Αργοστόλι 3 Μαρτίου 2017
Αρ.Πρωτ. 25 Προς:
Δήμαρχο Κεφαλληνίας
κ.Αλέξανδρο Παρίση
Ενταύθα
Το Κοργιαλένειο Ίδρυμα αποτελεί ίδρυμα μοναδικής και εξαιρετικής πολιτιστικής αξίας και προσφοράς στο αγαπημένο μας νησί. Ασκεί τη διοίκηση και τη διαχείριση της Κοργιαλενείου Βιβλιοθήκης και του Κοργιαλενείου Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου.
Η σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου είναι: Πρόεδρος ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Κεφαλληνίας Δημήτριος, Αντιπρόεδρος ο παθολόγος ιατρός και πρώην διευθυντής της Παθολογικής Κλινικής του Δημοσίου Νοσοκομείου Αργοστολίου Παν. Μπαζίγος , Γεν. Γραμματέας ο καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών , ιστορικός Γεώργιος Νικ. Μοσχόπουλος (που είναι και πρόεδρος της βραβευμένης από την Ακαδημία Αθηνών Εταιρείας Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών), Ταμίας ο αρχιτέκτων Ιωάννης Κεκάτος, μέλη ο Γεράσιμος Μπάλλας , πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών του Παντείου Πανεπιστημίου και πρώην διευθυντής της Τράπεζας Ελλάδος ( υποκ/μα Αργοστολίου), ο Βασίλειος Ζησιμάτος, δικηγόρος και ο Αγησίλαος Κονιδάρης, καθηγητής πληροφορικής των ΤΕΙ Ιονίων Νήσων.
Η Κοργιαλένειος Βιβλιοθήκη Αργοστολίου ιδρύθηκε το 1924, σε εκτέλεση της διαθήκης του μεγάλου ευεργέτη της Κεφαλληνίας Μαρίνου Κοργιαλένιου, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονταν στο άρθρο 27 της διαθήκης του από 15-6-1910 (“Κληροδότημα προς ίδρυσιν Δημοσίας Βιβλιοθήκης εν Αργοστολίω”).
Ο Κοργιαλένιος είχε αφήσει συνολικό ποσό 10.000 λιρών για την ανέγερση της βιβλιοθήκης (4.000 λίρες), για την αγορά βιβλίων (1.000 λίρες) και για τη συντήρηση της Βιβλιοθήκης (5.000 λίρες).Κληροδότησε επίσης και τη συλλογή των βιβλίων του.
Η Βιβλιοθήκη ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1925, ενώ το 1926 με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας συγχωνεύθηκε με αυτήν η παλαιότερη Δημοσία Βιβλιοθήκη Κεφαλληνίας, που λειτουργούσε στο Αργοστόλι από το 1887.
Το πρώτο υλικό της Κοργιαλενείου Βιβλιοθήκης αποτέλεσαν τα βιβλία της παλιάς Βιβλιοθήκης και η συλλογή του Μαρίνου Κοργιαλένιου. Πρώτος και μοναδικός σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα διευθυντής της Βιβλιοθήκης ήταν ο Γεράσιμος Χ. Μοσχόπουλος, άνθρωπος με ευρύτατη μόρφωση και εξαιρετικό ζήλο για το ίδρυμα, ο οποίος πρόσφερε τις υπηρεσίες του στη Βιβλιοθήκη για περίπου 4 δεκαετίες και μέσα σε αντίξοες συνθήκες. Η Βιβλιοθήκη με τον Μοσχόπουλο στο τιμόνι και υπό την διοίκηση του Κοργιαλενείου Κληροδοτήματος, στεγασμένη στο πολυτελές κτήριό της, είχε αναδειχθεί ήδη από τη δεκαετία του 1930 σε πνευματικό φάρο της πόλεως του Αργοστολίου.
Ο πόλεμος του 1940, η κατοχή και η εξανέμιση των κεφαλαίων του Κληροδοτήματος όμως οδήγησαν τη Βιβλιοθήκη σε σοβαρή κρίση. Οι σεισμοί του 1953, που κατέστρεψαν το κτήριο ήταν το τελειωτικό χτύπημα. Το βιβλιακό υλικό ευτυχώς περισώθηκε χάρη στην αυταπάρνηση των υπαλλήλων του κληροδοτήματος, και το κράτος καθιέρωσε με το Νόμο 2823/1954 την τακτική επιχορήγηση της Βιβλιοθήκης, για να εξασφαλιστεί η συνέχιση της λειτουργίας της.
