Του καθηγητή Γεωργίου Μάνου*

Τον χειμώνα του 1999 δεχθήκαμε στην έδρα του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου στην Άρτα, στο οποίο ήμουν Πρόεδρος, την επίσκεψη του γεωπόνου κ. Αντζουλάτου Γεράσιμου. Είχε προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία με τον τότε Πρόεδρο της Βαλλιανείου Γεωργικής Σχολής κ. Σπυρογιάννη Φωκά για τις δυνατότητες συνεργασίας του ιδρύματός μας με την σχολή. Η γνωριμία έγινε με παρότρυνση του τότε Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Γεράσιμου Αρσένη. Μας περιέγραψε ο κ. Αντζουλάτος το παρελθόν της σχολής και έγινε συζήτηση σε πρώτη φάση για τομείς που θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε, έτσι ώστε να ξαναζωντανέψει η σχολή.

Συνάντηση του κου Υπουργού με τους πρώτους φοιτητές στο Αργοστόλι

Η πρώτη σκέψη ήταν η δημιουργία ενός Κέντρου Τεχνολογικής Έρευνας (ΚΤΕ) γεωπονικής κατεύθυνσης που να υπάγεται στο Τ.Ε.Ι. Ηπείρου. Όλα αυτά σκέψεις και σχεδιασμοί επί χάρτου. Η άποψη του κου Υπουργού ήταν να γίνει άμεσα μια σύσκεψη στο νησί και συγκεκριμένα στην σχολή με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς. Στην σύσκεψη αυτή στην οποία παρέστη ο κ. Υπουργός, η σύζυγός του κα. Λούκα Κατσέλη, όλο το Συμβούλιο της Βαλλιανείου Σχολής και εκ μέρους του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου εγώ, ο τότε αντιπρόεδρος κ. Γεώργιος Παπαδόπουλος, καθώς και ο Διευθυντής του Υφυπουργού Παιδείας κ. Πολίτης Κων/νος. Προσωπικά βρέθηκα για πρώτη φορά στην ζωή μου στο νησί, όμως στα επόμενα χρόνια το επισκέφτηκα πάρα πολλές φορές, σαν Πρόεδρος του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου και μετέπειτα σαν πρώτος Πρόεδρος του Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων. Διακοπές με την οικογένειά μου γίνονταν κάθε χρόνο στην Κεφαλονιά και το τέταρτο τέκνο μου που γεννήθηκε όταν δημιουργήθηκε το πρώτο τμήμα στο Αργοστόλι βαπτίστηκε με το όνομα Γεράσιμος. Στην σύσκεψη αυτή μπορώ να θυμηθώ γνωρίσαμε εκλεκτούς φίλους, πρώτα τον εκλεκτό Κεφαλλονίτη κ.Σπυρογιάννη Φωκά, τον κ.Σκλάβο Ευρυβιάδη κ.α. Πιστεύω ότι θα ήταν μεγάλη παράλειψη εκ μέρους μου αν δεν έκανα μια μικρή αναφορά στο σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε στην έναρξη της λειτουργίας του τμήματος του ΤΕΙ στο Αργοστόλι, ο εκλεκτός φίλος και λαμπρός κεφαλλονίτης, τότε πρόεδρος του Βαλλιανείου Ιδρύματος κ. Σπυρογιάννης Φωκάς. Ήταν από την πρώτη στιγμή δίπλα μας, εύρισκε λύσεις με τις γνώσεις και τις γνωριμίες του σε πολλά προβλήματα που υπήρχαν και το κυριότερο απ’ όλα μας ενθάρρυνε συνεχώς με τον δικό του ευγενικό και παθιασμένο τρόπο όταν κάτι φαινόταν ακατόρθωτο.

