσες που δεν μπορούν να απαριθμηθούν. Θα καταγράψω μόνο λίγα από πολύ πρόσφατα λοιπόν: 1)την ίδια ώρα που το ΠΑΜΕ διακηρύσσει προς όλες τις κατευθύνσεις ότι δεν είναι δυνατόν να βρεθεί στην ίδια διαμαρτυρία/διαδήλωση ουσιαστικά με οποιονδήποτε άλλον που δεν δέχεται το πλαίσιό του, όταν η διαμαρτυρία είναι ελεγχόμενη από το ίδιο, όπως στις πρόσφατες διαμαρτυρίες για τα μέτρα προς τους σεισμόπληκτους μαθητές και την αντισεισμική προστασία, τότε δέχεται ευχαρίστως στους κόλπους της μια σειρά από άτομα ή φορείς που προφανώς αδιαφορούν πλήρως για την αντισεισμική θωράκιση των σχολείων και μόνον στόχο έχουν την ποσόστωση στις πανελλαδικές, με ελπίδα «να χωθούν τα παιδιά μας σε μια καλύτερη σχολή». 2)Την ίδια ώρα που χαρακτηρίζουν την ηγεσία της Περιφέρειας (ΣΥΡΙΖΑ) ως υπηρέτες των μεγαλοξενοδόχων και εφοπλιστών (sic), δέχονται ευχαρίστως την «χορηγία» της για μίσθωση λεωφορείου για να γίνει η προαναφερθείσα διαμαρτυρία στην Αθήνα. 3)Την ίδια ώρα που αυτοδιαχωρίζονται από τις δυνάμεις του «ευρωμονόδρομου», όπως τις χαρακτηρίζουν, όταν μπαίνει το ζήτημα εξόδου από το Ευρώ και η θέσπιση εθνικού νομίσματος, αμέσως αυτός που το θέτει εντάσσεται στο «λόμπι της δραχμής», όπως λένε, αφού έξοδος από το Ευρώ χωρίς έξοδο από την ΕΕ, θα είναι καταστροφική. Αλλά και αν μετά μιλήσεις για έξοδο από την ΕΕ, πάλι ούτε αυτό αρκεί, γιατί και αυτό θα έχει αρνητικά αποτελέσματα χωρίς «λαϊκή εξουσία». Δεν μας εξηγούν βέβαια πώς θα επιτευχθεί αυτή η «λαϊκή εξουσία» εντός της ΕΕ, και κυρίως δε μας εξηγούν γιατί διαφωνούν με τις δυνάμεις του ευρωμονόδρομου, όταν και οι ίδιοι θεωρούν ότι σήμερα η έξοδος από του Ευρώ θα ήταν καταστροφική. 4)Την ίδια ώρα που αυτοδιαχωρίζονται από τις «δυνάμεις της διαχείρισης», βγάζουν ανακοινώσεις για το πώς πρέπει να δουλεύουν οι τράπεζες, πού θα πρέπει να ανοίγουν υποκαταστήματα και κάθε πότε θα γεμίζουν τις ΑΤΜ. Φοβάμαι μήπως σύντομα δούμε και ανακοινώσεις για την τιμή της βενζίνης, αφού για την απόσταση Πόρος-Αργοστόλι χρειάζεται πολλή, περισσότερη από όση η προμήθεια για να βγάλεις λεφτά από ΑΤΜ άλλης τράπεζας… 5)Για χρόνια θυμάμαι διαφωνίες και καυγάδες με «Κ»ΚΕδες όταν έβαζαν το αίτημα για «1400€ κατώτατο μισθό», επειδή αυτό δήθεν καθορίζεται «με βάση τις ανάγκες των εργαζομένων». Τότε κάποιοι θέταμε το ζήτημα ότι το ύψος του κατώτατου μισθού δεν εξαρτάται από τις «ανάγκες» των εργαζομένων αλλά από το επίπεδο της ταξικής πάλης, άρα δεν μπορεί να προκαθορίζεται. Σήμερα το αντίστοιχο αίτημα έχει μεταβληθεί σε «750€ κατώτατο μισθό» και πάλι με το επιχείρημα ότι «αυτό ανταποκρίνεται στις ανάγκες των εργαζομένων». Αν και τυπικά το επιχείρημα περί «αιτημάτων με βάση τις ανάγκες» παραμένει, ωστόσο εδώ βλέπουμε, κατά το «Κ»ΚΕ, οι ανάγκες των εργαζομένων να έχουν συρρικνωθεί στο μισό μέσα σε λίγα χρόνια. Εδώ οφείλω να παραδεχτώ την ικανότητα της ηγεσίας του «Κ»ΚΕ να μπολιάσει την πλειοψηφία του ελληνικού λαού με τον μύθο περί «σταθερών και αμετακίνητων θέσεων» του «Κ»ΚΕ. Αν όμως θελήσουμε να ψάξουμε θα διαπιστώσουμε ότι το συγκεκριμένο κόμμα έχει κάνει περισσότερες κολοτούμπες ίσως από όλα τα άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα. Έτσι, η κριτική για «προσκόλληση στο παρελθόν», «απολιθωμένες θεωρίες» και «κολλημένες βελόνες» στην ουσία αντιστρέφουν την πραγματικότητα.