Μετά τους σεισμούς του 1953 το υλικό της βιβλιοθήκης μεταφέρθηκε στα γιουγκοσλαβικά “τολ” που είχαν στηθεί πρόχειρα στην πόλη και κατόπιν στο κτήριο του Χαροκοπείου Ιδρύματος.
Με επίμοχθη προσπάθεια του Κοργιαλενείου Διοικητικού Συμβουλίου και με την ευγενική χορηγία των μεγάλων ευεργετών Γεωργίου Βεργωτή και Ευαγγέλου Τυπάλδου – Μπασιά, αλλά και με την προσφορά της μελέτης από τον αρχιτέκτονα Δημήτριο Παυλάτο, το κτήριο της Βιβλιοθήκης ανοικοδομήθηκε σε δύο φάσεις.
Το πρώτο μέρος ολοκληρώθηκε το 1963 και η Βιβλιοθήκη μετεγκαταστάθηκε στο σημερινό της κτήριο, που σχεδιάστηκε ώστε να θυμίζει την τεχνοτροπία του προσεισμικού κτηρίου. Στη συνέχεια κατασκευάστηκε η νέα πτέρυγα του κτηρίου (Πτέρυγα Μπασιά) που στα υπόγειά της στέγασε και στεγάζει μέχρι σήμερα το Τοπικό Ιστορικό Αρχείο Κεφαλληνίας (σήμερα ΓΑΚ- Αρχεία Νομού Κεφαλληνίας).
Η προσωπικότητα που χαρακτηρίζει την ανάπτυξη και τη δραστηριότητα της μετασεισμικής περιόδου της Βιβλιοθήκης είναι αυτή του Αντιπροέδρου του Κοργιαλενείου Συμβουλίου και μετέπειτα Δημάρχου Αργοστολίου Μαρίνου Κοσμετάτου, ο οποίος, σε συνεργασία με όλο το Συμβούλιο, από τις τάξεις του οποίου παρήλασαν τα επιφανέστερα μέλη της τοπικής κοινωνίας, αλλά και τον από το 1947 ακάματο γραμματέα του Συμβουλίου Γεράσιμο Ι. Σταματάτο, δημιούργησαν μια βιβλιοθήκη που αποτέλεσε πρότυπο περιφερειακής βιβλιοθήκης, με πρωτοποριακά για την εποχή τους εγχειρήματα (παιδικό τμήμα, σημαντικές εκδηλώσεις, προβολές, ομιλίες και συνέδρια με εθνική και διεθνή εμβέλεια).
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν η Βιβλιοθήκη επανδρώθηκε με εξειδικευμένο προσωπικό, εξοπλίστηκε με τη βοήθεια και άλλων δωρητών αλλά και του Ελληνικού Κράτους σε βιβλιακό υλικό και μηχανήματα, και συνέβαλε τα μέγιστα στην πολιτιστική ζωή, τη γενικότερη πνευματική ανάπτυξη της πόλης του Αργοστολίου, αλλά και στην προώθηση και ενθάρρυνση της επιστημονικής έρευνας που αφορά τον επτανησιακό χώρο.
Η Κοργιαλένειος Βιβλιοθήκη, χαρακτηριζόμενη και ως Ιστορική από το Υπουργείο Παιδείας, στεγάζεται σε λαμπρό κτήριο του Κοργιαλενείου Ιδρύματος, το οποίο ασκεί και τη διοίκησή της ΦΕΚ 181/9.8.1979 διάταγμα 611 περί ιδρύσεως οργανισμού.
Όπως γνωρίζετε, λόγω των επιπτώσεων των σεισμών/2014 επί του κτηρίου υπολειτουργεί πια η Ιακωβάτειος Βιβλιοθήκη, έτσι η μοναδική βιβλιοθήκη που παραμένει προς το παρόν ανοιχτή είναι η Κοργιαλένειος στο Αργοστόλι με τους 76 χιλιάδες τόμους βιβλίων αιώνων, από την περίοδο του Διαφωτισμού και προηγουμένως, αλλά και με τις σύγχρονες επιβαλλόμενες παρεμβάσεις: Παιδικό Τμήμα- Δανειστική Βιβλιοθήκη, με τις 3.678 καρτέλες δανεισμού , που μαρτυρούν τη προώθηση του βιβλίου- εργαλείου παιδείας- σε αντίστοιχες οικογένειες του νησιού, με την αίθουσα «Πινακοθήκη» και Πιάνου, όπου κατά τις απογευματινές ώρες μαθητές των σχολείων μας ασκούνται διδασκόμενοι.
Πέραν της Βιβλιοθήκης το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο του Ιδρύματος παρέχει υψηλής ποιότητας πολιτισμό με τα 3.500 χιλιάδες εκθέματα αστικού και λαϊκού χαρακτήρα και τους 250 πίνακες αρίστης Επτανησιακής Τέχνης.
