Γράφει η δικηγόρος Αθηνών Αναστασία Χρ. Μήλιου*

Τα πολιτικά αλλά και τα ποινικά δικαστήρια όταν εξετάζουν υποθέσεις τροχαίων με παράσυρση πεζού από διερχόμενο όχημα, πρέπει να κρίνουν το βαθμό υπαιτιότητας του οδηγού του εμπλεκόμενου οχημάτος αλλά και του πεζού, ο οποίος επιχείρησε να διανύσει το οδόστρωμα. Στοιχεία απαραίτητα για τον καθορισμό της υπαιτιότητας είναι μεταξύ άλλων ο ακριβής καθορισμός της απόστασης, την οποία είχε διανύσει ο πεζός κινούμενος στο ρεύμα πορείας αυτού που τον παρέσυρε και ο εντεύθεν ακριβής προσδιορισμόςτου σημείου όπου έλαβε χώρα η πρόσκρουση ενός οχήματος επί του πεζού, αφού από την απόσταση αυτή εξαρτάται το κατά πόσο θα ήταν δυνατό να γίνει αντιληπτός ο πεζός που επιχειρεί να διασχίσει το ρεύμα της οδού από τον οδηγό του οχήματος.

 Συνοπτική παρουσίαση Νομολογίας.

– Ο Α.Π. με απόφαση του έκρινε ότι το εφετείο εσφαλμένως θεώρησεαποκλειστικό υπαίτιο τον πεζό καθότι δεν διευκρινίζεται στην εφετειακή απόφαση α) σε ποιο ακριβώς σημείο της οδού έγινε το ατύχημα, ούτε προσδιορίζει την απόσταση από την οποία ο οδηγός μπορούσε να αντιληφθεί τον πεζό πριν κατέλθει στο οδόστρωμα, καθώς και την απόσταση που διήνυσε ο τελευταίος επί του οδοστρώματος πριν από την παράσυρσή του, κινούμενος από δεξιά προς τα αριστερά, σε σχέση με την πορεία του αυτοκινήτου.

-Σύμφωνα με την διάταξη του άρθρ. 19 παρ.1, 3 του ΚΟΚ κάθε οδηγός οδικού οχήματοςυποχρεούται να μειώνει την ταχύτητα  του οχήματος του όταν οι περιστάσεις το επιβάλλουν,  ιδιαίτερα δε κατά τις  νυκτερινές ώρες,  αν  πεζοί  που βρίσκονται στην τροχιά του  καθυστερούν να απομακρυνθούν.  Το εφετείο έκρινε  ως αποκλειστικό υπαίτιο τον πεζό, ο οποίος ευρισκόμενος σε κατάσταση  μέθης  (1,82‰) κατήλθε ανέλεγκτα και βιαστικά (τρέχοντας) στο οδόστρωμα, μέσα στη νύκτα,  εκτός διαβάσεων πεζών, προκειμένου να σταματήσει το αυτοκίνητο του εναγομένου οδηγού για να τον μεταφέρει, χωρίς να λάβει υπόψη την απόσταση και την ταχύτητα του αυτοκινήτου αυτού.  Ο  εναγόμενος οδηγός, αντιλήφθηκε τον πεζό μόλις σε απόσταση 10-15 μέτρων, λόγω της  αιφνίδιας και βιαστικής,   εμφάνισής του, και ενόψει του επικρατούντος  σκότους . Εκρίθη δε ότι η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, κατά τρία μόλις χιλιόμετρα, (έτρεχε 93 χιλιόμετρα την ώρα, αντί 90), σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας και ενόψει όλων των ως άνω συνθηκών δεν συνετέλεσε στην πρόκληση του ατυχήματος, το οποίο άλλωστε δεν ήταν δυνατόν ν΄ αποφευχθεί.

 -Αναιρείται Εφετειακή απόφαση, που έκρινε αφενός μεν συνυπαίτια την πεζή κατά 25%, η οποία επιχείρησε  να διασχίσει κάθετα το οδόστρωμα από αριστερά προς τα δεξιά ως αναφορά την πορεία του οχήματος που την παρέσυρε,  αφετέρου δεν την οδηγό του οχήματος συνυπαίτια κατά 75%, η οποία αιφνιδιασθείσα από την απερίσκεπτη και απρόσμενη κίνηση της ως άνω πεζής, προκειμένου να την αποφύγει, αντιληφθείσα αυτή προ πολύ μικρής αποστάσεως, μόλις προ οκτώ (8) μέτρων, πρόλαβε μόνο να πραγματοποιήσει ελιγμό προς τα δεξιά. Έτσι που έκρινε το Εφετείο εσφαλμένα εκτίμησε τις αποδείξεις εφόσον δεν αναφέρεται  αν στο σημείο του ατυχήματος περιοριζόταν η ορατότητα της οδηγού. Επίσης μεταξύ των άλλων δεν διευκρινίζει, γιατί η παραπάνω οδηγός που “οδηγούσε κανονικά το όχημά της με κανονική ταχύτητα” δεν αντιλήφθηκε έγκαιρα την κίνηση της πεζής  και δεν απέφυγε το ατύχημα ακινητοποιώντας το αυτοκίνητο με τροχοπέδηση. δ) Δεν κάνει καθόλου λόγο αν η ίδια οδηγός, που έβαινε σε κατοικημένη περιοχή με το αυτοκίνητό της, οδηγούσε με σύνεση και με διαρκώς τεταμένη την προσοχή, ασκούσε έλεγχο και εποπτεία στο όχημά της ώστε να μπορεί σε κάθε στιγμή να εκτελέσει τους απαιτούμενους χειρισμούς (μείωση ταχύτητας κλπ) για αποφυγή ατυχήματος.  

