Του π. Σπυρίδωνα*

Όταν έχεις εμπρός σου ανθρώπους που προσεύχονται οφείλεις να σταθείς με δέος. Η πράξις δεν είναι τυχαία. Δεν είναι χαμένος ο καιρός εκείνος, που διατίθεται για διάλογο με τον Κύριον. Αντιθέτως, είναι ο πιο κερδισμένος χρόνος μας. Με την προσευχή ανυψώνεται ο εσωτερικός μας κόσμος προς τον ουρανό, γιατί «ανάβασις νου προς Θεόν» είναι η προσευχή. Καθώς δε ξεχύνονται τα διάφορα αισθήματα που κατακλύζουν την ψυχή μας την ώρα της προσευχής, τρεις κυρίως στόχους επισημαίνουμε. Ο πρώτος είναι
ο Θεός.
Αυτός είναι ο συνομιλητής μας. Τον θεό φέρνουν στα χείλη τους ευθύς αμέσως και ο Φαρισαίος και ο Τελώνης: «Ο Θεός ευχαριστώ σοι», λέει ο πρώτος και ο δεύτερος συντετριμμένος προσθέτει: «Ο Θεός ιλάσθητί μοι». Αυτό το όνομα, το άγιο και ιερό εκυριάρχει σε όλες τις προσευχές των ανθρώπων. Το υμνούσαν και δοξολογούσαν συνεχώς. Και μόνο το όνομα του Θεού, ένα «Κύριε Ιησού Χριστέ», είναι μια προσευχή. Ένας, όμως, άνθρωπος, που γνωρίζει τι είναι η προσευχή, όταν με τα γόνατα λυγισμένα στέκεται κάτω από το βλέμμα του Υψίστου, προχωρεί περισσότερο σε αυτό το πρώτο και άγιο στόχο του ∙ Θεέ μου, αναφωνεί, ας λέγω με χαρά «ελθέτω η βασιλεία σου» υπό οιασδήποτε περίστασις. Ας μη επαισχύνωμαι το Ευαγγέλιόν σου και ας ομολογώ την πίστην μου. Ας διαβάζω καθημερινώς τον Νόμον σου, την Αγία Γραφή. Ας με επισκεφθεί πλουσιότερον η Χάρις σου. Ας μη ξεχνώ ότι είσαι πάντα κοντά μου. Αυτά και παρόμοια, μαζί με δοξολογίες και ευχαριστίες προς τον Ύψιστον πρέπει πάντοτε να γεμίζει η πρωινή και βραδινή μας ικεσία.
Δεύτερος στόχος της προσευχής μας είναι
ο εαυτός μας.
Αυτόν βεβαίως δεν τον λησμονούμε την ώρα της προσευχής. Όλο για τον εαυτό μας πολλές φορές συζητούμε με τον Κύριον. Χρειάζεται, λοιπόν, προσοχή. Εάν αρχίσωμεν να καυχώμεθα, όπως ο Φαρισαίος που έλεγε: «νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα και προσφέρω από τα εισοδήματά μου και επομένως είμαι εντάξει απέναντί σου, Κύριε», αλλοίμονό μας! Για τον εαυτό μας, την ώρα της προσευχής, θα λέμε: «Κύριε και αν έκανα κάτι καλό, δικό σου είναι, με τη δική σου δύναμη και χάρη έγινε, μόνο οι αμαρτίες, Αναμάρτητε, είναι δικές μου, γι’ αυτό χάρισέ μου μετάνοια και ελέησόν με». Ο Τελώνης ομίλησε σωστά για τον εαυτό του, που είπε: «ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ». Έτσι, λοιπόν, κι εμείς θα ικετεύωμε τον Κύριο με τελωνικόν φρόνημα και θα ζητούμε την δύμανη και την ενίσχυσή του για να συντρίβωμε τις παγίδες του πονηρού και να προχωρούμε στο δρόμο της αρετής. Θα μπορούσαμε, ακόμη, να παρακαλέσουμε τον Ύψιστο να μας χαρίσει ζήλο, χωρίς φανατισμό, και θάρρος, χωρίς θρασύτητα∙ «του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μας». Να πάρωμεν σοβαρά την πίστην μας και την χριστιανικήν μας ιδιότητα, με δέος να πλησιάζουμε τα θεία και να μην εξοικειούμεθα με αυτά. Να αξιοποιούμε τα μυστήρια της φιλανθρωπίας του και ιδιαιτέρως της μετάνοιας και ιεράς εξομολογήσεως και της θείας Ευχαριστίας. Πάντοτε να χαίρωμεν, αδιαλείπτως να προσευχόμεθα, για κάθε τι να ευχαριστώμεν και τον Θεόν και τους ευεργέτας συνανθρώπους μας.
Έτσι, εφθάσαμε στον τρίτο στόχο της προσευχής μας που είναι:
οι άλλοι.
Θυμήθηκε στη προσευχή του τους άλλους και ο Φαρισαίος. Θυμήθηκε να πει κάτι στο Θεό και για τον συμπροσευχόμενό του Τελώνη. Τα λόγια του, όμως, ήταν λόγια βαριά, που δεν μπορούσαν να ανέβουν ψηλά, όπου ο Κύριος ευρίσκεται. Έριχνε πέτρες στους άλλους την ώρα τη φρικτή και άγια της προσευχής, όπως μπορεί να το κάνουμε κι εμείς πολλές φορές με τις κατάρες μας και τους αναστεναγμούς μας εις βάρος των άλλων. Οι συνάνθρωποί μας με αγάπη θα έρχονται στο νου και στα χείλη μας όλες τις ώρες τις ζωής μας, ιδιαιτέρως, όμως στις ώρες της προσευχής μας. Δεν θα πούμε ποτέ λόγον κακόν εναντίον άλλου, όπως ο Φαρισαίος που έλεγε «ουκ ειμί ώσπερ οι λοιποί των ανθρώπων, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, ή και ως ούτος ο Τελώνης». Θα αποστρεφόμεθα βεβαίως την αμαρτίαν, θα αγαπώμεν όμως και θα συμπαθώμεν τον αμαρτωλόν.
Την ώρα της προσευχής, όταν είμεθα στο Ναό του Κυρίου ή εμπρός στο εικονοστάσι του σπιτιού μας, η προσευχή μας για τους άλλους θα είναι εκτενής, γεμάτη αγάπη, για όλους. Θα προσευχώμεθα, όχι μόνο για τους δικούς μας, αλλά και τους εχθρούς μας και για όσους δεν προσεύχονται και για τους εχθρούς του Χριστού. Θα λέμε, Κύριε, «τους οχλούμενους υπό πνευμάτων ακαθάρτων ελευθέρωσον∙ τοις πλέουσι σύμπλευσον∙ τοις οδοιπορούσι συνόδευσον∙ χηρών προστηθι∙ ορφανών υπεράσπισον∙ αιχμαλώτους ρύσαι∙ νοσούντας ίασαι». Να παρακαλούμε για τους ποιμένας της εκκλησίας και τους αρχηγούς των λαών, για τα νιάτα και τους γέροντας, για όλο τον κόσμο.
Αδελφοί, φορτωμένοι όλα αυτά τα αιτήματα ας ανεβαίνομεν εις τον ιερόν τόπον της προσευχής και ο Κύριος θα γίνει ί λ ε ω ς.

*Αρχιμ. Σπυρίδων Πετεινάτος
Ιεροκήρυξ Ιεράς Μητροπόλεως Κεφαλληνίας