Του π. Σπυρίδωνα*
Ένας ευγενικός και φιλόστοργος άνθρωπος, ο εκατόνταρχος, ικετεύει τον Κύριο. Μια λεπτή και καλλιεργημένη ψυχή, παρακολουθεί με αγωνία την κακή εξέλιξι της υγείας του δούλου του και ανησυχεί. Πονεί. Γι αυτό και δεν διστάζει να καταφύγη με ταπείνωσι στον Κύριο για να ζητήση τη σωτήρια επέμβασί του για το δούλο του, που οι συνάδελφοί του τον θεωρούσαν κατώτερον κι΄από ένα ζώο, ανάξιον και της ελαχίστης φροντίδος. Πόσο η στάσις του Ρωμαίου αυτού αξιωματικού μιλάει στην καρδιά μας! Μας δίνει ένα υπέροχο παράδειγμα ανθρώπου που κατώρθωσε να φθάση στο μέτρο των καλών, των αρίστων σχέσεων με το δούλο του, το βοηθό του. Και θέτει με την όλη στάσι του ένα σπουδαίο ζήτημα αυτών που παίζουν στη ζωή μας το ρόλο του βοηθού και της σχέσεώς μας μ΄αυτούς.
Και η ίδια η φύσις μας και οι συνθήκες της ζωής μας σε τούτη τη γη επιβάλλουν τη χρησιμοποίησι βοηθών στα έργα μας. Οποιαδήποτε δουλειά κι αν κοιτάξουμε, θα δούμε πως συχνά παρουσιάζει την ανάγκη βοηθών. Έτσι ο ερευνητής και επιστημονικός διδάσκαλος έχει ανάγκη από βοηθούς στο έργο του. Ο έμπορος έχει τους υπαλλήλους του, ο τεχνίτης τους μαθητευομένους του, ο δικηγόρος τους γραμματείς του, ο κρατικός λειτουργός τους υφισταμένους του.
Δεν υπάρχει σχεδόν κανένας τομεύς της κοινωνικής ή επαγγελματικής ζωής, που να μη χρειάζωνται βοηθοι, υφιστάμενοι, υπάλληλοι, εργάται. Μόνοι μας δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα. Ούτε τις απαιτούμενες δυνάμεις έχομε ούτε τον απαραίτητο καιρό. Πόσα σπουδαία έργα που βλέπομε και εκτιμάμε, για τα οποία εκφράζομε το θαυμασμό μας, δεν έγιναν μόνο με την έμπνευσι του πρωτεργάτη τους, αλλά και με το μόχθο, τον ιδρώτα, τη θυσία των αφανών βοηθών του! Ίσως γι΄αυτούς κανείς δεν κάνη ποτέ λόγο. Όμως αν έλειπαν αυτοί, το ωραίο αυτό έργο δεν θα είχε πραγματοποιηθή. Πόσους κόπους και πόσες προσπάθειες δεν κάνουν οι βοηθοί μας, για να μας ευχαριστήσουν, για να μαντέψουν τι ακριβώς θα θέλαμε να κάνουν, για να ανταποκριθούν στις αδιάκοπες απαιτήσεις μας, στις παράλογες ιδιοτροπίες, στις εγωϊστικές αξιώσεις μας.