 Σε περίπτωση παράσυρσης πεζού που διένυσε το μείζον του πλάτους του οδοστρώματος

 Σε αντίθεση με την ανωτέρω νομολογία παγίως γίνεται δεκτή η αποκλειστική ή άλλως συνυπαιτιότητα  σε μεγάλο ποσοστότου οδηγού οχήματος που παρασύρει πεζό ο οποίος έχει διανύσει το μείζον του πλάτους του οδοστρώματος.

-Αποκλειστική υπαιτιότητα του παρασύραντος αυτόν οδηγού ΙΧΕ,  ο οποίος οδηγώντας με υπερβολική για τις περιστάσεις ταχύτητα παρέσυρε τον πεζό επί της διπλής διαχωριστικής γραμμής, τον οποίο αν και αντιλήφθηκε από απόσταση 40 μέτρων ότι επιχειρώντας να διασχίσει την ΝΕΟ κάθετα από δεξιά προς αριστερά της πορείας του, βρισκόταν στο μέσον του ρεύματος της πορείας του, δεν επιχείρησε αμέσως να τροχοπεδήσει ώστε να μειώσει την ταχύτητα του ή να ακινητοποιήσει το όχημά του, ούτε επιχείρησε να κάνει παράλληλα ελιγμό προς τα δεξιά. Αντίθετα, ο εναγόμενος οδηγός πραγματοποίησε αρχικά αριστερό ελιγμό προκειμένου να προσπεράσει τον πεζό. Ο πεζός, όμως, που αντιλήφθηκε το όχημα να έρχεται προς το μέρος του με υπερβολική ταχύτητα, άρχισε να τρέχει για να διασχίσει γρήγορα το οδόστρωμα της παραπάνω οδού και να αποφύγει την παράσυρση αυτού από το ως άνω όχημα. Τότε εναγόμενος οδηγός του υπαιτίου ΙΧΕ, που αντιλήφθηκε ότι δεν θα προλάβαινε να τον αποφύγει τον πεζό – πραγματοποιώντας τον αριστερό ελιγμό –  τροχοπέδησε και στη συνέχεια πραγματοποίησε δεξιό ελιγμό για να επαναφέρει το όχημα του στην αρχική του πορεία και να αποφύγει τον πεζό που εκινείτο προς τα αριστερά. Πλην όμως, παρέσυρε αυτόν  στη μέση του οδοστρώματος και επί της διπλής συνεχούς διαχωριστικής γραμμής. Συνεπώς ουδεμία συνυπαιτιότητα δεν βαρύνει τον πεζό.

 –Παράσυρση υπό μοτοποδηλάτου ηλικιωμένης  Πεζής που διέσχισε το μείζον του οδοστρώματος  εκτός διαβάσεων.  Υπαιτιότητα 70% του άνευ αδείας ικανότητας οδηγού του μοτοποδηλάτου ο οποίος οδηγώντας με υπερβολική για τις επικρατούσες συνθήκες ταχύτητα (νύκτα, εντός κατοικημένης περιοχής – σταθμευμένα εκατέρωθεν του οδοστρώματος αυτοκίνητα –  πυκνή κυκλοφορία), δεν αντιλήφθηκε έγκαιρα την πεζή, η οποία κινούνταν αργά λόγω της ηλικίας της και είχε διανύσει το μείζον του πλάτους του οδοστρώματος, με αποτέλεσμα να την παρασύρει και να την τραυματίσει σοβαρά.  Υπαιτιότητα 30% της 83ετους πεζής  η οποία δεν χρησιμοποίησε τις διαβάσεις πεζών, αλλά κινούμενη αρχικά ανάμεσα από σταθμευμένα αυτοκίνητα, διέσχισε το αντίθετο ρεύμα πορείας, από αυτό στο οποίο κινούνταν το μοτοποδήλατο, εισήλθε στο ρεύμα πορείας του τελευταίου, και προσέγγιζε στο πεζοδρόμιο.