Ομιλία του κου Υπουργού στα εγκαίνια της πρώτης κτιριακής εγκατάστασης

Η σύσκεψη πιστεύω, ότι ήταν ιστορική, πραγματοποιήθηκε μετά την άφιξή μας τις μεταμεσονύχτιες ώρες και διήρκησε μέχρι πρωίας. Η συζήτηση ήταν έντονη, «Κεφαλλονίτικη» θα έλεγα και ξεπεράσθηκαν με την βούληση και την βοήθεια του Υπουργού, πολλά προβλήματα που διείπαν τις διατάξεις για την διαχείριση του Βαλλιάνειου Ιδρύματος. Αποφασίσθηκε το Τ.Ε.Ι. Ηπείρου να αιτηθεί την δημιουργία ενός τμήματος Γεωπονικής κατεύθυνσης στην Κεφαλονιά στην Βαλλιάνειο Σχολή. Η ίδρυση του τμήματος Βιολογικής Γεωργίας, ήταν σύμφωνη με τις κατευθυντήριες γραμμές του κου Υπουργού εκείνη την χρονική περίοδο για τον χωροταξικό και στρατηγικό σχεδιασμό που έπρεπε να διέπει την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην χώρα μας. Αυτός έπρεπε να αποσκοπεί αφενός στην ανάπτυξη της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης, αφετέρου στην αντιμετώπιση των κοινωνικών, πολιτιστικών και αναπτυξιακών αναγκών της περιοχής. Το Βαλλιάνειο Γεωργικό ίδρυμα είχε μακρά προϊστορία στην γεωργική εκπαίδευση. Το δε τμήμα της Βιολογικής Γεωργίας ήταν πρωτοπόρο στον κλάδο τον γεωπονικών επιστημών. Μας εξέπληξε η προσωπική πρόταση του κ Υπουργού να σχεδιαστεί και να λειτουργήσει το νέο τμήμα ως παράρτημα του ΤΕΙ Ηπείρου και τούτο παρά το γεγονός ότι υπήρχαν άλλα 2 ΤΕΙ σε πολύ πιο κοντινή απόσταση από την Κεφαλονιά και κυρίως με ευχερέστερη συγκοινωνιακή σύνδεση. Η πρόταση ήταν ιδιαίτερα τιμητική για μας και για το λόγο αυτό τόσο η διοίκηση όσο και το προσωπικό του ΤΕΙ Ηπείρου συναισθανόμενοι το μέγεθος της ευθύνης αποφασίσαμε με χαρά να την επωμιστούμε. Η όλη διαδικασία έγινε αρκετά γρήγορα, παρότι έπρεπε να ξεπεραστούν σκόπελοι που υπήρχαν στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της Σχολής για να μπορέσουν να ανεγερθούν κτιριακές εγκαταστάσεις και εργαστήρια. Μετά από συνεχείς συσκέψεις σε Αθήνα (Υπ. Παιδείας), Άρτα και Αργοστόλι ανακοινώθηκε το 1999 (ΦΕΚ 179/6-9-99) η ίδρυση του τμήματος Βιολογικής Γεωργίας σαν παράρτημα του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου στο Αργοστόλι. Προηγουμένως όμως και προτού περάσει σε ΦΕΚ η ίδρυση του τμήματος, το Υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε την εισαγωγή των πρώτων φοιτητών για το ακαδημαϊκό έτος του Σεπτεμβρίου. Επιπροσθέτως το Υπουργείο μας χρηματοδότησε γενναία για την ενοικίαση του χώρου της Βαλλιανείου Σχολής, την κατασκευή τάχιστα προκατασκευασμένων κτιρίων και αγορά υλικοτεχνικού και εργαστηριακού εξοπλισμού.

