Του Νίκου Γράψα*

Τουριστική πολιτική για τη Λευκάδα. Τώρα, πριν βουλιάξουμε.

Όταν μιλάμε για τον τουρισμό στην Λευκάδα, μιλάμε για την δύναμη που καθορίζει αποφασιστικά την ποιότητα ζωής όλων των κατοίκων.
Δεν είναι μόνον τα «καλά» ή «άσχημα» οικονομικά αποτελέσματα των φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων, όσο και κυρίως, τα «καλά» ή «άσχημα» των επιπτώσεων στο περιβάλλον, των αποτυπωμάτων δηλαδή που θα αφήσουμε ως μόνιμη παρακαταθήκη στους επόμενους.

Κεντρικός στόχος όλων όσοι επηρεάζουν τα τουριστικά δρώμενα του νησιού, πρέπει να είναι, η Λευκάδα να αποτελέσει σε μερικά χρόνια ποιοτικό τόπο προορισμού. 

Ασφαλώς και χιλιάδες θα έρχονται κάθε χρόνο στην Λευκάδα για να επισκεφθούν το Πόρτο Κατσίκι τους Εγκρεμνούς και το Κάθισμα. Είναι τοπία μοναδικά. Αυτή όμως η «μοναδικότητα» κινδυνεύει να επιφέρει ανεπανόρθωτες βλάβες σε όλους μας.

Ο μονοσήμαντος και μαζικός τουρισμός αν δεν αλλάξουμε σήμερα προσανατολισμό, θα γίνει η ταφόπλακα όχι μόνον των τουριστικών επιχειρήσεων αλλά και του νησιού συνολικά.
Επιβάλλεται στρατηγικός επανα-σχεδιασμός και προβολή, ούτως ώστε να γίνει γνωστό σε όλους, ότι το νησί προσφέρει πολλές εναλλακτικές (θαλάσσιες και μη) δραστηριότητες, πολιτισμό, ήθος, αυθεντικότητα, τοπικές βιολογικές γαστρονομικές γεύσεις, οικολογική συνείδηση, υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, αποτυπώματα αισθητικής.

Πριν τα προβάλουμε βέβαια, πρέπει να «ματώσουμε» για την απόκτησή τους!

Μέχρι σήμερα η πολιτική για τον τουρισμό έχει αφεθεί στο «βλέποντας και κάνοντας » αλλά και στην δυναμική της αδράνειας.
– Η περιφέρεια μέχρι σήμερα μέσω της ΕΤΙΝ, καθόριζε σε ποιες εκθέσεις θα στήσει περίπτερα (και στο Μαϊάμι και στο Βελιγράδι και στο Τελ Αβίβ και στην Μόσχα και στην Σόφια). Θύμιζε το «όλα τα σφάζω όλα τα μαχαιρώνω». Κόσμος να έλθει και από όπου να είναι. Τώρα βέβαια, πως θα συμβιώσουν στο ίδιο ουσιαστικά κατάλυμα, οι υπερ-υψηλές απαιτήσεις των Αμερικανών και Ρώσων που θέλουν να σερβίρονται από επαγγελματίες «με παπιγιόν», με τα «μεγάλα ψυγεία » που ζητούν ορισμένοι από τους Βαλκάνιους στα δωμάτια (για να χωρούν τα ψώνια από το Σούπερ Μαρκετ) είναι «άλλο ζήτημα».
– Η τουριστική επιτροπή του Δήμου θα επιλέξει τις «δικές της» εκθέσεις με την «δική της» πολιτική για τον τουρισμό. Θα εκτυπώσει βέβαια το δικό της φυλλάδιο.
– Η τουριστική επιτροπή του Επιμελητηρίου θα χαράξει την δική της πολιτική για τον τουρισμό, θα επιλέξει (και θα πάει) στις εκθέσεις που θα κρίνει κατάλληλες για την Λευκάδα, θα φτιάξει τον δικό της βίντεο για τον προορισμό Λευκάδα, θα κάνει τις συναντήσεις με εταιρείες κρουαζιέρας, με αεροπορικές εταιρείες low cost.
– Η Ένωση ξενοδόχων και τα ενοικιαζόμενα, συνήθως ακολουθούν, άλλοτε πάλι «χαράζουν» και αυτοί την δική τους τουριστική πολιτική, συνήθως για να «υποστηρίξουν» υπάρχοντες προορισμούς στα Βαλκάνια, στην Ιταλία και στην Σκανδιναβία. Βέβαια μοιράζοντας φυλλάδια αμφιβόλου ποιότητας και αισθητικής, κάνοντας συναντήσεις «έτσι χωρίς πρόγραμμα», μπορεί και να γίνεται μπούμερανγκ η όλη προσπάθεια.

