Ο Δήμος Κεφαλλονιάς υλοποιεί μέσω της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας Interreg IV Ελλάδα – Ιταλία 2007-2013 το έργο με τίτλο: «Interdisciplinary Aquaria for the Promotion of Environment and History – APREH». Στο πλαίσιο του εν λόγω έργου θα δημιουργηθεί στην Κεφαλονιά ένα διεπιστημονικό ενυδρείο –μουσείο με στόχο την ανάδειξη και προβολή της βιοποικιλότητας του θαλάσσιου περιβάλλοντος της Κεφαλονιάς και των στοιχείων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στο υποθαλλάσιο χώρο γύρω από το νησί. Σύμφωνα με τις δράσεις του APREH το ενυδρείο θα περιλαμβάνει δεξαμενές θαλασσινού νερού (διαστάσεων 150Χ80Χ80 και 100Χ40Χ50) όπου θα φιλοξενηθούν έμβιοι οργανισμοί από την πλούσια βιοποικιλότητα του βυθού, προθήκες εκθεμάτων, ενώ προβλέπεται και η δημιουργία ψηφιακής αναπαράστασης (Διόραμα) του πυθμένα της θαλάσσιας περιοχής του νησιού μας.
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Ο Δήμος Κεφαλλονιάς με την έγκριση του έργου APREH και την έναρξη υλοποίησης των δράσεων που περιλαμβάνει, έπρεπε να προσδιορίσει το κατάλληλο κτίριο για τη δημιουργία του ενυδρείου, αφού αυτό δεν είχε πραγματοποιηθεί κατά τη προπαρασκευαστική φάση του έργου.
Στη προσπάθεια αυτή καθοριστική υπήρξε η συμβολή του Πανεπιστημίου του Lecce (Συντονιστής εταίρος του έργου) και των συνεργατών του, οι οποίοι μας πρότειναν να επιλέξουμε ένα κτίριο με τα κάτωθι χαρακτηριστικά:
- Να βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα, για να είναι εφικτή η πλήρωση των δεξαμενών με θαλασσινό νερό.
- Η επιφάνειά του να είναι τουλάχιστο 200 τ.μ. για την καλύτερη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων.
- Να είναι υφιστάμενο αφού στο έργο δεν προβλέπεται η ανέγερση κτιρίου αλλά η επισκευή και ανακαίνιση υφιστάμενου κτίσματος.
- Να προϋπάρχουν οι συνδέσεις με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας (ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνίας).
- Να βρίσκεται σε ωραία ή δυνατόν ειδυλλιακή τοποθεσία και πλησίον άλλων σημείων ενδιαφέροντος έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα δίκτυο επισκέψιμων χώρων και να γίνει η περιοχή πόλος έλξης επισκεπτών.
- Να βρίσκεται σε κεντρικό σημείο ή να υπάρχει εύκολη πρόσβαση με τα μέσα μεταφοράς.
Ο Δήμος Κεφαλλονιάς αφού εξέτασε όλες τις δυνατότητες για την εξεύρεση χώρου με τις ανωτέρω προδιαγραφές ανάμεσα στα ιδιόκτητα ακίνητά του, κάτι που δεν κατέστη δυνατόν, διατύπωσε αίτημα στο Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Κεφαλληνίας – Ιθάκης, Νομικό Πρόσωπο του Δήμου, προκειμένου να εξετάσει το ενδεχόμενο παραχώρησης χρήσης του ισόγειου χώρου επιφανείας 200 τ.μ. του κτίσματος που βρίσκεται στη χερσαία ζώνη λιμένα Ληξουρίου (κτίριο τελωνείου – λιμεναρχείου). Σήμερα η διαδικασία παραχώρησης εξελίσσετε θετικά για το Δήμο και βρίσκεται στη φάση ολοκλήρωσής της.
Τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία επιλέχθηκε το κτίριο τελωνίου – λιμεναρχείου Ληξουρίου για τη δημιουργία του ενυδρείου ήταν η θέση του, τα τεχνικά χαρακτηριστικά του και η υφιστάμενη χρήση του:
ü Θέση: Το κτίριο του Τελωνίου – Λιμεναρχείου είναι τοποθετημένο στο νότιο τμήμα του λιμένα Ληξουρίου και σε άμεση γειτνίαση με τον θαλάσσιο χώρο. Η πρόσβαση στο κτίριο είναι άμεση και εύκολη.
Από τη θέση του κτιρίου υπάρχει ορατότητα σε όλο τον χώρο που καταλαμβάνει το λιμάνι, το οποίο αποτελεί την προέκτασή του ιστορικού κέντρου της πόλης του Ληξουρίου προς το θαλάσσιο μέτωπο.
Δίπλα ακριβώς από τον χώρο του κτιρίου βρίσκετε το παλαιό δημοτικό σχολείο της πόλης ένα κτίριο του μεγάλου Έλληνα αρχιτέκτονα Θουκυδίδη Βαλεντή κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από οπλισμένο σκυρόδεμα το 1933. Λόγο του σημαντικού αρχιτεκτονικού του χαρακτήρα το κτίριο του σχολείου έχει κηρυχτεί διατηρητέο και έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες αποκατάστασής του.