Πρόσκληση εγκαινίων του Τμήματος Βιολογικής Γεωργίας στο Αργοστόλι

Ο χρόνος για την διαδικασία αξιοποίησης των οικοπέδων μέχρι την έναρξη του πρώτου εξαμήνου ήταν ελάχιστος και ουσιαστικά το πρώτο προκατασκευασμένο κτίριο που είχαμε προγραμματίσει δεν είχε ολοκληρωθεί παρόλη την βοήθεια που είχαμε από όλες τις υπηρεσίες της τότε Νομαρχίας και Δήμου. Για να λειτουργήσει έστω στοιχειωδώς το τμήμα σχεδόν όλο το Διοικητικό και Τεχνικό προσωπικό του τότε νεότατου Τ.Ε.Ι. Ηπείρου «υποχρεώθηκε» να κάνει διακοπές εργασίας στο Αργοστόλι. Για δύο εβδομάδες προσπάθησαν να λειτουργήσουν διάφορα γραφεία και επίσης ορισμένοι εκπαιδευτικοί να προετοιμάσουν τα τρέχοντα εργαστήρια. Η πρώτη μέρα που ξεκίνησε το τμήμα θα μείνει πιστεύω αξέχαστη στην μνήμη όλων των συμμετεχόντων τοπικών φορέων. Η ώρα υποδοχής ήταν Πέμπτη 11 πμ. και είχαμε ετοιμάσει μια αίθουσα διδασκαλίας, η οποία ακόμη δεν είχε σκεπή και παράθυρα, τα οποία θα έφταναν στο νησί και θα γινόταν εγκατάσταση το επόμενο σαββατοκύριακο. Έγινε προσπάθεια να υπάρχει κάποια επισημότητα από τους τοπικούς φορείς, θα γινόταν αγιασμός από τον τότε αρχιμανδρίτη και μετέπειτα Μητροπολίτη Κεφαλληνίας αείμνηστο Γεράσιμο Φωκά και θα υπήρχε ένα καλωσόρισμα εκ μέρους μου, του κου Φωκά Σπυρογιάννη, του νομάρχη κου Γεωργάτου και του δήμαρχου κου Φόρτε. Ο φόβος μας τις μέρες αυτές ήταν αν θα είχαμε προσέλευση φοιτητών.
Ο κ.Υπουργός ήθελε συνεχή ενημέρωση για το τι συμβαίνει. Μέχρι 10 και μισή δεν είχε εμφανιστεί κανένας σπουδαστής. Στην είσοδο του κτιρίου ήταν η διοίκηση της Βαλλιανείου, η διοίκηση του τότε Τ.Ε.Ι. Ηπείρου, ο Αρχιμανδρίτης, ο Νομάρχης, ο Δήμαρχος, όλοι κάθιδροι από την αγωνία.
Αλληλοκοιταζόμασταν με τον φίλο μου τον κ.Σπυρογιάννη Φωκά και η μόνη λέξη που λέγαμε ήταν «να βοηθήσει ο Άγιος». Έτσι κι έγινε. Είκοσι με είκοσι πέντε λεπτά πριν τις έντεκα εμφανίσθηκαν μαζικά περίπου οι πενήντα (50) πρώτοι σπουδαστές του Τ.Ε.Ι. Βιολογικής Γεωργίας συνοδευόμενοι από πολλά συγγενικά τους πρόσωπα. Η χαρά μας ήταν απερίγραπτη, ενημερώθηκε αμέσως ο κ.Υπουργός, ο οποίος μας συνέστησε να προσπαθήσουμε να χαλαρώσουμε τους γονείς, ιδιαίτερα για τις ελλείψεις και ατέλειες που υπήρχαν στις κτιριακές εγκαταστάσεις.
Στην θητεία μου ως πρόεδρος του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου είχα την τύχη να εγκαινιάσω αρκετά τμήματα σε όλες τις πρωτεύουσες νομών της Ηπείρου. Αυτή στο Αργοστόλι είναι μοναδική και θα μου μείνει για πάντα χαραγμένη στην μνήμη μου. Μετά τον αγιασμό, έγινε το καλωσόρισμα από όλους τους φορείς αλλά φαίνονταν και ήταν διάχυτος ο προβληματισμός σε όλους τους φοιτητές και στους γονείς. Ο πάγος έσπασε με το καλωσόρισμα του «βαπτισμένου» εκείνη τη στιγμή αντιπροέδρου του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου κου Γεώργιου Παπαδόπουλου σε προσωρινό προϊστάμενο του τμήματος, ο οποίος τους ευχήθηκε καλή διαμονή στο «ευάρεο και ευήλιο» κτίριό μας. Η ατμόσφαιρα χαλάρωσε, υπήρχαν στην συνέχεια προσφορές για τους πρώτους φοιτητές μας από πολλούς φορείς του νησιού (εκδρομές, φαγητό κ.λπ.) και έτσι ξεκίνησε η πορεία του πρώτου τμήματος του ΤΕΙ στο Αργοστόλι. Τα εγκαίνια του πρώτου κτιριακού συγκροτήματος του Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων και η έναρξη της λειτουργίας του τμήματος έγιναν την 24η Οκτωβρίου 1999 στις εγκαταστάσεις της Πρακτικής Γεωργικής Σχολής Παναγή Βαλλιάνου από τον Υπουργό Παιδείας κ. Γεράσιμο Αρσένη μέσα σε πραγματικά πανηγυρικό και συγκινησιακό κλίμα.
Μετά από μερικούς μήνες ο κ.Υπουργός βρισκόταν στο νησί και τον συνόδευα μαζί με άλλους υπηρεσιακούς παράγοντες σε διάφορες επισκέψεις που αφορούσαν κυρίως εκπαιδευτικές κτιριακές εγκαταστάσεις του νησιού. Έγινε επίσκεψη στο Ληξούρι, στην εκεί υπάρχουσα Βαλλιάνειο Επαγγελματική Σχολή, η οποία είχε ανακαινισθεί εντυπωσιακά και έγινε συζήτηση με τους τοπικούς φορείς για την μελλοντική αξιοποίησή της. Στο γυρισμό με το πλοίο από το Ληξούρι προς το Αργοστόλι, ο Υπουργός μου ζήτησε να κάτσω δίπλα του και αφού απομακρύνθηκαν όλοι οι παρατρεχάμενοι μου είπε, ότι επιθυμία του ήταν να δημιουργηθεί τμήμα του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου και στο Ληξούρι. Θα ήταν το πρώτο τμήμα Τ.Ε.Ι. σε μια μικρή πόλη, που δεν ήταν η πρωτεύουσα του νομού.

