Όταν ένα αγαθό (ή ένας φυσικός πόρος) υπάρχει σε απεριόριστη διαθεσιμότητα, χαρακτηρίζεται ως ελεύθερο αγαθό το οποίο δεν υπόκειται στους νόμους της αγοράς και επομένως δεν έχει καμία οικονομική αξία. Αυτή ήταν ως σχετικά πρόσφατα και η επικρατούσα αντίληψη για το νερό – και όχι άδικα – καθώς υπήρχε σε σχετική αφθονία. Καθώς όμως τα τελευταία χρόνια, η φυσική προσφορά του νερού σε σύγκριση με τη ζήτησή του παρουσιάζει ολοένα και αυξανόμενη σπανιότητα, το νερό είναι φυσιολογικό να αποκτά οικονομική αξία.
Οι αναδιαρθρώσεις που απαιτούνται στη γεωργία για την επίτευξη της ανταγωνιστικότητας των αγροτικών μας προϊόντων στις διεθνείς αγορές, έχουν ως βάση εκκίνησης την διαθεσιμότητα των υδάτινων πόρων.
Για την εξασφάλιση νερού σε όλη τη διάρκεια του χρόνου ο άνθρωπος χρησιμοποιούσε παλαιότερα για τις ανάγκες του τις φυσικές αποθήκες του εδάφους και το αποκτούσε καθαρό μέσα από τα πηγάδια. Η μεγάλη ζήτηση επέβαλε την αναζήτηση του νερού ολοένα και σε μεγαλύτερο βάθος και σιγά-σιγά τα πηγάδια μετατράπηκαν σε γεωτρήσεις. Σήμερα οι ανάγκες είναι μεγαλύτερες και χρειάζεται να αποθηκεύσουμε το νερό και στην συνέχεια να το μεταφέρουμε στις πόλεις, στα χωριά, στις καλλιέργειες.
Η συλλογή του νερού, η προστασία του και η μεταφορά του καθώς και η πρόβλεψη για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών κοστίζει. Το κόστος αυτό επιβαρύνει το κοινωνικό σύνολο άμεσα ή έμμεσα ανάλογα με τις χρήσεις. Άμεσα για τις ανθρώπινες χρήσεις και έμμεσα για τις ανάγκες της γεωργίας. Επειδή μέχρι σήμερα το κόστος της άρδευσης στην γεωργία καλύπτεται κατά βάση από το κοινωνικό σύνολο είναι ανάγκη να μάθουμε να χειριζόμαστε το νερό με προσοχή. Ιδιαίτερα όταν το κόστος αυτό καλύπτεται εξολοκλήρου από τους αγρότες που έχουν κάνει επενδύσεις στις γεωτρήσεις ή καλύπτουν το λειτουργικό κόστος των επενδυτικών έργων που έχει κάνει το κράτος.
Επειδή λοιπόν το νερό είναι περιορισμένο και η χρήση του έχει κόστος, είναι ανάγκη να υπάρχει ένα πλαίσιο διαχείρισης του νερού από την πολιτεία και τους χρήστες. Έργο της πολιτείας είναι η διαμόρφωση προγραμμάτων για την έρευνα και τον εντοπισμό του νερού, η διατήρηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του και ο υπολογισμός του υδατικού δυναμικού για τις ανάγκες στο χώρο και το χρόνο. Ειδικότερα για την γεωργία χρειάζεται να υπολογίσουμε τις ανάγκες των καλλιεργειών σε νερό, να ελαχιστοποιήσουμε τις απώλειες κατά την μεταφορά και το πότισμα και να προστατεύσουμε την ποιότητά του. Υποχρέωση των χρηστών είναι η γνώση της αξίας και του κόστους της χρήσης του νερού, η σωστή διαχείριση, για να περιορίζονται οι σπατάλες, και η χρήση σύμφωνα με τις ανάγκες ώστε να περιορίζεται το κόστος.
Η σχέση ανάμεσα στην ανθρώπινη κατανάλωση και τη χρήση του νερού παραμένει κομβικής σημασίας εν μέσω κλιματικών αλλαγών και καθώς οι υδάτινοι πόροι φαίνεται να αποτελούν το μεγαλύτερο θύμα αυτών. Η λειψυδρία αυξάνεται, οι ρυθμοί της γεωργικής παραγωγής επιβραδύνονται, ενώ η αλλαγή του κλίματος μεγαλώνει τους κινδύνους για τους παραγωγούς.
Με αφορμή την σημερινή παγκόσμια ημέρα νερού, ο Ενιαίος Αγροτικός Συνεταιρισμός τονίζει ότι χρειάζεται να συνδράμουμε όλοι στη διαμόρφωση μιας οικολογικής συνείδησης η οποία επιβάλλει την διαρκή εγρήγορση μας απέναντι στις ανάγκες διατήρησης της ισορροπίας της φύσης που σε τελική ανάλυση εξασφαλίζει την ισορροπία και την ανάπτυξη της οικονομίας. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει τόσο οι επαγγελματίες και οι ερασιτέχνες Θιακο Κεφαλλονίτες καλλιεργητές όσο και οι άλλοι χρήστες των υδατικών πόρων να μετατρέπονται σε φύλακες του πολυτιμότερου αγαθού της αγροτικής οικονομίας που είναι το νερό.
Για τον Ενιαίο Αγροτικό Συνεταιρισμό Κεφαλληνίας & Ιθάκης
Ανδρέας Π. Καλαφάτης, Πρόεδρος Δ.Σ.