Ο μαζικός τουρισμός οδηγεί αργά και σταθερά στην ολοένα και μεγαλύτερη υποβάθμιση των πλέον ευαίσθητων περιοχών, των παραλιών, των οικισμών, των οικοσυστημάτων Νατούρα. Παραλύει σταδιακά τις όποιες αντιστάσεις υπάρχουν ακόμη. Μακροπρόθεσμα η καταστροφική του επίδραση θα είναι ανεπανόρθωτη.
Ο μαζικός τουρισμός οδηγεί στην λογική του ακόμα πιο φθηνά για να «γεμίσουμε», οδηγεί σε αναγκαστικούς (πολλές φορές και οδυνηρούς) συμβιβασμούς με tour operator και μεγάλα πρακτορεία.
Ο μαζικός τουρισμός και η λογική του «φθηνού» οδηγεί και σε ανύπαρκτες υπηρεσίες στα καταλύματα, οδηγεί και σε σερβίρισμα τροφίμων- σκουπιδιών σε μερικά φαγάδικα.
Ο μαζικός τουρισμός οδηγεί σε αδιέξοδο!

Λευκάδα. Ποιοτικός προορισμός στο πράσινο νησί.

Ας φανταστούμε σε 6-7 χρόνια την εικόνα.

Η Λευκάδα έχει τουριστική κίνηση 8 μήνες τον χρόνο. Την επιλέγουν ταξιδιώτες – τουρίστες από διάφορα μέρη του κόσμου γιατί:
Προσφέρει τις ωραιότερες παραλίες της Μεσογείου, υπάρχουν ασφαλείς δρόμοι που οδηγούν σε αυτές, υπάρχουν καλαίσθητες υπηρεσίες υγιεινής και φαγητού κοντά τους. Προσφέρει και έχει αξιοποιήσει σε μεγάλο βαθμό το πλούσιο ορεινό ανάγλυφο που διαθέτει. Ασφαλείς δρόμοι οδηγούν στην Εγκλουβή, το Αλατρο, την Βαυκερή. Δεν υπάρχουν στα λαγκάδια και τους δρόμους μπάζα και σκουπίδια. Τα μοναστήρια είναι ανοιχτά και επισκέψιμα.Το πλέγμα των ορεινών μονοπατιών έχει διανοιγεί, χαρτογραφηθεί και περάσει στα GPS όσων είναι λάτρεις της πεζοπορίας και της ορεινής ποδηλασίας. Ολόκληρη η Λευκάδα λειτουργεί χωρίς βόθρους, χωρίς ενοχλητικές μυρωδιές στα Σύβοτα και το Νυδρί και οι βιολογικοί καθαρισμοί λειτουργούν χωρίς προβλήματα.Υπάρχουν πεζοδρόμια σε όλους τους τουριστικούς προορισμούς και βασικό δίκτυο ποδηλατοδρόμων. Στη Βασιλική λειτουργεί ο παραλιακός πεζόδρομος που ενώνει την Πόντη με το τουριστικό αγκυροβόλιο, ενώ το πυρηναιλουργείο έχει μετεγκατασταθεί. Υπάρχει χωροταξικό σχέδιο του νησιού, το οποίον καθορίζει τις περιοχής απολύτου προστασίας, τους παραδοσιακούς οικισμούς, επιβάλλει τις χρήσεις γης, δηλαδή τα σημεία στα οποία επιτρέπεται να γίνει ξενοδοχείο, σφαγείο, ελαιοτριβείο. Αυτονόητα υπάρχουν δασικοί χάρτες και κτηματολόγιο.
Έχουν εγκατασταθεί σε αρκετά επίκαιρα σημεία του νησιού, τερματικά on line συστήματα εξυπηρέτησης ντόπιων και επισκεπτών για κάθε τι που θέλει να πληροφορηθεί ο καθένας. Από δρομολόγια λεωφορείων και αεροπλάνων, κλεισίματα σε ταξί και ξενοδοχεία, έως ωράρια μουσείων και καταστημάτων.
Τα φερι και κάθε είδους πλεούμενο δεν αγκυροβολεί στην παραλία του Νυδριού και επιτέλους οι επισκέπτες θαυμάζουν το καταπληκτικό σύμπλεγμα των νησιών, το εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής και την Μαδουρή.
Οι επισκέπτες αντιγράφουν τους ντόπιους και διαχωρίζουν τα σκουπίδια της ανακύκλωσης με αυτά που θα πάνε για κομποστοποίηση και τα υπόλοιπα καταλήγουν μέσα στους κλειστούς, καθαρούς «κοινούς» κάδους. Επίσης υπακούουν στις παρατηρήσεις τους, επειδή πέταξαν στον δρόμο αποτσίγαρα και σκουπίδια.
Τα ξενοδοχεία και τα υπόλοιπα τουριστικής φύσεως κτήρια, έχουν ενταχθεί στην αλυσίδα του «πράσινου» σήματος και φυσικά εκμεταλλεύονται πλήρως τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την πολιτική της εξοικονόμησης νερού. Το eco label σήμα είναι αναγκαίο στοιχείο για την αδειοδότηση της επιβλέπουσας τον τουρισμό αρχής.
Τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια πάσης φύσεως έχουν ενστερνιστεί πλήρως την πολιτική του γαστρονομικού τουρισμού, σερβίρουν για το πρωινό μόνον βιολογικά και παραδοσιακά προϊόντα της ευρύτερης περιοχής. Τα τυποποιημένα βουτυράκια, τα ζαμπόν και μπέικον υπάρχουν και προσφέρονται μόνον σε «εξαρτημένα» άτομα.
– Για γεύμα και δείπνο σερβίρονται κρεατικά και ψαρικά της περιοχής, χωριάτικες και τοπικές πίτες, μαγειρευτά φαγητά. Έχουν αποκλειστεί τα σημερινά λευκά τυριά και σερβίρεται γνήσια ελληνική φέτα, τα λάδια στις φριτέζες αλλάζουν αρκετές φορές μέσα στην σεζόν και δεν δημιουργούν την σημερινή νέα «ποικιλία μαύρου» λαδιού. Κάθε είδους ξύδι δεν σερβίρεται ως ντόπιο χύμα κρασί και όλοι οι παραγωγοί έχουν προμηθεύσει τα καταστήματα με τα δικά τους. Επίσης οι φούρνοι μικροκυμάτων έχουν σκουριάσει, γιατί δεν έχουν λόγο ύπαρξης τα προμαγειρεμένα και τα ευρισκόμενα στην βαθιά κατάψυξη φαγητά, με την προβληματικής έως και ανύπαρκτης, διατροφικής αξίας προϊόντα.