Είσοδος στην Βαλλιάνειο γεωργική Σχολή

Ήταν ολοφάνερο, πως λόγω της υπερβολικής αγάπης του Υπουργού προς το νησί, και βεβαίως επειδή είχε πολλαπλώς ευεργετήσει το ΤΕΙ Ηπείρου και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ότι θα έπρεπε να το πραγματοποιήσουμε. Έπρεπε να βρεθεί πως θα γινόταν η όλη διαδικασία. Ένα μέρος του προβλήματος λύθηκε με τη σκέψη της κα Κατσέλη για τμήμα που να σχετίζεται με την τεχνολογία μουσικών οργάνων. Η σκέψη της κας Κατσέλη βασιζόταν στο ότι αφού έχουμε ένα θαυμάσιο κτιριακό συγκρότημα, θα ήταν πρέπον και επιβεβλημένο να δημιουργηθεί ένα τμήμα που να συνάδει με την μεγάλη μουσική παιδεία και κουλτούρα της περιοχής. Όπως μας τόνισε η κα Κατσέλη το Ληξούρι παρουσιάζει εντυπωσιακή μουσική παράδοση δεκαετιών. Επιπροσθέτως λόγω του γεγονότος ότι για την επιδιόρθωση και τον πλέον απλών μουσικών οργάνων δεν υπήρχαν ειδικευμένοι επιστήμονες στον ελλαδικό χώρο, πειστήκαμε όλοι οι αρμόδιοι, ότι το μετέπειτα ιδρυθέν τμήμα Τεχνολογίας ήχου και Μουσικών οργάνων ήταν το πιο κατάλληλο. Τα υπόλοιπα με την βοήθεια του Δήμου Παλλικής που παρεχώρησε τις κτιριακές εγκαταστάσεις στο Τ.Ε.Ι. Ηπείρου, του υπουργείου Παιδείας που χρηματοδότησε τον εξοπλισμό των κτιριακών εγκαταστάσεων, καθώς και ορισμένων εκπαιδευτικών του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου με ξένες προς το γνωστικό τους αντικείμενο ειδικότητες που ανέλαβαν κατ’ ανάγκην θέσεις Διευθυντών Σχολής και Προϊσταμένου Τμήματος. Το τμήμα αυτό ξεκίνησε την λειτουργία του το 2000.
Μετά από τρία (3) περίπου έτη που λειτούργησαν σαν παραρτήματα του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου τα δύο τμήματα, ιδρύεται το 2003 το Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων με τμήματα στην Λευκάδα «Εφαρμογών Πληροφορικής στην Διοίκηση και Οικονομία», το τμήμα «Προστασία Περιβάλλοντος» στην Ζάκυνθο και το τμήμα «Διοίκησης Επιχειρήσεων» στο Ληξούρι.

Άποψη του αίθριου της Σχολής κατά τα εγκαίνια

Πιστεύω σε κάποια άλλη ενημέρωσή μου προς τους φίλους μου Κεφαλλονίτες, να αναφερθώ σ’ αυτό το σημαντικό κομμάτι της ιστορίας του Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων, αφού είχα την τύχη και την τιμή να διατελέσω πρώτος πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Τ.Ε.Ι. Ιονίων νήσων.

*Του καθηγητή Γεωργίου Μάνου, πρώην προέδρου Τ.Ε.Ι. Ηπείρου και πρώην προέδρου της ΔΕ του Τ.Ε.Ι. Ιονίων νήσων

Πανοραμική άποψη της εισόδου του κτιρίου με την ομιλία του κου Υπουργού λίγο πριν τα εγκαίνια