– Παράσυρση Πεζού που διήνυσε το μείζον του οδοστρώματος.Υπαιτιότητα 60 % του υπό μέθη οδηγού του οχήματος που παρέσυρε τον πεζό, καθότι δεν είχε ρυθμίσει την ταχύτητά του ανάλογα με τις κρατούσες συνθήκες, (νύκτα με αμυδρό φωτισμό), αλλά εκινείτο με ταχύτητα που υπερέβαινε το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο των 50 χ/ω, καθόσον επρόκειτο για κατοικημένη περιοχή, με αποτέλεσμα να αντιληφθεί καθυστερημένα τον ενάγοντα πεζό, ο οποίος είχε διανύσει ολόκληρο το αντίθετο προς αυτόν ρεύμα κυκλοφορίας και το 1/3 περίπου του ρεύματος, όπου αυτός εκινείτο.   Συνυπαιτιότητα 40% του πεζού ο οποίος επιχείρησε βιαστικά να διασχίσει διαγώνια την ανωτέρω οδό από σημείο, όπου δεν υπήρχαν διαβάσεις πεζών χωρίς, να ελέγξει την κίνηση των οχημάτων και να λάβει υπόψη του την ταχύτητά τους και χωρίς να βεβαιωθεί ότι δεν θα παρεμποδίζει την κυκλοφορία αυτών.

–  Συνυπαιτιότης 70% του οδηγού ΙΧΕ ο οποίος λόγω της αμελούς οδηγητικής συμπεριφοράς του (μεγάλη ταχύτητα) και όντας σε κατάσταση  ελαφράς μέθης (0,71ο/οο) δεν αντελήφθηκε καθόλου τον πεζό ο οποίος είχε διασχίσει σχεδόν όλο το μήκος του οδοστρώματος (απέμενε ένα μόλις μέτρο για να ανέλθει στο πεζοδρόμιο), με αποτέλεσμα να τον παρασύρει, τραυματίζοντας αυτόν  θανασίμως.  Συνυπαιτιότης 30% και του πεζού καθότι αν και υπέργηρος στερούμενος ευκινησίας και καλών αντανακλαστικών, επιχείρησε να διασχίσει το οδόστρωμα σε σημείο μάλιστα που δεν υπάρχει διάβαση πεζών χωρίς προηγουμένως να ελέγξει την κίνηση της οδού και να βεβαιωθεί αν μπορούσε να το πράξει ακίνδυνα.

-Υπαιτιότητα 60% του οδηγού μοτοποδηλάτου, ο οποίος κινούμενος με ταχύτητα μεγαλύτερη του επιτρεπόμενου ορίου δεν αντιλήφθηκε τον πεζό ο οποίος είχε διανύσει το μείζον του πλάτους του οδοστρώματος, έχοντας φθάσει σχεδόν στο αντίθετο πεζοδρόμιο. Υπαιτιότητα 40% του 82ετους πεζού ο οποίος επέλεξε να διασχίσει την  οδό διπλής κατεύθυνσης, από το συγκεκριμένο σημείο, ενώ υπήρχε διάβαση πεζών, η οποία απέχει από τον τόπο του συμβάντος 80 μέτρα.

-Αποκλειστική υπαιτιότητα του αγνώστου οδηγού μοτοσικλέτας, ο οποίος κινούμενος με αυξημένη ταχύτητα σε κεντρική οδό παρέσυρε πεζό που είχε διανύσει το μείζον του οδοστρώματος και απέμενε μισό μέτρογια να ανέλθει στο πεζοδρόμιο. Ομοίως δεν αποδείχθηκε η ύπαρξη διάβασης πεζών, καθόσον δεν αποτυπώνεται στο σχεδιάγραμμα της Τροχαίας. Σε κάθε δε περίπτωση, ο ενάγων κατέβαλε κάθε δυνατή προσοχή και επιμέλεια να διασχίσει την ως άνω οδό και είχε ήδη διανύσει απόσταση 14 μ.

-Αποκλειστική υπαιτιότητα του οδηγού του αγνώστου οχήματος, ο οποίος οδηγώντας με υπερβολική  για τις περιστάσεις ταχύτητα, δεν αντελήφθη παρά την υπάρχουσα ορατότητα, πεζό που διέσχιζε καθέτως την  οδό  από αριστερά προς τα δεξιά της πορείας του, ο οποίος είχε διανύσει το μείζον του πλάτους του οδοστρώματος και απέμενε μικρή απόσταση για να φθάσει στο πεζοδρόμιο, ούτε προέβη σε αποφευκτικό ελιγμό, ενώ είχε τέτοια ευχέρεια, με αποτέλεσμα να παρασύρει αυτόν, τραυματίζοντάς τον θανάσιμα.

-Αποκλειστική υπαιτιότης του οδηγού ΙΧΦ, ο οποίος έχοντας σταματήσει προ ερυθρού σηματοδότη, έθεσε σε κίνηση το όχημά του παρασύροντας πεζή, που διέσχιζε κάθετα το οδόστρωμα, έχοντας διανύσει τα 2/3 του μήκους αυτού.  Στην παθούσα (πεζή) δεν μπορεί να αποδοθεί οποιοδήποτε ποσοστό.

*Αναστασία Χρ. Μήλιου

Δικηγόρος παρ’Εφέταις Αθηνών

Λεωφ. Μεσογείων 403, Αγία Παρασκευή

Τηλ. 213-0338950,  6945-028153

e-mail: natmil@otenet.gr, www.legalaction.gr

fb: Αναστασία Μήλιου