Κανείς δεν ξεχνά το ατύχημα στις 26 Απριλίου 1986, τότε που λόγω μιας σειράς ανθρώπινων λαθών, εξερράγη ο αντιδραστήρας Νο 4 στον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας του Τσερνομπίλ στην Ουκρανία, απελευθερώνοντας τεράστια «σύννεφα» ραδιενέργειας, τα οποία ταξίδεψαν πάνω από τα σύνορα της Ευρώπης και αφήνουν ακόμη και σήμερα ανεξίτηλα τα σημάδια τους.
Η χώρα μας επλήγη από το τρίτο κύμα ραδιενέργειας που ήταν συγκριτικά πιο ασθενές από το πρώτο και το δεύτερο που κατευθύνθηκε προς Σκανδιναβία και την Κεντροανατολική Ευρώπη αντίστοιχα.
Η Ελλάδα και οι υπόλοιπες χώρες βρέθηκαν απροετοίμαστες να αντιμετωπίσουν ένα πυρηνικό ατύχημα. Δεν υπήρχαν οι υποδομές εκείνες που θα καταγράφουν ένα τέτοιο γεγονός ώστε να μεταδώσουν το σήμα κινδύνου σε ένα ήδη προετοιμασμένο κοινό που θα γνωρίζει εκ των προτέρων ποια πρέπει να είναι η αντίδρασή του. Το πρόβλημα με την ραδιενέργεια είναι ότι είναι αόρατη, άχρωμη και άοσμη και έτσι, η έκθεση μας σε αυτή μπορεί να περάσει απαρατήρητη και σε μεγάλες δόσεις. Χρειάστηκε να περάσουν δύο ημέρες για να μάθουμε σχετικά ότι πραγματικά συνέβη και αρκετές ημέρες για τις ακριβείς επιδράσεις των ραδιενεργών στοιχείων μέσω της τροφικής αλυσίδας. Κι ας διανύαμε, όταν συνέβη, τη Μεγάλη Εβδομάδα και ο κόσμος έκανε τις αγορές του για το Πάσχα, και παρά τρις βροχές που είχαμε οι οποίες πολλαπλασίασαν τους κινδύνους.
Συμπληρώθηκαν 30 χρόνια και η παγκόσμια κοινότητα δεν πήρε το μάθημα του Τσερνομπίλ Η πρόφαση της καθαρής ενέργειας αγνοεί τον βαριά μολυσμένο μας πλανήτη. Η απειλή για ένα νέο ραδιενεργό όλεθρο παραμένει παρούσα. Αυτή τη φορά, όμως, υπόλογος ίσως είναι ο Εγκέλαδος ή κάποια τρομοκρατική οργάνωση. Ποιος αλήθεια θα πληρώσει την ανευθυνότητα του κράτους που διατηρεί 53 πυρηνικούς αντιδραστήρες σε μια από τις πιο σεισμογενείς περιοχές του πλανήτη.
Η καταστροφή του Τσερνομπίλ συνιστά ένα ζοφερό παρόν και ένα ακόμη αβέβαιο μέλλον για την υγεία όλων μας. Η πυρηνική ενέργεια μόνο ως επικίνδυνη, δαπανηρή και αναποτελεσματική μπορεί να χαρακτηριστεί ενώ ελλοχεύει κινδύνους που απαιτούν αυστηρούς ελέγχους, εκπαίδευση και αιώνια επαγρύπνηση. Χρησιμοποιείται πλέον ως φόβητρο από χώρες με εργοστάσια παρασκευής όπλων μαζικής καταστροφής. Αναμφισβήτητα είναι μια τεχνολογία ξεπερασμένη που προσφέρει το πλουτισμό πολυεθνικών εταιρειών και τη διαμόρφωση της παγκόσμιας γεωπολιτικής κατάστασης.
Δρ. Σ. Α. Θεοτοκάτος
