Του π. Σπυρίδωνα*
Η σημερινή παραβολή του καλού Σαμαρείτου είναι ένας ύμνος της αγάπης. Εδώ έχουμε όχι μια απλή και αόριστο φιλολογία περί αγάπης. Το ιερό κείμενο χαρακτηρίζεται για τη συγκεκριμένη αγάπη, την αδελφική, που δείχνει ο Σαμαρείτης στον πληγωμένο Ιουδαίο. Ωραία το λέγει ο Ευαγγελιστής, «Σαμαρείτης δε τις οδεύων ήλθε κατ΄ αυτόν και ιδών αυτόν εσπλαχνίσθη». Κινούμενος απ΄αυτά τα αισθήματα τού προσφέρει τη βοήθειά του με επιμέλεια και πληρότητα.
Ήταν τόσο επικίνδυνος η περιοχή που ευρέθη ο ληστευμένος Ιουδαίος, που η λογική έλεγε πως έπρεπε να φύγη αμέσως ο καλός Σαμαρείτης. Άλλωστε και οι δύο οδοιπόροι που προηγήθηκαν το αντελήφθησαν τόσο καλά το θέμα. Παρ΄ όλα αυτά ο καλός Σαμαρείτης, μένει κοντά του και του προσφέρει ολόθερμη την αγάπη του. Ας ήταν και εχθρός του ως Ιουδαίος, αισθάνεται πως αυτή η πράξι του ήταν ένα χρέος υπέρτατο.
Έτσι αντελήφθησαν την «καινήν εντολήν» του Θεού, όλοι όσοι τον ηγάπησαν «εξ όλης ψυχής και καρδίας και διανοίας». Ο καλός Σαμαρείτης είναι ο πρώτος κρίκος μιας ατελείωτης χρυσής αλυσίδας. Οι πρώτοι χριστιανοί το υπέρτατο χρέος της αγάπης το εφήρμοσαν με «τη λογία», τη φροντίδα για τον πτωχό και πάσχοντα αδελφό. Αν δεν ήταν χρέος η αγάπη δεν θα είχαν έννοια αυτά τα λόγια της εποχής των μαρτύρων : «Επιστάμεθα (=γνωρίζομε) πολλούς παραδεδοκότας εαυτούς εις δεσμά, όπως ετέρους λυτρώσονται (=ελευθερώσουν άλλους πληρώνοντες λύτρα)». Και άλλοι «εαυτούς παρέδωκαν εις δουλείαν» για να θρέψουν αδελφούς τους και πολλές φορές εχθρούς τους. Σε εποχές πείνας και μεταδοτικής θανατηφόρου αρρώστιας, περιέθαλπαν και ενεταφίαζαν ειδωλολάτρας, ενώ οι συγγενείς τους, τους εγκατέλειπαν. Και ο στρατός αυτός των ηρώων και ηρωίδων του χριστιανικού χρέους συνεχίσθη στους μετέπειτα αιώνες μέχρι και σήμερα.
Ας ακούσωμε τι λέγει ο Μ. Βασίλειος : «Πόσους ημπορεί να ελευθερώση από τα χρέη των ένα από τα δακτυλίδια σου; Πόσα πεσμένα σπίτια να σηκώση; Μια ντουλάπα ρούχων σου ημπορεί να ενδύση πλήθος ανθρώπων, που κρυώνουν». Είμαστε «αλλήλων μέλη» και όταν πάσχη ένα μέλος το άλλο έχει χρέος να ενδιαφερθή. «Μηδενί μηδέν οφείλετε ειμή το αγαπάν αλλήλους» (Ρωμ.ιγ΄8). Δεν μπορεί να πή ο χριστιανός αν θέλω αγαπώ, η αγάπη είναι «το χρέος, ως και διδόναι και οφείλειν αεί», κατά τον ιερόν Χρυσόστομον.
Μέσα στην δίνη του ξεφτίσματος πολλών πραγμάτων παρασύραμε και την αγάπη. Έτσι όταν ακούμε τη λέξι αγάπη, αμέσως ο νούς μας τρέχει συνήθως σ΄ένα άλλο είδος αγάπης , στην αισθηματολογία, τα τρυφερά λόγια και τα όμοια αυτών. Η πραγματική όμως χριστιανική αγάπη δεν έχει καμμία σχέσι με όλα αυτά.
Όπως μας δείχνει το σημερινό Ευαγγέλιο η χριστιανική αγάπη είναι η σκληρότερη απαίτησις που ετέθη ποτέ στον άνθρωπο. Ο Σαμαρείτης καλείται να διακινδυνεύση και τη ζωή του ακόμη προκειμένου να σώση τον τραυματία. Και ο Ιησούς Χριστός, εικών του οποίου είναι ο καλός Σαμαρείτης, εφόρεσε το ακάνθινο στεφάνι, εφορτώθη το βαρύ σταυρό, από άπειρη αγάπη σ΄εμάς και για να εκπληρώση το θέλημα του ουρανίου Πατρός. Και καθένας που καλείται να εφαρμόση την «καινή εντολή» διά μέσου των αιώνων, θα συναντήση μεγάλες δυσκολίες. Δεν είναι καθόλου εύκολο να συγχωρήσω εκείνον ή εκείνην που είπαν τόσα λόγια εις βάρος μου. Πώς ν΄ αγαπήσω αυτούς που έμπηξαν το μαχαίρι στην καρδιά του σπιτιού μου;
Ο Χριστός όμως φωνάζει «αγαπάτε τους εχθρούς ημών». Και με αυτό θέλει να μας ελευθερώση από τη σκλαβιά και τη δουλεία του μίσους και της εμπάθειας. Όποιος αγωνίζεται να φθάση «εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού», αυτός δεν μπορεί ν΄ αγνοήση την «καινή εντολή», όσο δύσκολη και σκληρή αν είναι στην εφαρμογή της.
Η καινούρια εποχή που έφερε ο Χριστός στον κόσμο, είναι η βασιλεία της αγάπης. Όσο ο άνθρωπος πλησιάζει σ΄αυτή, γίνεται σωστός άνθρωπος. Όσο απομακρύνεται γίνεται νεκρός, ευρίσκεται σε κατάστασι πνευματικής αφασίας, έστω κι αν κινείται με ιλιγγιώδη ταχύτητα. «Ο μη αγαπών τον αδελφόν μένει εν τω θανάτω» λέγει ο Ευαγγελιστής της αγάπης, Ιωάννης ο Θεολόγος. Γι΄ αυτό πιο πολύ πρέπει να ακουσθούν στην εποχή μας τα λόγια του ιδίου : «Τεκνί μου, μη αγαπώμεν λόγω μηδέ τη γλώσση, αλλ΄ εν έργω και αληθεία» (Α Ιωάν. γ 14 – 18).
Αρχιμ. Σπυρίδων Πετεινάτος
Ιεροκήρυξ Ιεράς Μητροπόλεως Κεφαλληνίας