Το Κοργιαλένειο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο διατρέχει ολόκληρη την ιστορία της Κεφαλληνίας από την εποχή της Ενετικής κατάκτησης μέχρι την καταστροφή του νησιού από τους σεισμούς του 1953 από την σκοπιά της καθημερινής ζωής των ανθρώπων στην οποία παρεμβάλλονται και ασκούν δυναμική επίδραση οι διάφορες ιστορικές εξελίξεις.
Στόχος του Μουσείου είναι η διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης αλλά και η ανάδειξη της πολιτιστικής ιδιαιτερότητας του τόπου μέσα από τη μελέτη και προβολή της αστικής και αγροτικής ζωής, της εκκλησιαστικής τέχνης και της λατρευτικής ζωής των Κεφαλονιτών.
Καταστατικός σκοπός του Κοργιαλενείου Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου είναι η έρευνα, καταγραφή, μελέτη, ανάδειξη και προβολή της Ιστορίας της Κεφαλονιάς, από τον 16ο αιώνα και κατά τη διάρκεια όλων των ξένων κατοχών (Βενετοί, Γάλλοι, Ρωσοτούρκοι, Άγγλοι), αλλά και μετά την ένωση με την Ελλάδα, ως τους καταστρεπτικούς σεισμούς του 1953, που σώριασαν σε ερείπια ολόκληρο το νησί εξαφανίζοντας σχεδόν ολοκληρωτικά τα ιδιαίτερα στοιχεία του υλικού πολιτισμού του. Επίσης, η μελέτη και προβολή της Λαογραφίας του τόπου και της καθημερινής ζωής των ανθρώπων, όπως αυτή διαμορφώνεται είτε στις πόλεις (Αστικό Τμήμα) είτε στην περιφέρεια (Αγροτικό Τμήμα). Επίσης, η μελέτη της εκκλησιαστικής τέχνης (Εκκλησιαστικό Τμήμα) και των λατρευτικών συνηθειών των πιστών.
Ειδικότερα, το μουσειακό υλικό, η καταγραφή, καταλογογράφηση, τεκμηρίωση και ανάδειξη του οποίου πραγματοποιείται στο Μουσείο, εντάσσεται στις ακόλουθες κατηγορίες :
- Ιστορικά έγγραφα σε φωτοτυπίες από τα αρχεία Αγγλίας – Γαλλίας – Ιταλίας.
Προσωπογραφίες, ελαιογραφίες, συλλογές προσωπικών αντικειμένων ιστορικών προσώπων.
3. Σκεύη, πορσελάνες , ασημικά, χαλκώματα.
4. Κεντήματα, σκεύη ζωής της υπαίθρου.
5. Αναπαράσταση υπνοδωματίου.
6. Υδατογραφίες, λιθογραφίες, χάρτες, αποτυπώσεις, σχέδια εκκλησιών και ιστορικών φρουρίων.
7. Φωτογραφικά αρχεία, αποτελούμενα από περίπου 3.000 φωτογραφίες προσεισμικής Κεφαλονιάς, σεισμών του 1953, επιφανών Κεφαλλήνων της διασποράς, ιστορικών προσώπων, η δράση των οποίων σχετίζεται με την Κεφαλονιά, αρχιτεκτονικού υλικού, πολύτιμων εκκλησιαστικών εικόνων και ναών.
8. Έργα τέχνης. Ξυλόγλυπτα τέμπλα. Εκκλησιαστικά σκεύη, εικόνες κλπ.
9. Νομίσματα.
Το Μουσείο διαθέτει πληροφοριακή Βιβλιοθήκη καθώς και οργανωμένο αρχείο στη διάθεση των ερευνητών και πραγματοποιεί εκδόσεις που σχετίζονται με το αντικείμενό του. Το Μουσείο προσανατολίζεται στην περαιτέρω αξιοποίηση του υλικού του (εκθεσιακού και αρχειακού) με το σχεδιασμό και την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Η λειτουργία του εν λόγω Ιδρύματος, μέχρι πρότινος, πριν δηλαδή των σεισμών Ιανουάριου- Φεβρουάριου 2014, στηριζόταν σχεδόν επαρκώς σε έσοδα ύψους περίπου 30.000€ ετησίως από μισθώματα ακινήτου ιδιοκτησίας του Ιδρύματός μας, ενοικιασμένα σε δημοσίους φορείς (Περιφέρεια Ιονίων Νήσων και ΙΕΚ), αλλά και στην Κρατική Επιχορήγηση του Υπουργείου Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων (επιχορήγηση 2015 28.000€, και 2016 18.990€), ήδη και για το 2017 μας ανακοινώθηκε επιχορήγηση ύψους 22.000€, λόγω όμως της δεινής οικονομικής κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας είναι αδύνατο να αυξηθεί και να καλύψει έστω και τα στοιχειώδη έξοδα λειτουργία της βιβλιοθήκης μας. Ενδεικτικά σημειώνουμε προς ενημέρωσή σας ότι μόνο για την μισθοδοσία κατά μήνα του προσωπικού του Ιδρύματός μας απαιτείται δαπάνη 4.500 χιλιάδων ευρώ.
