Εξαιρετική ευκαιρία είναι το ΕΣΠΑ για την αποκατάσταση δύο μοναδικών μνημείων της Κεφαλονιάς. Η ερειπωμένη μετά από τους σεισμούς του 1953 Μονή των Αγίων Φανέντων βρίσκεται επί του λόφου Κύατις, ύπερθεν της σημερινής πόλης του Γιαλού της Σάμου Κεφαλονιάς και παρουσιάζει εξαιρετικό ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Η Μονή υφίσταται ήδη το 1264, επί Παλατινής Κομητείας Κεφαλονιάς & Ζακύνθου υπό του Οίκου των Ορσίνι (1195-1325), όπως μαρτυρείται από το Πρακτικό της Λατινικής Επισκοπής Κεφαλληνίας του έτους αυτού. Το καθολικό της ιστορικής Μονής των Αγίων Φανέντων, κτίσμα του 17ου αιώνα, επί 63 έτη στέκει ερειπωμένο και βαριά πληγωμένο από τους σεισμούς του 1953. O μικρότερος ναός του Αγίου Νικολάου, ομοίως κτίσμα του 17ου αιώνα, διασώζει στην κόχη του Ιερού Βήματος αξιόλογο σύνολο τοιχογραφιών της Βενετσιάνικης περιόδου. Στην Κεφαλονιά ελάχιστα αντίστοιχα εικονογραφικά σύνολα έχουν διασωθεί. Οι δύο ναοί αρχιτεκτονικά ανήκουν στον Επτανησιακό ρυθμό της μονόκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής.
Οι ερειπωμένοι ναοί της Μονής των Αγίων Φανέντων, έστω και χαλέπεδα, στέκουν και ανθίστανται στον χρόνο. Χάρις στην πρωτοβουλία της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και την γενναιοδωρία του κυρίου Θανάση Μαρτίνου εκπονήθηκαν οι μελέτες πλήρους αποκατάστασης οι οποίες και εγκρίθηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού σύμφωνα με την υπουργική απόφαση με αρ. πρωτ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΑΒΜΜ/239341/20367/3151,της 6/10/2016. Το ΕΣΠΑ προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία ώστε τα δύο αυτά σημαντικά μνημεία να αποκατασταθούν και να αποκτήσουν την μορφή που είχαν προσεισμικά. Επιπλέον, η αποκατάσταση του ναού του Αγίου Νικολάου θα διαφυλάξει αποτελεσματικά και στο διηνεκές τις σημαντικές τοιχογραφίες, οι οποίες από το 1953 παραμένουν εκτεθειμένες στις παντοίες καιρικές συνθήκες.
Το έργο είναι μεγαλόπνοο και η υλοποίησή του ιδιαιτέρως σημαντική για ποικίλους λόγους. Πρωτίστως, όμως, τα δύο αναστηλωμένα μνημεία θα αποτελούν διαρκή υπενθύμιση τόσο στους ντόπιους, όσο και στους επισκέπτες του νησιού του πολιτισμού που άνθισε στην Κεφαλονιά. Είναι ανάγκη οι αρμόδιοι, κυρίως όμως η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας, η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων και η Μητρόπολη Κεφαλληνίας να μην αφήσουν την ευκαιρία αυτή να χαθεί. Και είναι ευθύνη όλων μας, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, να διασφαλίσουμε ότι δεν θα χαθεί.
Τάκης Τόκκας
