Ο Τζορτζ Μπουλ (αγγλικά: George Boole, 2 Νοεμβρίου 1815 – 8 Δεκεμβρίου 1864) ήταν Άγγλος μαθηματικός, φιλόσοφος και μελετητής της λογικής. Εργάστηκε στους τομείς των διαφορικών εξισώσεων και της αλγεβρικής λογικής και είναι ευρύτερα γνωστός ως ο συγγραφέας του Οι νόμοι της Λογικής. Αποτελεί το θεμελιωτή της συστηματικής μελέτης της λογικής και της γενικότερης εφαρμογής που μπορεί να έχει στην επιστήμη των μαθηματικών. Ο Μπουλ έλεγε οτι, πως καμία γενική μέθοδος για την επίλυση ερωτημάτων στην θεωρία των πιθανοτήτων δεν μπορεί να εδραιωθεί εαν δεν αναγνωρίζει ξεκάθαρα τους παγκόσμιους νόμους της σκέψης που είναι η βάση κάθε λογικής.

Ο Μπουλ παρουσίασε το 1847 μια άλγεβρα με μεταβλητές δύο τιμών (που καλούνται “λογικές μεταβλητές”). Ουσιαστικά παρουσίασε με τα μαθηματικά της εποχής του, την Αριστοτέλεια λογική, του είναι ή δεν είναι. Σήμερα η άλγεβρα αυτή ονομάζεται άλγεβρα Μπουλ, ή δυαδική άλγεβρα, ή διακοπτική άλγεβρα και έχει βρει ευρεία εφαρμογή στην σχεδίαση του λογισμικού και των κυκλωμάτων των ηλεκτρονικών υπολογιστών, επειδή είναι ιδανική για χειρισμό λογικών συναρτήσεων και πράξεων στο δυαδικό σύστημα. Ο παρακάτω ορισμός της άλγεβρας Μπουλ στηρίζεται σε συγκεκριμένα αξιώματα που παρουσίασε το 1933 ο μαθηματικός Έντουαρντ Χάντινγκτον (Edward Vermilye Huntington, 1874-1952).

Τα βασικότερα έργα του Μπουλ

Η πρώτη δημοσιευμένη εργασία του Μπουλ αφορούσε τις Έρευνες στη θεωρία των αναλυτικών μετασχηματισμών, με ειδίκευση στη μείωση της γενικής εξίσωσης δεύτερης τάξης, τυπωμένη στη Μαθηματική Εφημερίδα του Κέιμπριτζ το Φεβρουάριο του 1840(Τόμος 2,Νούμερο 8,Σελίδες 64-73), και οδήγησε σε μια φιλία μεταξύ Μπουλ και Ντάνκαν Φάρκασον Γκρέγκορι, εκδότη της εφημερίδας. Τα έργα του είναι περίπου 50 άρθρα μαζί με μερικές ξεχωριστές εκδόσεις.

Στις αρχές του 1841 ο Μπουλ δημοσίευσε ένα ισχυρό άρθρο στη θεωρία των αμετάβλητων. Έλαβε ένα μετάλλιο από τη Βασιλική Κοινωνία για τα απομνημονεύματά του το 1844,σχετικά με τη Γενική Μέθοδο Ανάλυσης. Ήταν μια συμβολή στη θεωρία των γραμμικών διαφορικών εξισώσεων, αποστασιοποιήθηκε από την περίπτωση των σταθερών συντελεστών εκ των οποίων είχε ήδη δημοσιεύσει, τους μεταβλητούς συντελεστές. Η καινοτομία στο πλαίσιο των επιχειρησιακών μεθόδων είναι να αναγνωρίζουμε ότι οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να αντιμεταθετηθούν. Το 1847 ο Μπουλ δημοσίευσε τη Μαθηματική Ανάλυση της Λογικής, το πρώτο από τα έργα του σε συμβολική λογική.

Το κληροδότημα του Τζορτζ Μπουλ

Η Άλγεβρα Μπουλ πήρε το όνομά του, όπως ο κρατήρας Μπουλ στη Σελήνη. Η λέξη-κλειδί Μπουλ αντιπροσωπεύει έναν τύπο δεδομένων αλήθειας σε πολλές γλώσσες προγραμματισμού, αν και η Pascal με τη Java, μεταξύ άλλων, χρησιμοποιούν όλη τη λέξη Μπούλεαν.

Το 1857, ο Τζορτζ Μπουλ δημοσίευσε την πραγματεία σχετικά με τη Σύγκριση των Υπερβατικών, με ορισμένες εφαρμογές στη Θεωρία των Ολοκληρωμάτων, στην οποία μελέτησε το άθροισμα των υπολειμμάτων μιας ρητής συνάρτησης. Μεταξύ άλλων αποτελεσμάτων, απέδειξε αυτό που καλείται τώρα Ταυτότητα Μπουλ:

Βραβεύσεις

Ο Μπουλ βραβεύθηκε με το μετάλλιο Κιθ απο την βασιλική κοινότητα του Εδιμβούργου το 1855 και εκλέχθηκε ως συνεργάτης της βασιλικής κοινότητας το 1857. Έλαβε επίσης τιμητικούς τίτλους ως Διδάκτωρ Νομικήςαπο το πανεπιστήμιο του Δουβλίνου και της Οξφόρδης.

Πέθανε αφού περπάτησε δύο μίλια μέσα στη βροχή

Μια μέρα το 1864, ο Μπουλ περπάτησε δυο μίλια μέσα στην βροχή και έπειτα έδωσε διάλεξη φορώντας ακόμα τα βρεγμένα του ρούχα. Σύντομα αρρώστησε παρουσιάζοντας συμπτώματα σφοδρού κρυολογήματος και υψηλού πυρετού. Η γυναίκα του πιστεύοντας οτι οι θεραπείες θα έπρεπε να ταιριάζουν με τα αίτια της αρρώστιας, τον έβαλε στο κρεβάτι και του έριχνε κουβάδες με νερό, το ίδιο νερό που προκάλεσε την αρρώστια του. Η κατάσταση του Μπουλ επιδεινώθηκε και στις 8 Δεκεμβρίου του 1864 απεβίωσε απο πυρετό που προκλήθηκε απο πλευριτική συλλογή.

Ενταφιάστηκε στο νεκροταφείο της Ιρλανδικής Εκκλησίας του Αγίου Μιχαήλ στο Μπλάκροκ (ενα προάστιο της πόλης Κόρκ). Υπάρχει μνημείο-επιγραφή στο εσωτερικό της παρακείμενης εκκλησίας.