Ο σεισμός του 2014 όμως επέφερε την εγκατάλειψη των ενοικιασμένων χώρων εκ μέρους των ως άνω αναφερθέντων υπηρεσιών με συνέπεια την απώλεια της οικονομικής στήριξης λειτουργίας της Κοργιαλενείου Βιβλιοθήκης, η Κρατική Επιχορήγηση, όπως προαναφέραμε παραπάνω, βαίνει φθίνουσα με συνέπεια να ελλοχεύει ο κίνδυνος παύσης της λειτουργίας της, της λειτουργίας της μοναδικής εστίας προσέλευσης των ερευνητών, μαθητών, φοιτητών και γενικότερα των εχόντων ανάγκη παιδείας του νησιού μας.
Πέρα των άνω συνεπειών υφίσταται και πραγματική αδυναμία πληρωμής του προσωπικού του Ιδρύματος που αποτελείται από 4 άτομα, μία Ειδική Γραμματέα και υπεύθυνη Οικονομικών, μια υπάλληλο υπεύθυνη Συλλογών, μια Βιβλιοθηκονόμο και μια υπεύθυνη Καθαριότητας, υπάλληλοι στους οποίους μέχρι σήμερα οφείλονται ληξιπρόθεσμοι μισθοί κατά τους οποίους παρείχαν πράγματι τις υπηρεσίες τους.
Πλην όμως οι παραπάνω εργαζόμενες εξακολουθούν μέχρι σήμερα να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους χωρίς αποζημίωση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν διεκδικούν τα νόμιμα δικαιώματά τους, παρά μόνο σαν αρωγή από την πλευρά τους στο να μην σταματήσει η λειτουργία της βιβλιοθήκης και του Μουσείου, επιδεικνύοντας και αυτές ιδιαίτερη ευαισθησία αλλά και αγάπη προς το Ίδρυμα και αναγνωρίζοντας με τον τρόπο τους την ζωτική τους σημασία για τον Πολιτισμό και την διατήρηση της ιστορικής συνέχειας του νησιού μας.
Μετά από όλα αυτά και προκειμένου το ΚΔΣ να εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες εξεύρεσης χρημάτων για να καλύψει τις τρέχουσες και αποδεδειγμένες ανάγκες (Μισθοδοσία, αλλά και ΙΚΑ – ΕΝΦΙΑ – ΔΕΗ, στα οποία υφίσταται χρέη ύψους περίπου 40.000€) έχει απευθυνθεί επανειλημμένα τόσο προς το Δήμο Κεφαλονιάς όσο και προς την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων και στα αρμόδια Υπουργεία, σε Επιφανείς Ομογενείς Κεφαλλήνες αλλά και σε οικονομικούς παράγοντες του τόπου μας ζητώντας – παρακαλώντας την κατά το δυνατόν οικονομική ενίσχυση από τον καθένα σε μια απέλπιδα προσπάθεια να διατηρηθεί η λειτουργία Μουσείου και Βιβλιοθήκης.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα κανείς από τους παραπάνω δεν έχει ανταποκριθεί έμπρακτα και το μόνο που έχουμε λάβει είναι ωραία λόγια και υποσχέσεις. Λόγω των ανωτέρω η οικονομική κατάσταση του Ιδρύματος έχει φτάσει σε απελπιστικό σημείο και στα όρια της πτώχευσης (ειδικά αναφέρουμε ότι σήμερα οι τραπεζικές μας καταθέσεις ανέρχονται στα 23€) και συνεπώς υφίσταται άμεσος και πραγματικός κίνδυνος το Ίδρυμα να σταματήσει να λειτουργεί οριστικά λόγω της μη δυνατότητας πραγμάτωσης του σκοπού του εξαιτίας της μεγάλης οικονομικής δυσπραγίας.
