H πρόσφατη ολομέλεια της γενικής συνέλευσης των ηνωμένων εθνών
με πρωτοβουλία της Ελλάδος υιοθέτησε την απόφαση για επιστροφή
των πολιτιστικών αγαθών -άρα και των γλυπτών της Ακροπόλεως-
στις χώρες προέλευσής τους.
Με αφορμή αυτό, παραθέτουμε ορισμένα γεγονότα, με αναφορά
στην ζωή των Ελληνικών αγαλμάτων.
Ατενίζοντας τα Ελληνικά αυτά γλυπτά, έχουμε την ενσυναίσθηση
της εσωτερικής τους ζωής μαζί με την εξωτερική τους χάρη
και ένεκα τούτου αγαλλόμεθα.
Γι’αυτό και τα ονομάζουμε αγάλματα· από το ρήμα αγάλλομαι·
που θα πει, έχω πολύ μεγάλη χαρά· ευφραίνομαι·
γιατί στο άγαλμα αναγνωρίζω τον εν δυνάμει τέλειο και αιώνιο εαυτό μου.
Αντίθετα η πολιτισμένη Δύση τα βλέπει εξωτερικά, σαν κάτι πράγματα στατικά·
εξ’ου και το όνομα που τους δίνει: “status”.
Ενσυναίσθηση είναι η μίμηση ενός ιδανικού προτύπου σε βαθμό ταύτισης.
Καθώς κοιτάζουμε λοιπόν τα Ελληνικά αγάλματα, αυτά έχουν την ιδιότητα
να επηρρεάζουν καταλυτικά τόσο το μέσα μας, ψιθυρίζοντας μας μυστικά
μια πανανθρώπινη ιστορία, όσο και την στάση του σώματός μας.
Βλέπουμε δηλαδή μπροστά μας αλλά και νοερά μέσα μας,
ζωντανά τα γλυπτικά αυτά μέλη, τα αγάλματα, και προσλαμβάνουμε
ταυτιζόμενοι μαζί τους, την χάρη, την δύναμη, το φρόνημα, το ήθος.
Τα Ελληνικά αγάλματα είναι κυρίως από μάρμαρο·
υλικό που μπορεί να θραυσθεί, να σπάσει.
Εν αντιθέσει με τον σίδηρο, που ως υλικό φαντάζει άτρωτο.
Κι όμως στο μήκος του χρόνου, το μάρμαρο ζεί
και αποδεικνύεται ο πραγματικά ισχυρός·
ενώ ο «ισχυρός» σίδηρος αφανίζεται και γίνεται σκουριασμένα παλιοσίδερα.
Μία επίσης σαφής μέσω των Ελληνικών αγαλμάτων διδασκαλία,
για τις ποιότητες του υλικού της ζωής ανθρώπων και καταστάσεων
και το πόσο μακρυά μπορούν να πάνε!
Τα διδάγματα αυτά μπορούν να εμπεριέχονται σε κάθε ανθρώπινη καλλιτεχνική έκφραση· όμως το Ελληνικό υλικό τέχνης τα λειτουργεί στον υπέρτατο βαθμό.
Δεν το λέμε εμείς· το λένε οι αιώνες· καθώς και τα έθνη· ιδιαίτερα εκείνα που εκ παραλλήλου κρατούν το υλικό αυτό ζηλότυπα αιχμάλωτο στις ενδεχομένως σκοτισμένες χώρες τους. Και σκοτισμένες κυρίως διότι η έκρηξη της τεχνολογίας δεν συνεπάγεται κατ’ανάγκην και πολιτισμό.
Ακόμη, μάρμαρο, σημαίνει στα Ελληνικά το λαμπερό υλικό
και παίρνει το όνομά του από το ρήμα μαρμαίρω που θα πει λάμπω.
