Για ποιο θέμα μπορεί να κάνει αναρτήσεις ένας 17χρονος στο Facebook και τι μπορεί να σχολιάζουν, από κάτω, οι συμμαθητές του;
Για τη… “διαφορά των κανόνων ηθικής και κανόνων Δικαίου”, την “άσκηση και κατάχρηση του δικαιώματος” ή την “πολιτική ενοποίηση και τον Ευρωπαίο πολίτη”, δεν είναι οι προφανείς απαντήσεις, που θα έδινε κάποιος στο ερώτημα…
Κι, όμως, τέτοια θέματα και σχετικοί διάλογοι και προβληματισμοί “μονοπωλούσαν” το ενδιαφέρον των μαθητών ενός τμήματος της Β’ Λυκείου στην Κεφαλονιά, οι οποίοι συμμετείχαν στην πρωτότυπη έρευνα του καθηγητή τους, Ηρακλή Πλιάκη, για τη “δυνατότητα χρήσης του Facebook, ως εκπαιδευτικού εργαλείου στο Γενικό Λύκειο”.
Η έρευνα διεξήχθη στο πλαίσιο του μαθήματος “Πολιτική και Δίκαιο” και συμμετείχαν σε αυτήν οι μαθητές της Θεωρητικής Κατεύθυνσης της Β’ τάξης του Γενικού Λυκείου Ληξουρίου. Η διδακτική εφαρμογή πραγματοποιήθηκε κατά τη σχολική χρονιά 2013-2014, ενώ τα αποτελέσματά της αποτιμήθηκαν την επόμενη σχολική χρονιά, μέσω ερωτηματολογίου, που συμπλήρωσαν 25 μαθητές.
“Κύριε, τα sos που ποστάρατε ήταν πολλά”
Η αξιολόγηση των μαθητών κρίνεται θετική, καθώς το 84% αυτών θεωρεί, ότι η συγκεκριμένη διδακτική προσέγγιση βελτίωσε το μάθημα και την επικοινωνία τους με τον καθηγητή. “Χρησιμοποίησα το facebook ως διδακτικό εργαλείο, για τα διαδικαστικά θέματα του μαθήματος, θέματα σχετικά με την ύλη, τα διαγωνίσματα και βοηθητικό υλικό. Τα σχόλια πάνω στην ύλη ήταν πολλά, ενώ είδαμε πως στις ερωτήσεις μαθητών απαντούσαν και οι συμμαθητές τους”, ανέφερε ο κ. Πλιάκης, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης του, στο Διεθνές Συνέδριο “Για να ξαναφανταστούμε το σχολείο”, που διοργάνωσε το προηγούμενο τριήμερο το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
“Από τις απαντήσεις των μαθητών στο ερωτηματολόγιο διαπιστώθηκε, ότι οι περισσότεροι πιστεύουν, πως το Facebook κάνει πιο ενδιαφέρον το μάθημα, καθώς και ότι βελτιώνει την επικοινωνία με τον εκπαιδευτικό” ανέφερε ο κ. Πλιάκης.
Από άλλες απαντήσεις των μαθητών προέκυψε ότι “το Facebook τους βοήθησε να ενημερωθούν για θέματα της πραγματικότητας περισσότερο ή πολύ περισσότερο από ό,τι ένα μάθημα, που δεν θα το χρησιμοποιούσε”, καθώς και ότι “η χρήση του Facebook τους βοήθησε πολύ ή πάρα πολύ, να κατανοήσουν καλύτερα το μάθημα” και “να εκφραστούν καλύτερα στην τάξη”. Οι μαθητές δήλωσαν, επίσης, ότι “θα ήθελαν περισσότερα ποσταρίσματα σχετικά με το μάθημα”, αν και ο καθηγητής τους παραδέχθηκε, πως “προσπάθησα να συγκρατηθώ σε αυτόν τον τομέα, επειδή δεν ήθελα να βαρεθούν”.
“Η γενική εικόνα είναι θετική, συχνά το Facebook λειτουργούσε παράλληλα με το μάθημα, ενώ οι μαθητές συμμετείχαν πιο ενεργά μέσα και από αναρτήσεις σχετικές με το μάθημα, αλλά εκτός της ύλης, όπως π.χ. ταινίες. Ακόμη και όταν κάποιοι μαθητές έκαναν πολιτικά σχόλια, δεν υπήρξαν έντονες συζητήσεις, παρά το ότι βλέπουμε συχνά χρήστες του facebook να ‘πλακώνονται’ για κοινωνικά θέματα” σημείωσε ο κ. Πλιάκης.
Όσον αφορά τη χρησιμότητα του Facebook ως εκπαιδευτικού εργαλείου, ο κ. Πλιάκης εξήγησε ότι “μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να ενημερωθούν για θέματα της εξωσχολικής πραγματικότητας και της τρέχουσας ειδησεογραφίας, που είναι ένας από τους βασικούς τρόπους να συνδεθεί το μάθημα με την κοινωνική πραγματικότητα”.
“Προσοχή στην αλλαγή της σχέσης καθηγητή-μαθητή”
Παρά τις θετικές διαπιστώσεις, η χρήση της εναλλακτικής μορφής επικοινωνίας στο μάθημα εμπεριέχει και κάποιες δυσκολίες, αλλά και κινδύνους. “Το Facebook είναι για να περνάμε καλά, δεν μπορώ να φεύγω από το σχολείο και να το χρησιμοποιώ για το μάθημα” είναι μία πιθανή δυσκολία στην προσέγγιση του μαθητή, που θα μπορούσε να συναντήσει ένας εκπαιδευτικός, σύμφωνα με τον κ. Πλιάκη.
Η λανθασμένη χρήση του Facebook είναι ο πιο σοβαρός κίνδυνος, που ενέχει η ενσωμάτωση του μέσου στη διδασκαλία. “Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, επειδή η επικοινωνία μέσω του Facebook αλλάζει τη σχέση καθηγητή- μαθητή, σπάει την απόσταση. Αυτό μπορεί να είναι θετικό, αλλά μπορεί να έχει και αρνητικές συνέπειες, μπορεί να χαλαρώσει υπερβολικά τη σχέση του εκπαιδευτικού με τον μαθητή” εξήγησε ο κ. Πλιάκης, διευκρινίζοντας ότι “χρησιμοποίησα το Facebook ως εκπαιδευτικό εργαλείο, σε έναν χώρο, που με ήξεραν όλοι οι γονείς, μία μικρή πόλη, επαρχιακή”.
Ως συμπέρασμα της έρευνάς του, ο κ. Πλιάκης ανέφερε, ότι “παρέχει ενδείξεις πως η χρήση του Facebook στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα, ωστόσο για να γενικευθούν τα συμπεράσματα απαιτείται πραγματοποίηση αντίστοιχης έρευνας σε ευρύτερο δείγμα”.