Όπως καλώς γνωρίζετε τα μέλη του ΚΔΣ είχαν απευθυνθεί προφορικά αλλά και με τη φυσική τους παρουσία στο Δήμο Κεφαλονιάς, συζήτησαν επανειλημμένα το φλέγον θέμα της οικονομικής ενίσχυσης του Ιδρύματος από το Δήμο, τόσο με το Δήμαρχο κ. Αλέξανδρο Παρίση όσο και με τους Αντιδημάρχους Αργοστολίου κ.Διονύσιο Λυκούδη και Λειβαθούς κ. Ευάγγελο Κεκάτο, οι οποίοι διαβεβαίωσαν προφορικά το ΚΔΣ ότι θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια να συνδράμουν οικονομικά στο Ίδρυμα είτε ως Δήμος είτε δια της προσωπικής τους παρέμβασης στο αρμόδιο Υπουργείο. Μάλιστα δε με την υπ.αριθμ. 344/2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου αποφασίστηκε να δοθεί από το Δήμο χρηματικό ποσό προς το Ίδρυμα, (το ποσό θα προσδιοριστεί από τα αρμόδια οικονομικά όργανα του Δήμου) και αν αυτό δεν είναι εφικτό, να κληθεί η ΚΕΔΗΚΕ να αποφασίσει κάτι ανάλογο, αφού είναι άμεση ανάγκη ο Δήμος με την ευρεία έννοια του όρου να παρέμβει στο επίμαχο πρόβλημα του Κοργιαλενείου και σε έκτακτο Δημοτικό Συμβούλιο με την υπ.αριθμ. 10/2013 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου,
αποφάσισε ο Δήμος Κεφαλονιάς να επιδοτεί ετησίως το Κοργιαλένειο Ίδρυμα με 40.000€ ετησίως.
Παρ’ όλα αυτά μέχρι σήμερα οι παραπάνω αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου δεν έχουν υλοποιηθεί αναιτιολόγητα και στις συνεχείς οχλήσεις και παρακλήσεις του ΚΔΣ στον Δήμο Κεφαλονιάς να υλοποιήσει τις αποφάσεις του με σκοπό τη σωτηρία του Ιδρύματος, το μόνο που λαμβάνουμε και πάλι είναι όμορφα λόγια και υποσχέσεις.
- Επειδή η συνέχιση της λειτουργίας του Ιδρύματος έχει ζωτική σημασία για τον Πολιτισμό και την Παιδεία των νησιών μας, δεδομένου μάλιστα ότι σήμερα αποτελεί το μοναδικό εν λειτουργία Ίδρυμα – Μουσείο στην Κεφαλονιά και το μόνο που διαφυλάσσει την ιστορική μνήμη και αναδεικνύει την πολιτιστική ιδιαιτερότητα του τόπου μας, την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά την οποία γνωρίζουμε όλοι, αλλά προάγει και την επιστημονική έρευνα
- Επειδή λόγω όλων των ανωτέρω η συνέχιση της λειτουργίας του Ιδρύματος διατρέχει άμεσο και πραγματικό κίνδυνο να μην είναι πλέον εφικτή
Επειδή όλοι οι Κεφαλλήνες ανεξαρτήτου θέσεως, ιδιότητος κλπ πρέπει να επιδείξουν έμπρακτη ευαισθησία στο φλέγον ζήτημα που σας αναπτύξαμε και
- Επειδή όπως γνωρίζετε με τα ωραία λόγια και τις υποσχέσεις ούτε το προσωπικό μπορεί να πληρωθεί, ούτε οι οικονομικές υποχρεώσεις του Ιδρύματος μπορούν να εξοφληθούν.
Παρακαλούμε και ζητάμε την άμεση ευαισθητοποίηση του Δήμου Κεφαλονιάς ως προς τα άνω ζητήματα και την άμεση βοήθεια του Δήμου, είτε με την υλοποίηση της απόφασης περί επιχορήγησης του Ιδρύματος είτε με την ανάληψη της ευθύνης της λειτουργίας της Κοργιαλενείου Βιβλιοθήκης από το Δήμο Κεφαλονιάς αν και εφόσον αυτό είναι νομικά εφικτό προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά της προς όφελος του Πολιτισμού και της Ιστορίας του τόπου μας.
Άλλως το ΚΔΣ δηλώνει ρητά ότι θα βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να κινήσει όλες τις νόμιμες διαδικασίες για την οριστική παύση της λειτουργίας του Ιδρύματος ενεργοποιώντας τις σχετικές διατάξεις του αστικού κώδικα και των σχετικών ειδικών νόμων, κάτι που προφανώς θα αποτελέσει ανεπανόρθωτο πλήγμα για την Ιστορία, τον Πολιτισμό και την Παιδεία του τόπου μας.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΕΊΟΥ Δ.Σ.
Ο ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