Η κεντρική εξουσία έχει δώσει κίνητρα (και μέσω κονδυλίων του ΕΣΠΑ) για την «απόσυρση» γηρασμένων ξενοδοχείων και λοιπών καταλυμάτων και την μετατροπή άλλων σε ανώτερης κατηγορίας.
-Κανένα τουριστικό κατάλυμα δεν αδειοδοτείται «άπαξ» και διαπαντός.
Οι επαγγελματικές ενώσεις απομονώνουν κάθε «κακή» και εκτός τουριστικού κλίματος πρακτική και δεν το καλύπτει συντεχνιακά.

– Η κεντρική εξουσία έχει σεβαστεί την ομόθυμη επιθυμία των κατοίκων του νησιού, να μην εμπλακούμε στη ναρκοθετημένη ιστορία του εξόρυξης πετρελαίου και επομένως μας απασχολεί καθημερινά μόνον το δελτίο καιρού και όχι και αυτό της θαλάσσιας ρύπανσης για την περιοχή.

Ο πολιτισμός, με την ευρύτερη έννοια κυριαρχεί. Τα 15 συνολικά επισκέψιμα μουσεία και βιβλιοθήκες του νησιού, (διάβασα την πολύ ωραία παρέμβαση του κ. Ηλία Γεωργάκη), έχουμε φροντίσει να είναι ανοιχτά και να εξακολουθήσουν να λειτουργούν με σχετική ευρωστία. Επίσης οι ναοί και τα μοναστήρια έχουν καθορισμένο πλαίσιο λειτουργίας και επισκέψεων, γνωστό από πριν στους επίδοξους επισκέπτες.
Έχει γίνει η στοιχειώδης επιστημονική εργασία, η οποία προβάλλεται τόσο στο διαδίκτυο όσο και σε συγκεκριμένα σημεία του νησιού, τα οποία αναπαριστούν και υποστηρίζουν τις αρχικές θεωρίες του Dörpfeld και των μεταγενέστερων για την Λευκάδα, ως το νησί της Ομηρικής Ιθάκης.
Το ακρωτήριο Λευκάτας με την ευρύτερη περιοχή είναι τόπος επίσκεψης για την άγρια ομορφιά του, αλλά και τόπος γνωριμίας του σημείου που αυτοκτόνησε η διάσημη ποιήτρια Σαπφώ.

-Το νησί της Μαδουρής, τα σπίτια και οι χώροι που έζησαν και εργάσθηκαν ο Βαλαωρίτης, ο Σικελιανός, οι Ζαμπελιοι , ο Νίκος Σβορώνος, ο Στάμος, ο Λευκάδιος Χερν και πολλοί άλλοι αξιόλογοι πνευματικοί άνδρες της Λευκάδας έχουν «συνδεθεί» ως επισκέψιμη «πνευματική» διαδρομή.

– Αυτονόητα θα υπάρχουν συχνές εκδρομές και δρομολόγια που θα συνδέουν την Λευκάδα με την αρχαία Νικόπολη, το νεκρομαντείο του Αχέροντα, την αρχαία Δωδώνη.

Οι σημερινοί ταξιδιώτες των πλέον ανεπτυγμένων κρατών ζητούν (σε καταγεγραμμένες έρευνες που έχουν δημοσιευθεί), να συναντούν στις διακοπές τους (πέραν του Wi Fi), πρότυπες βιωματικές εμπειρίες, θαλάσσιες και μη δραστηριότητες, ποικιλότητα τοπίων, αυθεντικότητα περιοχής και κατοίκων, ξεχωριστές τοπικές και βιολογικές γεύσεις, πολιτιστικό και αισθητικό υπόβαθρο, ποιοτικές υπηρεσίες.

Μάλλον, ήλθε ο καιρός να βιαστούμε.

*Ο Νίκος Γράψας είναι Μέλος της Ένωσης Ξενοδόχων Λευκάδας

Πηγή: lefkadaslowguide.gr