Εφαπτόμενο με τον νότιο βραχίονα του λιμανιού και σε απόσταση μικρότερη των τριάντα μέτρων από το κτίριο του Τελωνίου – Λιμεναρχείου βρίσκεται ένας μεγάλος κενός αστικός χώρος που αποτελούσε το παλαιό γήπεδο της πόλης συνολικής έκτασης μεγαλύτερης των δέκα στρεμμάτων και σήμερα χρησιμοποιείτε σαν χώρος στάθμευσης για τους καλοκαιρινούς μήνες.
Συμφώνα με τα παραπάνω προκύπτει η σημαντικότητα της θέσης του κτιρίου, που επιλέχθηκε να φιλοξενήσει το ενυδρείο, στον ευρύτερο αστικό ιστό της πόλης του Ληξουρίου.
ü Τεχνικά χαρακτηριστικά: Το κτίριο χτίστηκε μετά του σεισμούς του 1953 με σκοπό να στεγάσει το τελωνείο και το λιμεναρχείο της πόλης του Ληξουρίου.
Είναι κατασκευασμένο από οπλισμένο σκυρόδεμα και αποτελείτε από δύο ορόφους με ανεξάρτητη πρόσβαση ο καθένας.
Το περίγραμμα του κτιρίου καλύπτει επιφάνεια διακοσίων εικοσιπέντε τετραγωνικών περίπου και η κάτοψη του είναι ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο.
Οι αρχικές αρχιτεκτονικές γραμμές του κτιρίου είναι λιτές και παραμένουν αναλλοίωτες στο σύνολό τους πλην ενός ανοίγματος που τροποποιήθηκε στον Α’ όροφο, στην βορεινή όψη του κτιρίου, για λειτουργικούς προφανώς λόγους. Τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του νέου ανοίγματος δεν εναρμονίζονται πλήρως με τα υπόλοιπα αρχικά ανοίγματα του κτιρίου.
Στην πλάκα του δεύτερου ορόφου του κτιρίου έχει κατασκευαστεί ξύλινη στέγη τετράριχτη από κόκκινα κεραμίδια η όποια δεν αποτελεί χώρο χρήσης ούτε κύριας ούτε βοηθητικής.
ü Προηγούμενες & Υφιστάμενες Χρήσεις: Το κτίριο κατασκευάστηκε αρχικά για να στεγάσει το τελωνείο στο ισόγειο και το λιμεναρχείο στον πρώτο όροφο.
Η χρήση στον όροφο έχει παραμείνει η αρχική όπου ακόμα και σήμερα στεγάζεται ο λιμενικός σταθμός Ληξουρίου.
Στο ισόγειο μετά την κατάργηση του τελωνίου Ληξουρίου ο χώρος δόθηκε προς χρήση σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες και αυτό μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ΄80. Έπειτα το κτίριο έμεινε κενό για κάποιο χρονικό διάστημα, ενώ κατά καιρούς παραχωρείτο η χρήση σε πολιτιστικούς συλλόγους. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα είχε λειτουργήσει και ως εστιατόριο. Σήμερα στεγάζεται ένα τμήμα του αρχείου του πρώην πολεοδομικού γραφείου Ληξουρίου. Το αρχείο αυτό βέβαια σταδιακά μεταφέρεται στο Αργοστόλι όπου έχει μεταφερθεί και η αντίστοιχη υπηρεσία.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Με τη δημιουργία του ενυδρείου – μουσείου του έργου APREH στο ισόγειου του κτιρίου Τελωνίου – Λιμεναρχείου Ληξουρίου αποσκοπούμε τόσο στην αναβάθμιση του ίδιου του κτιρίου, όσο και της άμεσης γύρω περιοχής.
Τα χαρακτηριστικά του κτιρίου τυπολογικά και μορφολογικά ταιριάζουν απόλυτα με την νέα αυτή χρήση και ήδη έχουν εκπονηθεί μία σειρά από αρχιτεκτονικά προσχέδια τα οποία αποδεικνύουν την συμβατότητα. Ο σχεδιασμός έχει γίνει πληρώντας όλες τις σύγχρονες απαιτήσεις και κανονισμούς.
Η δημιουργία ενός σύγχρονου ενυδρείου, κάτι πρωτότυπο για το νησί και πόσο μάλλον για την περιοχή της Παλικής, θα αποτελέσει σημαντικό πόλο έλξης τουριστών. Επιπλέον οι ντόπιοι θα έχουν τη δυνατότητα να το επισκεφτούν και να μάθουν για τον φυσικό και αρχαιολογικό πλούτο του τόπου τους ενώ θα δύναται να χρησιμοποιηθεί και για επιμορφωτικούς σκοπούς από σχολεία του νησιού και των ευρύτερων περιοχών.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Ευχαριστούμε τον κ. Δημήτρη Μεσσάρη, Αρχιτέκτονα Μηχανικό, και την κα. Φλωράτου Αγγελική, εξωτερική συνεργάτης στο έργου APREH για την πολύτιμη συμβολής του στη δημιουργία της εν λόγω παρουσίασης.
Ομάδα Διοίκησης υλοποίησης έργου APREH: Αικατερίνη Ποδάρα, Διευθύντρια Προγραμματισμού Οργάνωσης και Πληροφορικής του Δήμου, Σοφία Γαρμπή, Επιστημονικός Συνεργάτης Δημάρχου, Ευθύμιος Τσαγρής, Ειδικός Συνεργάτης Δημάρχου
