Η επικράτηση του απόλυτα αισθαντικού πνεύματος και του δεικτικού στοιχείου της εμβόλιμης εντρύφησης στον πνευματικό ενδόκοσμο κυριαρχεί στη νέα ποιητική συλλογή ΄΄Πολύσμιγος αίνος΄΄ του Κώστα Ευαγγελάτου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Συλλογές”, Αθήνα 2014.
Στις σελίδες του βιβλίου που έχει χρώμα εικαστικό καθώς το έχει εμπλουτίσει με δικά του σχέδια, χρησιμοποιώντας την επαναφορά της υποκειμενικής χροιάς.. συνυπάρχουν επιδέξια η αριστουργηματική γραφή με την περιπλάνηση της ζωής, τονίζοντας την αινιγματική τάση που διαθέτει η σύνθεση των νοημάτων. Διατηρώντας o ποιητής τις απαιτούμενες λεπτές ισορροπίες και έχοντας υπέρτατο σημείο αναφοράς το μεταμορφισμό της γραφής η έμπνευση του παραπέμπει αυτόβουλα σε οικείες επτανησιακές λυρικές καταβολές, που ανάγονται στις πλήρεις δεδομένες φόρμες της ωρίμανσης, στην επίγνωση του ενστίκτου και στις προσωπικές αναζητήσεις, που έντεχνα οδηγούν σε μια ολοκληρωμένη και εκτονωτική έκφραση των καταστάσεων.
Θέμιδα ιδέα
στ’ Άτλαντα νόμου
μπές το κεφάλι.
Λεύτερη ορθώσου
στου Πλάτωνα λόγου
τη θεία γη!
Η ειλικρινής αντίσταση και η απεμπόλιση του απέναντι στις αντιξοότητες της ζωής γίνεται αμφισημία στους στίχους του φυλακίζοντας σκιές και διόδους που αντανακλούν υπαίτιες μορφές με χρώματα που περιγράφουν χώρους απρόσμενους και μυστήριους. Ο αεικίνητος μικρόκοσμος και μακρόκοσμος του πάλλεται διαρκώς ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ενσαρκώνοντας την ζωογόνα ελπίδα για το διαφορετικό αύριο.
Των απολίδων είμ’ ο θυρεός
και των ονειροπόλων ο τροχός.
Της νιότης είμ΄ ατσάλινος φρουρός
και της Ανάστασης ο πύρινος μαστός.
Κινούμενος με βιτριολικό χιούμορ στα πλαίσια του δυναμικού αφαιρετικού εξπρεσιονισμού συμπληρώνει την υπόσταση των γραφόμενων του με ένα ατέρμονο πλήθος συμβόλων. Κρίνει, ελέγχει, ψέγει και λοιδωρεί.
Γνωρίζω τη γλώσσα της Ποίησης
κι’ από αμορφωσιά καταλαβαίνω…
Η γλώσσα των Ελλήνων και στον Άδη Ζεί
στους ήχους των σπαρτών που εξυφαίνω.-
Η πολλαπλή χρήση και η διύλιση της φόρμας του απελευθερώνει καταλυτικά το τρόπο διαπραγμάτευσης που στη συνέχεια ακολουθεί ερμητικά το δρόμο για τη δικαίωση της εκλεκτιστικής ελευθερίας. Η αναζήτηση και το τρυφερό ατένισμα του στους συγκεκριμένους κύκλους είναι μια ευλαβική έκσταση, μια υπερβατική όσμωση που σχετίζεται άμεσα με τις υποθέσεις που διαχειρίζεται λογοτεχνικά. Με αδιάπτωτες εντάσεις χαράζει μορφωτικά τα θετικά και φωτεινά στοιχεία της δικής του εμπειρίας, που παρότι επεκτείνουν την πόλωση των δυνάμεων της κοινωνίας στην οποία ζεί, δρούν ενωτικά και συμφιλιωτικά. Στην παρούσα συλλογή ποιημάτων ο Κώστας Ευαγγελάτος αναβιώνει επισημάνσεις και μιλά ανοικτά για συμβάντα, φιγούρες και φυσιογνωμίες που ενυπάρχουν η υπήρξαν στο οικείο περιβάλλον, στον οικογενειακό και γειτονικό περίγυρο του. Πρόκειται για δεδομένα του βίου του με καθημερινούς τύπους και χαρακτήρες τους οποίους ανατέμνει, παρακολουθώντας εξονυχιστικά τη πορεία τους παράλληλα με την τροπή των γεγονότων στα οποία έχουν εμπλακεί και είχαν σχέση φιλαυτίας με αυτόν.
ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ, Τ. Π….