Να προβληματισθούμε, αν είμαστε κάπου σπουδαίοι και επιτυχημένοι στη ζωή και αναγνωρισμένοι στην κοινωνία, πραγματικά, τι θα είμασταν χωρίς τους αφανείς βοηθούς και συνεργάτες;
Αυτή σε πολύ αδρές γραμμές είναι η σημασία των βοηθών μας, των οποιωνδήποτε βοηθών στα έργα μας. Πολύτιμη είναι η συμπαράστασίς τους. Ποια είναι όμως η στάσις μας και η συμπεριφορά μας απέναντί τους; Αλλοίμονο! Δεν είναι εύκολο να χαρακτηρισθή πολλές φορές. Ο προϊστάμενος μπορεί να κουρελιάζη τους υφισταμένους του. Το αφεντικό μπορεί να εξουθενώνη τους υπαλλήλους του. Ο σοφός καθηγητής μπορεί να βρίζη και να μην αφήνη οι βοηθοί του να εξελιχθούν, ενώ μπορεί να είναι πολύ αξιόλογοι άνθρωποι. Η κυρία μπορεί να κακομεταχειρίζεται την υπηρέτριά της μέχρι σημείου, που να της κατακρατή το μισθό. Δεν παραγνωρίζομε πώς υπάρχουν και οι δύσκολες περιπτώσεις των κακών, των εκμεταλλευτών της καλωσύνης μας βοηθών. Αλλά αυτή είναι άλλη περίπτωσις. Δεν μας απαλλάσσει από την ευθύνη της κακής ή της χωρίς σεβασμό προς την προσωπικότητά τους συμπεριφοράς μας.
Και όμως, δεν αποκλείεται, ενώ τέτοια αχαρακτήριστη συμπεριφορά δείχνουν πολλοί απέναντι των βοηθών τους, να μιλούν οι ίδιοι και να γοητεύουν τους συνομιλητές τους σε μια συζήτησι με τις κοινωνικές τους ιδέες, να καταφέρωνται εναντίον της κοινωνικής αδικίας. Δεν είναι σπάνιο τέτοιοι άνθρωποι να μιλούν για «αισθητικές» συγκινήσεις και να αναλύωνται σε δάκρυα παρακολουθώντας κάποιο έργο κινηματογραφικό ή θεατρικό. Και όμως δεν αποκλείεται να είναι σκληροί τύραννοι των βοηθών τους, των υπαλλήλων τους, των υφισταμένων τους. Πόσο θα έπρεπε όμως να σκεπτώμαστε πολύ πιο διαφορετικά. Πόσο πιο ανθρώπινοι θα έπρεπε να είμαστε απέναντί τους, πόσο πιο πολύ Χριστιανοί, έτοιμοι να τους συμπαρασταθούμε και να τους βοηθήσωμε με όλη μας την αγάπη και τη στοργική κατανόησι που τους αξίζει …
Αδελφοί μου, Ο σημερινός εκατόνταρχος έχει να μας πη πολλά για το ζήτημα της συμπεριφοράς μας απέναντι των βοηθών μας. Όπως εκείνος, άνθρωπος πολύ ευσεβής και θεοφοβούμενος, έτσι κι΄ εμείς ας μη διστάσωμε να γίνωμε έμπρακτα βοηθοί των βοηθών μας, συμπαραστάται τους στα προβλήματα και τις δυσκολίες τους. Ας θελήσωμε να τους μιλήσωμε για το Χριστό και την αλήθειά του όχι τόσο με διδασκαλίες, με λόγια, όσο κυρίως με τη ζωή μας, με την αγάπη μας και τη χριστιανική συμπεριφορά μας. Ας φθάση η αγάπη μας ώς το σημείο, ώστε να μην παύωμε ποτέ να μιλάμε στο Χριστό γι΄ αυτούς, να προσευχώμαστε γι΄ αυτούς, όπως ο εκατόνταρχος. Έτσι εξαγνίζεται το ενδιαφέρον μας και η αγάπη μας γι΄ αυτούς. Αυτή ακριβώς η προσευχή θα επιτύχη με τη χάρι του Κυρίου να αλλάξη ριζικά τις σχέσεις μας με τους βοηθούς μας. Θα τις κάμη ανθρωπινώτερες, αδελφικώτερες, χριστιανικώτερες, «καθώς πρέπει αγίοις»
*Αρχιμ. Σπυρίδων Πετεινάτος
Ιεροκήρυξ Ιεράς Μητροπόλεως Κεφαλληνίας
