Της Αφροδίτης Θεοπεφτάτου*
Τι ζούμε σήμερα στην Ευρώπη και την Ελλάδα; Γιατί η προσφυγική κρίση έχει γίνει πρώτη είδηση σε όλα τα ΜΜΕ της γηραιάς ηπείρου; Για λόγους προφανείς… Εδώ και χρόνια η ευρύτερη γειτονιά μας Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή και πέρα, Ανατολική Ευρώπη σπαράσσεται από εμφύλιες συρράξεις, από πολέμους, από αποσταθεροποίηση κυβερνήσεων, είτε με την ανοχή είτε με τη συνενοχή των Μεγάλων Δυνάμεων. Υπάρχει λοιπόν ένα στοιχείο υποκρισίας σε όσους εκπλήσσονται από τις χιλιάδες προσφύγων και μεταναστών που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη.
Ειρήνη λοιπόν, αδιαπραγμάτευτο αγαθό για τις κοινωνίες και τους πολίτες που ζουν σ’ αυτές. Αλήθεια δεν προκαλούν ανατριχίλα οι συγκρίσεις των εικόνων της Συρίας πριν και μετά τους βομβαρδισμούς; Η Ελλάδα μαζί με όλους, όσους αντιλαμβάνονται την ανάγκη να αντιμετωπιστεί το προσφυγικό ως ευρωπαϊκό και διεθνές ζήτημα, ζητά και απαιτεί να μοιραστεί η ευθύνη των μεγαλύτερων προσφυγικών ροών από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και μετά, σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Να πάψει η Ευρώπη των τειχών και των φρακτών να υπονομεύει την ευρωπαϊκή συνοχή, να μπει ένα θεσμικό φρένο σε κυβερνητικές αποφάσεις και αντιδράσεις που ευνοούν την άνοδο της μισαλλοδοξίας, του σκοταδισμού, της ακροδεξιάς, του ρατσισμού. Ζητά το λογικό, το ρεαλιστικό, το αυτονόητο, να παραμείνει Ευρώπη και να ακυρώσει στην πράξη τα σενάρια που την μετατρέπουν σε ζούγκλα σύγκρουσης εθνών – κρατών..
Δεν είναι μόνο η εικόνα της περασμένης Κυριακής στο Σύνταγμα με τις δεκάδες χιλιάδες των εθελοντών που προσέτρεξαν να προσφέρουν – πολλές φορές από το υστέρημά τους – για να βοηθήσουν (μαζεύτηκαν πάνω από 50 τόνοι προϊόντων), αλλά η εικόνα μιας χώρας που μάχεται καθημερινά εδώ και μήνες από τα νησιά του Αιγαίου μέχρι τα σύνορα της Ειδομένης να βοηθήσει πληθυσμούς που εγκαταλείπουν την εμπόλεμη ζώνη, ξεπλένοντας τις ντροπιαστικές και μισαλλόδοξες φωνές που ακούστηκαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κάνοντας την Ελλάδα διεθνές σύμβολο αλληλεγγύης και ανθρωπιάς. Να οργανώσει τις ροές, να πιέσει για ενεργοποίηση των διεθνών δεσμεύσεων των συμμάχων της. Να φτιάξει με τη βοήθεια της Ευρώπης νέες δομές φιλοξενίας. Εργαζόμαστε ώστε η Ευρώπη να σηκώσει αναλογικά το βάρος. Ως Ελλάδα θα συνεχίσουμε να κάνουμε το αυτονόητο, θα συμπεριφερθούμε ως λαός που έχει ζήσει, έχει κλάψει και έχει πονέσει από προσφυγιά και μετανάστευση. Αυτό που κάναμε όταν ξέσπασε ο εμφύλιος στην Αλβανία και την Γιουγκοσλαβία, κι ας βλέπουμε σήμερα τους ηγέτες των κρατών αυτών και των διαδοχών κρατών τους, να κλείνουν τα σύνορα. Τα αποθέματα αλληλεγγύης και ανθρωπιάς του λαού μας αποδεικνύονται στην πράξη γιγαντιαία. Οι ελάχιστες εκδηλώσεις ρατσιστικού μίσους που εκδηλώθηκαν ήδη έχουν περιθωριοποιηθεί αξιακά και ηθικά.
Η Ευρώπη δυστυχώς αποδεικνύεται ανέτοιμη να διαχειριστεί και αυτή την κρίση με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Η ανυπαρξία ευρωπαϊκών δομών έδωσε και δίνει χώρο σε ακραίες συντηρητικές φωνές να ζητούν να κουκουλωθούν τα προβλήματα κάτω από την σκέπη του έθνους – κράτους και όχι να αναζητηθούν ευρωπαϊκές λύσεις. Ανυπαρξία συντονισμένης εξωτερικής πολιτικής, ανυπαρξία στρατηγικής για φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων. Όταν τα πράγματα ξεφεύγουν από τα λογιστικά πρότυπα της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών η Ευρώπη αποδεικνύεται ανήμπορη να αντιμετωπίσει τις κρίσεις.
Θα δώσουμε τη μάχη να κερδίσουν οι αξίες της αλληλεγγύης, του ανθρωπισμού, τα όσα περιγράφει η συνθήκη της Γενεύης έναντι της λογικής του «δεν με αφορά» και των απάνθρωπων συμπεριφορών. Υπάρχουν και άλλοι λογικοί και ρεαλιστές που δεν προέρχονται κατ΄ ανάγκη από την αριστερά. Μαζί μπορούμε να διασώσουμε στο και πέντε τις αρχές και τις αξίες για τις οποίες η Ευρώπη στο μέλλον θα μπορεί να είναι περήφανη. Να μην γραφτούν φαιές και ντροπιαστικές σελίδες στην ευρωπαϊκή ιστορία. Κινήσεις αλληλεγγύης πολιτών, επιστημονικοί φορείς, η Αυτοδιοίκηση Α’ και Β΄, μη κυβερνητικές οργανώσεις και η εκκλησία θα πρέπει να συνεργαστούν με την κεντρική διοίκηση για το καλύτερο αποτέλεσμα.
*Η Αφροδίτη Θεοπεφτάτου είναι Γραμματέας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτής Κεφαλληνίας και Ιθάκης