Βρουνχίλδη και Αρτέμιδα
Φωφώ και Βρυσιήδα
Λαμπρούλα και Χριστίνα
Θεόπλαστη και Στάμω
στης πικροδάφνης λιάζονται
τα ρόδινα φτερά
Κι’ εσύ στου πόθου αμέριμνος
την άναρχη σφραγίδα
καταπατείς και γεύεσαι
τα ρόδια τα ιερά.-
Η περιδιάβαση στις ψυχοσυνθέσεις αυτές μέσα από μια εξομολόγηση μας καλεί να εντρυφούμε και να εντείνουμε με ενδιαφέρον στις παραθέσεις που επισυνάπτει. Συνδέοντας τις εκδοχές καλύπτει τους ισχυρισμούς του πέρα από την ατομική οπτική και επιτελεί διακρίσεις ενώ κινείται πλέον στο συλλογικό πλαίσιο βαθμιαία και σταδιακά επιτρέποντας να αναδεικνύεται το προσχέδιο μιας αναδρομής που συνιστά ιδιαίτερα και αποκλειστικά την ένταξη σε επισημάνσεις που συνδέονταν αμετάκλητα με την συνείδηση της ευθύνης. Με αλληγορικούς ρυθμούς και συνδυασμούς στη πλοκή του ποιητικού επιμύθειου που δημιουργεί, οι ποιητικοί ήρωες του μας κάνουν ως αναγνώστες να καταλήγουμε στην πολυπόθητη λύτρωση, στη κάθαρση μακριά από τα αδιέξοδα που επιφέρει η διάσταση της ύπαρξης μέσα από τη παρεμβολή των εκφάνσεων. Ο γυρισμός του θεματολογικά σε πράγματα που τον άγγιξαν και τον συγκίνησαν, που έπαιξαν κύριο ρόλο στη δική του προσωπικότητα αξιώνει από μέρους του την πλήρη αισθητικοποίηση, ενώ διευρύνει ταυτόχρονα προκαθορισμούς που νοούνται σαν διαύγεια σκέψης. Άλλωστε οι καταθέσεις του με ιδιαιτερότητα γραφής και επαναπροσδιορισμού είναι πολύ κοντά στην ιδιάζουσα ανασύνδεση και με τη προσθήκη της ιδεογραμμικής επανασύνδεσης συσσωρεύει τις συλλήψεις του. Η έμφυτη εμμονή των θέσεων και απόψεων του δένει ευρηματικά την αξιολόγηση της στάσης του απέναντι στη ζωτική πραγματικότητα.
…
Σπάνιο κοίτασμα ματιών
κρυψώνες αναμνήσεων
σε θαλασσί σκοτάδι.
Στον άξονα της ηλιαχτίδας
το ξίφος της κάθαρσης.-
Στο βιβλίο διατυπώνεται έντεχνα η μνημονική διεργασία του ποιητή. Η θέαση του στοιχειοθετεί και σταχυολογεί μια “νεφελογραφία” και μια “σωματογραφία” εποχής, μια ενδοσκόπηση σε “εννοιακά τοπία”, που δίνουν οντότητα σε διαπιστώσεις με διατυπώσεις καθώς διακινούν ιδανικά. Επίσης στις σελίδες παρακολουθούμε πως τολμά αμφίδρομες κοινωνιολογικές και ψυχολογικές αποτιμήσεις. Με λόγο αρκετά αποστασιοποιημένο αλλά μετουσιωμένο, αφαιρετικό αλλά μεστό, λιτό αλλά ουσιώδη και περιεκτικό αναδεικνύει μια νεωτεριστική, πλουραλιστική και μεταμοντέρνα υφή απόδοσης. Με καίρια συμπληρώματα σταθερά πέρα από τα συνήθη ποιητικά πρότυπα, η αντιπαράθεση και η ανυπακοή του στα συνήθη δρώμενα και τις γνωστές νόρμες μεταλλάσσεται σε ελεγειακή ακεραιότητα, δοξαστική, έκρυθμη, έρρυθμη, κατανυκτική, ασυμβίβαστη και ελεύθερη. Με βροντώδη βιορυθμό τονίζει τη διαχρονική έννοια της λύσης που προέρχεται από την αλήθεια παραθέτοντας στοιχεία από τη πάντα σεμνή, αξιοπρεπή και απέριττη παρουσία του. Με ευδόκιμη ανησυχία, συνειδητοποίηση και ευθύνη, που αναπτύσσονται εμβόλιμα φανερώνει και ενορχηστρώνει δυνάμεις με τρόπο συνοπτικό, που ως απόσταγμα και απόρροια κυοφορούνται οργανωμένα στα πλαίσια ενός ιδιότυπου λυρισμού, με στέρεα, πύρρεια νοήματα και βάσεις μυσταγωγίας . Οι κήποι στον παράδεισο της έμπνευσης του με χάρη προδιαθέτουν την ανόρθωση του υπαρκτού και του αισθησιακού με τρόπο που να εκπέμπει οξυδέρκεια και αυτοπεποίθηση. Με παρρησία και θάρρος στέκεται απέναντι στο κατεστημένο των απατηλών