Της Έλενας Αρτελάρη*

Έχετε σκεφτεί πόσες φορές την εβδομάδα επισκέπτεστε την υπεραγορά ή τα τοπικά καταστήματα της γειτονιάς για αγορά τροφίμων; Έχετε αναρωτηθεί πόσο οργανωμένοι είστε κατά την αγορά των προϊόντων που χρειάζεστε; Κοιτάξατε ποτέ το χρόνο ζωής των τροφίμων που αγοράζετε; Πόσο ενημερωμένοι καταναλωτές είστε; Μήπως τείνετε να αγοράζετε προϊόντα σε προσφορά χωρίς όμως να κοιτάτε την ημερομηνία λήξης;

Σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα κράτη μέλη είναι υποχρεωμένα να πωλούν συσκευασμένα τρόφιμα που η επισήμανσή τους να περιέχει την ονομασία του προϊόντος, τον κατάλογο συστατικών, την ποσότητα ορισμένων συστατικών, την ημερομηνία λήξης ή την ημερομηνία ανάλωσης, τις συνθήκες διατήρησης και τις οδηγίες χρήσης, το όνομα ή την εμπορική επωνυμία του παραγωγού ή πωλητή, καθώς επίσης και τη χώρα προέλευσης του προϊόντος.

Αν επικεντρωθούμε στον χρόνο ζωής των τροφίμων είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι είναι παράλληλα συνδεδεμένος με το επίπεδο ασφάλειας και ποιότητας των προϊόντων. Κατά τη διάρκεια αυτή, το τρόφιμο πληροί τις ιδιότητές του χωρίς καμία αλλοίωση ή μικροβιολογικό πρόβλημα, δεδομένου ότι φυλάσσεται στις κατάλληλες θερμοκρασίες. Για τον λόγο αυτό, ως καταναλωτές θα ήταν καλό να γνωρίζετε και να αναζητάτε την ημερομηνία λήξης/ανάλωσης στις ετικέτες τροφίμων.

Να σημειωθεί ότι υπάρχουν δύο τρόποι απεικόνισης του χρόνου ζωής των προϊόντων:

Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από: αυτός ο τρόπος απεικονίζει την ακριβή μέρα μέχρι την οποία το τρόφιμο είναι κατάλληλο για κατανάλωση, εφόσον αποθηκεύεται στις σωστές θερμοκρασίες. Συνήθως αυτός ο τρόπος χρησιμοποιείται για το φρέσκο γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα μαγειρεμένα κρέατα, τις προπαρασκευασμένες σαλάτες και γενικά τρόφιμα τα οποία αν καταναλωθούν μετά την συγκεκριμένη ημερομηνία, μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία.
Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από το τέλος: αυτός ο τρόπος απεικονίζει την περίοδο όπου ένα τρόφιμο μπορεί να κρατήσει τις ιδιότητές του αναλλοίωτες (π.χ. οσμή, γεύση, εμφάνιση). Σε αυτήν την περίπτωση αν το τρόφιμο καταναλωθεί μετά την προτεινόμενη ημερομηνία συνήθως δεν επιφέρει κινδύνους. Παραδείγματα συσκευασιών με αυτόν τον τρόπο επισήμανσης είναι τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα, τα μπισκότα, τα κατεψυγμένα φαγητά.

Για τα τρόφιμα που ο χρόνος ζωής των οποίων είναι μικρότερος από 3 μήνες, η σχετική επισήμανση πρέπει να περιλαμβάνει την ημέρα και τον μήνα. Για τα τρόφιμα που διατηρούνται έως και 18 μήνες η αναγραφή του μήνα και του έτους είναι απαραίτητη. Για τα τρόφιμα που ο χρόνος ζωής τους είναι μεγαλύτερος από 18 μήνες, η επισήμανση περιλαμβάνει μόνο το έτος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για κάποια τρόφιμα, όπως π.χ. τα νωπά φρούτα, λαχανικά, τα κρασιά, το ξύδι, το μαγειρικό αλάτι, τα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής που θα καταναλωθούν εντός 24 ωρών, η ένδειξη του χρόνου ζωής δεν είναι απαραίτητη.

Σε κάθε περίπτωση, ο χρόνος ζωής των προϊόντων πρέπει να αναγράφεται σε εμφανές σημείο στην ετικέτα. Εσείς ως καταναλωτές θα πρέπει να αναζητάτε την ένδειξη αυτή αφού θα σας κατευθύνει στην απόφαση αγοράς/κατανάλωσης ή απόρριψης κάποιου προϊόντος. Η συμμόρφωση με τις οδηγίες χρήσης, συντήρησης και αποθήκευσης του προϊόντος θεωρείται αναγκαία από εσάς, αφού αυτό οδηγεί στη διασφάλιση της ποιότητας και ασφάλειας του τροφίμου που πρόκειται να καταναλώσετε.

*Η Έλενα Αρτελάρη είναι Διαιτολόγος – Διατροφολόγος