Αφήνω για τελευταία την σημαντικότερη αντίφαση, που δείχνει και τις ριζικές διαφωνίες μου με την γραμμή του ΠΑΜΕ. Οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ-«Κ»ΚΕ διαρκώς διατυμπανίζουν ότι το βασικό πρόβλημα των σωματείων σήμερα είναι πρόβλημα του πολιτικού προσανατολισμού των αιτημάτων. Αυτή είναι και η αιτία που βλέπουμε αποφάσεις της ΕΛΜΕ Κ-Ι που περιέχουν δύο, τρεις ή και τέσσερις σελίδες από αιτήματα. «Στο κουβά», όπως έλεγαν κάποιοι παλιότερα. Η πραγματικότητα όμως είναι πως το βασικό πρόβλημα είναι η μαζικότητα, η αγωνιστικότητα και η αποφασιστικότητα, αυτό τελικά που απαιτείται ώστε αν ξεκινήσει ένας αγώνας να μπορεί να φτάσει μέχρι το τέλος, μέχρι τη νίκη. Για να μην κάνω λοιπόν ανασκαφές σε προηγούμενες δεκαετίες, ας θυμηθούμε τα πρόσφατα, που δεν επιτρέπεται να ξεχνάμε: στα 5 χρόνια που βρίσκομαι διορισμένος στη Κεφαλονιά ίσως οι μοναδικές περιπτώσεις μαζικών γενικών συνελεύσεων και διαδικασιών ήταν τον Μάη και τον Σεπτέμβρη του 2013, με την απεργία στις πανελλήνιες, που δεν έγινε ποτέ, και την απεργία που έγινε αλλά σαμποταρίστηκε από τα μέσα, από ακριβώς αυτές τις δυνάμεις, από το ΠΑΜΕ. Εδώ λοιπόν είναι και η αντίφαση που έλεγα νωρίτερα: οι ίδιοι που σε κάθε ακίνδυνη διαμαρτυρία ή κάποιες μονοήμερες απεργίες εκτόνωσης εκθειάζουν την αγωνιστικότητα του κινήματος ή έστω δικαιολογούν την μικρή συμμετοχή τονίζοντας ότι πχ «σε δύσκολες συνθήκες είναι σημαντικό έστω και το Χ ποσοστό συμμετοχής» ήταν αυτοί που φρόντισαν να ξεφουσκώσουν, να εκτονώσουν, να αποκλιμακώσουν την πιο κρίσιμη στιγμή. Την στιγμή που ένας αγώνας ήταν σε εξέλιξη, είχε μαζικά χαρακτηριστικά, είχε την δυνατότητα να έχει διάρκεια και να φέρει αποτελέσματα. Οι ίδιοι ακόμα και σήμερα φροντίζουν να συκοφαντούν αυτόν τον αγώνα, μιλώντας για μειωμένη συμμετοχή, ενώ η πραγματικότητα είναι ότι η συμμετοχή έπεσε πολύ όταν ο αγώνας είχε ήδη ξεπουληθεί και όλοι το έβλεπαν, δηλαδή τις τελευταίες δύο ημέρες, οπότε η γραμμή του ΠΑΜΕ ήταν «κλιμακώνουμε με διήμερη απεργία» (κι άλλη αντιστροφή της πραγματικότητας!).
Όλα τα παραπάνω τελικά μόνο αποτέλεσμα έχουν την αποδυνάμωση της ΕΛΜΕ Κ-Ι, την μετατροπή της σε σωματείο-σφραγίδα, με δράσεις μακριά και έξω από τις μάζες των εκπαιδευτικών. Για να επιστρέψω σε όσα έλεγα παραπάνω, σχετικά με την κριτική που κάνουν διάφοροι ότι η γραμμή του ΠΑΜΕ και του «Κ»ΚΕ είναι δήθεν «αριστερίστικη»: Όχι! Η πολιτική αυτή δεν έχει χαρακτηριστικά αριστερισμού αλλά σεχταρισμού και δεξιού οπορτουνισμού. Εξάλλου αυτή η πολιτική των βερμπαλιστικών αιτημάτων, είχε τα ίδια αποτελέσματα σε όλα τα σωματεία που εφαρμόστηκε. Αρκεί κανείς να δει την συμμετοχή στο συνδικάτο οικοδόμων του οποίου ηγούνται για χρόνια οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ και πόσο αυτή εξελίχθηκε τα τελευταία χρόνια. Μείωση που δεν είναι δυνατό να αιτιολογηθεί απλά από την συρρίκνωση του επαγγέλματος.
Κλείνοντας να ξεκαθαρίσω ότι αυτή η παραίτηση από τη θέση του ΓΓ δεν σημαίνει και αποστασιοποίηση από τον αγώνα και το σωματείο, γι’ αυτό άλλωστε και δεν παρατήθηκα και συνολικά από την έδρα που κατείχα στο ΔΣ, όσο τυπικός κι αν είναι ο ρόλος μου εκεί. Θα συνεχίσω με τις ιδέες και τις αρχές που έχω, με τις δυνάμεις και τις δυνατότητες που έχω κάθε στιγμή, να αγωνίζομαι για την ουσιαστική επαναλειτουργία του σωματείου, ως μαζικό σωματείο και όχι ως φορέα-σφραγίδα.
Μήτσος Βάρσος
μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Κ-Ι
εκλεγμένος με τον συνδυασμό της «Πορείας Εκπαιδευτικών»