υποκατάστατων, της υποκριτικής δήθεν ελεύθερης θεώρησης των πάντων. Αγωνίζεται από την σκοπιά του έντιμα με σύμμαχο μια αφύπνιση που τον κρατά σε εγρήγορση. Δεν παραβλέπει, ούτε εφησυχάζει. Παρατηρεί τη καθημερινότητα χωρίς εκστασιάσεις… Την προσεγγίζει μέσα από τη μελέτη και τη νοσταλγία. Καυτηριάζει αλλά και προχωρά στην αυτοκριτική. Η ποίηση του κρούει τον κώδωνα της ανάτασης προβάλλοντας μια καινοτομία εκσυγχρονισμού. Λειτουργεί σαν το ημερολόγιο της αυριανής μέρας σε μια μακρινή άγνωστη καινούργια γη όπου οι μορφώσεις με πεζοτραγωδιακή απόκλιση κοιτούν κατάματα την θεατρική ανθρώπινη φύση. Ονειρεύεται καταστάσεις που θα συμβούν όταν έρθει ένα στιγμιαίο και συνάμα αιθέριο σπινθηροβόλημα, μια καθολική κοσμογονία που θα ανιχνεύει και θα αποτυπώνει εντελώς διαφορετικές φαντασιώσεις. Βέβαια στη φιλοσοφία και στη κοσμοθεώρησή του μεγάλη σημασία για τη ροή των πραγμάτων έχουν οι αρχές, η τεχνική αρτιότητα της ολοκληρωμένης λεκτικής εικόνας και η αντικειμενική ματιά. Κάτω από αυτό το τρίπτυχο πρίσμα, ακολουθώντας τα δεδομένα της υγιούς συνάρτησης διόλου ναρκισιστικά αλλά με μια άλλη διάσταση φτάνει στις αλλεπάλληλες προσομοιώσεις και τις εξάρσεις. Μας καλεί σε ένα περίπατο όπου τα πρόσωπα αποκαλύπτουν τα προσωπεία. Μεταφέρει συναισθήματα υπαρξιακής αγωνίας από τα μονοπάτια του πολιτισμένου κόσμου όπου όμως υπάρχει σεβασμός στην ανθρώπινη οντότητα. Πλάθει μονογραφίες τονίζοντας πως μάχεται με ευγενή ιδανικά και ιδεαλισμό, σε ένα σύστημα, με ορατά σύνορα που δεν περιορίζουν τη βούληση. Ατενίζει τις διερευνήσεις της ψυχής και επισημαίνει ένα καθαρά ρεαλιστικό μοτίβο με συστατικά αναπτέρωσης. Στη περιγραφή του το φόντο των επιφανειών μετατρέπει αυτόματα το μυστήριο σε αίνιγμα ενώ ο συναισθηματισμός προκαλεί ποικίλα ερεθίσματα. Τεκμηριωμένα αναπαράγει βιώματα και ιδιώματα με αλίευση πολυδιάστατα και μακρόπνοα. Συνοπτικά η γραφή του από το 1976 μέχρι σήμερα, μεταγγίζοντας τον δυναμισμό κάθε εξοικειωμένου παλμού δημιουργίας εμπεριέχει μια διαχρονική ευαισθητοποίηση με υπέρτατη ενάργεια. Ορίζει και καλύπτει τις φάσεις του κάθε επικεντρωμένου πεδίου. Καταλυτικά κάθε ενορχηστρωμένη διασύνδεση του με ουσιώδη οντότητα αποκρυπτογραφεί επίλεκτα συμβολισμούς. Απέριττα πραγματεύεται στο βιβλίο αυτό μαρτυρίες προσδιορισμένες ανεξάντλητα ενταγμένες σε μια ύψιστη ποιητική διάσταση που φορτίζει το ιδεατό, το υλικό, το άυλο, το φυσικό και το μεταφυσικό. Προβάλλοντας στο έπακρο το ευεργετικό ρόλο του ποιητή στην πλέον ακραιφνή απόδοση του όρου.
…
Γήινες παρουσίες
στους πόρους του καμβά
λέξεις, χειρονομίες
σε σχήματα βουβά.
Γραφές ιλίγγου πόθου
στις φλέβες της ζωής
οράματα της νιότης
τροφού της αλλαγής.
Μοτίβα αναδυόμενα
αρχαικού βωμού
σε υπόγεια ποτάμια
γενναίου ξεσηκωμού.-
Συμπερασματικά δίνει το έναυσμα της προσωπικής ανασυγκρότησης καταθέτοντας σηματοδοτήσεις. Η επίκαιρη ποιητική του φλόγα κοσμεί τη γραφή του που λειτουργεί δραστικά απέναντι στα τεκταινόμενα που διαδραματίζονται. Εξετάζει θέματα που ξέρει καλά, που δεν λησμονεί, που έχουν αξία ντοκουμέντου με μνημειώδη πληρότητα. Διαχρονικά μελετώντας τη ποίηση του πρωτοπόρου “Κεφαλονίτη” Κώστα Ευαγγελάτου παρακολουθούμε πως αντιτάσσεται στα κελεύσματα της πνευματικής εκπόρνευσης και των κάθε λογής συμβιβασμών.