Η διαφάνεια που εμφανίζουν τα Ελληνικά μάρμαρα, ιδιαίτερα της Πεντέλης,
με την ιδιότητα τους να είναι διαπερατά από το φώς του ήλιου,
μας δίνουν ένα ακόμα δίδαγμα για το πως πρέπει να μπορεί να σμιλεύεται λειτουργικά μέσ’τη ζωή, το δικό μας ζωντανό άγαλμα του εαυτού μας,
χωρίς σκιές του ερέβους, διάφανο, μέσα σε μιά υφήλιο στην οποία
ουδέν τελικώς κρυπτόν υπό τον ήλιον.
Την λαμπερή καθαρότητα του το ορυκτό του μαρμάρου, την αποκρυσταλλώνει μέσα στη γη με μακρά διαδικασία και αφού διέλθει, ας χρησιμοποιήσουμε την έκφραση, «διά πυρός και ύδατος», διά διεργασιών και γεωλογικών ζυμώσεων.
Πιό συγκεκριμένα, το μάρμαρο συντίθεται από μεταμόρφωση ευτελών υλικών ασβεστολίθου, και από συνδιασμένο εμπλουτισμό κατάλληλων προσλήψεων.
Το ίδιο δεν συμβαίνει και μ’έναν ανθρώπινο χαρακτήρα;
Ορθώς, πάρθηκε η απόφαση για επιστροφή των εξόριστων Ελληνικών αγαλμάτων στην Ελλάδα. Τα γλυπτικά αυτά μέλη γεννήθηκαν στο φως
και χρειάζονται φως για ν’ανασαίνουν πλήρως.
Βέβαια, ώσπου να υλοποιηθεί ο επαναπατρισμός τους, μεσολαβεί
το σκοτάδι μιας κρίσης αποκορυφούμενης σε παγκόσμιο πόλεμο·
-αυτό δείχνουν τα γεγονότα· αυτό συμβαίνει κάθε φορά-
ταρακούνημα στο οποίο εν τούτοις θα δοκιμασθεί και θα εμπλουτισθεί
το υλικό του προσωπικού αγάλματος του καθενός μας.
Δυστυχώς ως ανθρωπότητα δεν εκτιμάμε αρκετά το δώρο της ζωής
παρά μόνον όταν αυτό απειληθεί. Τότε τα μαθήματα είναι ταχύρρυθμα.
Η συνείδηση διευρύνεται, τα «ψέμματα» τελειώνουν,
και ένας θρίαμβος ζωής –δυστυχώς μέσω των πόνων μιας άγριας γέννας- αναδύεται· περιφρονώντας και απωθώντας σαθρά υλικά,
που τόσο εναντιώνονται στο μοναδικό και λεπτεπίλεπτο άγαλμα της πολύτιμης ζωής μας.
Μιά πολύ εντυπωσιακή είδηση από τον τελευταίο πόλεμο στην Σερβία,
είναι πως στην διαρκειά του οι γεννήσεις αυξήθηκαν!
Ζωή έναντι του θανάτου· κι ένα ταλαίπωρο ανθρώπινο γένος,
που για να το καταλάβει αυτό, υποβάλλει κάθε φορά τον εαυτό του
στην αθλιότητα κάθε λογής θανάτου.
Θάρρος ωστόσο! Οι δυσκολίες της ζωής, σμιλεύουν την γέννα
του δικού μας λαμπρού αγάλματος.
Χρόνια Πολλά!!!
Σ1:Για την περίπτωση που θεωρηθούν τα τελευταία αυτά λεγόμενα υπερβολή, θα επικαλεσθούμε την ομιλία του πάπα της Ρώμης, που αναφέρθηκε στα Χριστούγεννα του 2015, ως ίσως τα τελευταία ειρηνικά Χριστούγεννα.
Κάτι θα γνωρίζει(!)
Σ2: Στην φωτογραφία το γλυπτό του Δημήτρη Αληθεινού με τίτλο
«Αγάπη και Συγχώρεση» που εκτέθηκε στην Ασίζη το 2012.
Γεώργιος Κακής Κωνσταντινάτος
Ηθοποιός Σκηνοθέτης Εικαστικός
Kakis111@gmail.com
