Ο σεισμός της 26ης Ιανουαρίου που έπληξε την Κεφαλονιά αποτελεί ένα ακραίο γεγονός που επηρέασε μικρούς και μεγάλους, προκαλώντας -πέραν των υλικών ζημιών- αισθήματα έντονου τρόμου, φόβου και αίσθηση αδυναμίας σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Όπως κάθε καταστροφικό γεγονός, ο ισχυρός σεισμός βιώνεται ως έντονη τραυματική εμπειρία, ιδιαίτερα από τα παιδιά.
Η αντίδραση ενός παιδιού ύστερα από ένα τέτοιο συμβάν επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες όπως το πόσο πολύ εκτέθηκε στο συγκεκριμένο γεγονός, αν βίωσε απώλειες (όπως πχ το γκρέμισμα του σπιτιού του), ο βαθμός κατανόησης του συμβάντος και το νόημα που του αποδίδει ως παιδί, καθώς και από την αντίδραση των οικείων του. Το σίγουρο είναι πως στην προκειμένη περίπτωση διαταράχθηκε η λειτουργία και της οικογένειας, αλλά και της τοπικής κοινότητας, σε βαθμό που αναπόφευκτα επηρεάζεται η ψυχοσύνθεση ενός παιδιού.
Ανάλογα με την ηλικία και την προϋπάρχουσα ψυχοσύνθεση ένα παιδί μπορεί να έχει διάφορες αντιδράσεις, οι περισσότερες από τις οποίες θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως φυσιολογικές. Ενδεικτικά κάποιες από αυτές μπορεί να είναι η ανάπτυξη φοβιών και ανασφάλειας, δυσκολίες στον ύπνο, σε μικρά παιδιά παλινδρόμηση σε προηγούμενα εξελικτικά στάδια (εξάρτηση από ενήλικους, ενούρηση κ.α.), θλίψη, θυμός, ευερεθιστότητα, σωματικές ενοχλήσεις όπως πονοκέφαλοι και στομαχόπονοι, και άλλα. Μεσοπρόθεσμα μπορεί να παρατηρηθούν δυσκολίες στη συγκέντρωση, μειωμένη σχολική επίδοση, κοινωνική απομόνωση και απάθεια.
Μερικά παιδιά επανέρχονται γρήγορα στο φυσιολογικό ρυθμό ζωής τους, άλλα μπορεί να χρειάζονται περισσότερο χρόνο, ενώ ορισμένα μπορεί να εκδηλώσουν αντιδράσεις ως προς το γεγονός ύστερα από αρκετό καιρό.
Το κρίσιμο σημείο σε όλα αυτά είναι ο βαθμός και ο τρόπος με τον οποίο ένα παιδί θα στηριχθεί από το περιβάλλον του ύστερα από ένα τέτοιο συμβάν. Η στήριξη από τους οικείους και την ευρύτερη κοινότητα, αλλά και η κατανόηση των ιδιαίτερων αναγκών που ένα παιδί εμφανίζει μετά από το καταστροφικό γεγονός, αποτελεί ασπίδα στην εκδήλωση δυσάρεστων συνεπειών στην παιδική ψυχοσύνθεση.
Ενδεικτικά, ορισμένα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να στηρίξουμε ένα παιδί που βιώνει μια τέτοια κατάσταση, είναι τα εξής:
- Διατηρούμε την ψυχραιμία μας, παίρνουμε τα αναγκαία μέτρα, περνάμε μηνύματα ασφάλειας.
- Είμαστε ανοιχτοί στο διάλογο με το παιδί σε σχέση με το γεγονός, ακούγοντας με προσοχή τι πιστεύει ότι έχει συμβεί και προσδιορίζοντας τι θα ήθελε να μάθει.
- Ενημερώνουμε το παιδί με απλό, κατανοητό και ειλικρινή τρόπο για το συμβάν και διορθώνουμε τυχόν λαθεμένες αντιλήψεις του.
- Δίνουμε πληροφορίες για τις πιθανές αλλαγές που αντιμετωπίζει άμεσα η οικογένεια.
- Ενθαρρύνουμε το παιδί να εκφράσει συναισθήματα και απορίες χωρίς να το λογοκρίνουμε. Παίρνουμε στα σοβαρά τους φόβους και τις ανησυχίες του, ακόμα και αν μας φαίνονται αστείες ή παράλογες.
- Μοιραζόμαστε τα δικά μας συναισθήματα στο βαθμό που το παιδί δεν κατακλύζεται από τις προσωπικές μας φοβίες και ανησυχίες.
- Καθώς λειτουργούμε ως πρότυπο για το παιδί, είναι σαφές πως η δική μας στάση απέναντι στο γεγονός, θα επηρεάσει και τη δική του. Επιλέγουμε λοιπόν όσο το δυνατόν πιο θετική και ψύχραιμη στάση στα πράγματα.
- Αποφεύγουμε ή περιορίζουμε την έκθεση του παιδιού σε ειδήσεις και σχετικές εκπομπές στα ΜΜΕ
- Προωθούμε στο μέτρο του δυνατού τη συνηθισμένη ρουτίνα ζωής, όπως πχ τις ώρες φαγητού, ύπνου και τους κανόνες πειθαρχίας.
- Ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή του παιδιού σε αποφάσεις και δραστηριότητες που αφορούν την ανασυγκρότηση της οικογενειακής ζωής.
Το Κέντρο Πρόληψης «Απόπλους», αναγνωρίζοντας τη δύσκολη συγκυρία που περνάει το νησί μας, καθώς και την ένταση και πιθανή διάρκεια των δυσκολιών που μπορεί να παρουσιάσει ένα παιδί που βίωσε τον μεγάλο σεισμό, παρέχει στήριξη και συμβουλή σε γονείς και παιδιά, ιδιαίτερα αν παρατηρούνται ανησυχητικές εκδηλώσεις. Ταυτόχρονα δρομολογούμε για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και σε συνεργασία με εξειδικευμένους φορείς σειρά δράσεων, ξεκινώντας με τη διανομή σε επιλεγμένα σημεία (σχολεία, νοσοκομεία, δημόσια κτήρια κλπ) έντυπου ενημερωτικού υλικού που αφορά τη στήριξη των παιδιών μετά το σοκ των πρόσφατων γεγονότων.
Ο «Απόπλους» παρέχει ψυχοκοινωνική στήριξη σε παιδιά, εφήβους και οικογένειες που αντιμετωπίζουν ψυχολογικές δυσκολίες (φοβίες, ανασφάλεια κτλ) που απορρέουν εξαιτίας του σεισμού. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν μαζί μας εργάσιμες ημέρες από τις 9:00 έως τις 14:00 στο τηλέφωνο 26710-27320.
Όλες οι υπηρεσίες του Κέντρου Πρόληψης παρέχονται δωρεάν.
