Παγκόσμια Ημέρα Ωκεανών (ΟΗΕ) – 8 Ιουνίου
United Nations World Oceans Day – 8 June
Το τελευταίο μεγάλο άγνωστο του πλανήτη μας με υπέροχη εξώκοσμη ζωή.
«Ο άνθρωπος έχει περπατήσει στη Σελήνη, αλλά όχι στον πυθμένα του Ωκεανού.»
Αυτό είναι για τον άνθρωπο το τελευταίο φυσικό σύνορο.. και ένας κόσμος χωρίς δάκρυα!
Η θάλασσα αποτελεί λίκνο για τη ζωή, τροφό για τον άνθρωπο και πνεύμονα για τον πλανήτη. Ο κρυφός πλούτος της δεν είναι άλλος από την βιοποικιλότητα και τα μνημεία που κρύβει στα βάθη της. Είναι κρυφός όχι επειδή δεν έχει ανακαλυφθεί αλλά επειδή παραμένει άγνωστος στους περισσότερους.
Παγκόσμιος Ωκεανός
Αυτή η εξαιρετική για την ζωή σημασία που έχει η θάλασσα μας, ισχύει για όλες τις θάλασσες του κόσμου που συγκοινωνούν και αποτελούν το μεγαλύτερο ενιαίο οικοσύστημα στον πλανήτη.
Στον Ωκεανό, μαζί με τις λίμνες και τους ποταμούς, λαμβάνει χώρα και ένα μεγάλο μέρος της συνολικής παγκόσμιας φωτοσύνθεσης (συνολικά 36%). Και γνωρίζουμε όλοι την σημασία της φωτοσύνθεσης, που μέσω της δέσμευσης και μετατροπής της ηλιακής ενέργειας υποστηρίζει την βιομάζα και άρα τροφοδοτεί την ζωή στον πλανήτη (άμμεσα – αυτότροφοι οργανισμοί, έμμεσα – ετερότροφοι οργανισμοί). Ακόμη, το ελεύθερο (στοιχειακό) οξυγόνο υπάρχει διαλυμένο στο νερό και είναι μεγαλύτερη η διαλυτότητα όσο χαμηλότερη είναι η θερμοκρασία του νερού. Επομένως τα κρύα βάθη των ωκεανών και τα νερά των πολικών περιοχών (με λιγοστό και πιο βαθιά μηδενικό φως αλλά με την ανάδευση από τα ωκεάνια ρεύματα), υποστηρίζουν πολύ μεγαλύτερη πυκνότητα ζωής, εξαιτίας του μεγαλύτερου ποσοστού διαλυμένου οξυγόνου. 
Είναι πολύ σημαντικό για την παγκόσμια οικολογία και κατά συνέπεια τους παγκόσμιους διατροφικούς πόρους – και άρα την επιβίωση των ανθρώπων, το γεγονός ότι ο ωκεανός κατέχει το 90% του ζωτικού χώρου του πλανήτη! Εκτός από την επιφάνεια που καταλαμβάνει, μην ξεχνάμε ότι στην θάλασσα τα πλάσματα ζουν και κινούνται σε τρεις διαστάσεις, δηλαδή «στοιβάζονται» σε περισσότερα επίπεδα. Ένα αντίστοιχο παράδειγμα θα ήταν ένα δωμάτιο με ένα στρώμα από κιβώτια ίδιων διαστάσεων που καλύπτουν το δάπεδο του (η «Ξηρά»), σε σύγκριση με ένα ίδιο δωμάτιο με πολλά στρώματα από όμοια κιβώτια που έχουν στοιβαχθεί και καταλαμβάνουν και τον υπόλοιπο «κάθετο» χώρο του και είναι πολλαπλάσια στην ίδια επιφάνεια (ο «Ωκεανός»).
Δείτε βίντεο εδώ:
https://www.youtube.com/watch?v=iK-AXs5bv9s
Το μεγάλο μουσείο του Ωκεανού
Ο βυθός των θαλασσών, το μεγάλο μουσείο του Ωκεανού, είναι απέραντο και παραμένει εν πολλοίς άγνωστο. Σε όλες τις θάλασσες του κόσμου αλλά ειδικά στην Μεσόγειο λόγω της άνθισης των μεγάλων πολιτισμών της αρχαιότητας, στο πέρασμα των αιώνων πλήθος ναυαγίων συσσωρεύτηκε στην θάλασσα. Γύρω από την Κεφαλονιά και την Ιθάκη υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ναυαγίων πλοίων και αεροσκαφών, όλων των περιόδων. Η θέση των Ιονίων Νήσων στην αρχαιότητα ήταν εξαιρετικά σημαντική καθώς αποτέλεσαν ενδιάμεσο σταθμό υποδοχής και ανεφοδιασμού για την διαμήκη διάσχιση της Μεσογείου, από τις ανατολικές μέχρι τις δυτικές ακτές της.
Μέχρι σήμερα το δυσπρόσιτο περιβάλλον του βυθού έχει προστατεύσει τα πανάρχαια μνημεία που βρέθηκαν στην αγκαλιά του, και σημαντικότερα την κληρονομιά των θαρραλέων ναυτικών, πρωτοπόρων εξερευνητών των δρόμων της θάλασσας, του στοιχείου που καλύπτει περισσότερο από τα δύο τρίτα της επιφάνειας του πλανήτη μας. Στο απόκοσμο περιβάλλον του βυθού, τα ναυάγια εξιστορούν την ιστορία της ανθρωπότητας, αλλά και την διαχρονική συνύπαρξη μας με τα στοιχεία της φύσης. Τα ναυάγια αποτελούν πρώτα καταφύγιο των απειλούμενων από τον άνθρωπο θαλάσσιων ειδών και έπειτα ίδιο καταφύγιο της μνήμης μας.
Τηλέμαχος Μπεριάτος
Εκπαιδευτής αυτοδυτών PSS, Τεχνικός δύτης PSS, Αυτοδύτης 3 Αστέρων CMAS
Εικόνες:
1. Γυμνοβράγχιο (“Cratena peregrina”)
2. Βαλιστής ή Γουρουνόψαρο (“Balistes capriscus”)
3. Σηκιός (Sciena umbra)
4,5. Ναυάγιο Βρετανικού υποβρυχίου «Περσεύς» – HMS Persus (+1941)
