Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανος ως Ελληνας;
Aκούγοντας ότι ελληνικές start-up βραβεύονται ή ξεχωρίζουν σε διαγωνισμούς και βλέποντας Ελληνες συγγραφείς σε επιστημονικές δημοσιεύσεις υψηλού κύρους.
Σε τι σας έκανε καλύτερο η διεθνής εμπειρία σας;
Στη δυνατότητα για έρευνα σε ανταγωνιστικό περιβάλλον με πρόσβαση σε πειραματικές εγκαταστάσεις, που επιτρέπουν έρευνα αιχμής, και με την καλλιέργεια της συνεργασίας και της διεπιστημονικότητας. Επιπλέον, το να είσαι μακριά από την πατρίδα βοηθάει στο να ενισχύσεις το αίσθημα της αυτοσυντήρησης και της αυτάρκειας.
Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία;
Τη γλώσσα και τις βάσεις για τη μαθηματική σκέψη και τη φυσική αντίληψη.
Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες;
Σε ατομικό επίπεδο είμαστε ευρηματικοί, φιλότιμοι, συμπονετικοί, φιλόξενοι… Ως κοινωνία πάσχουμε από έλλειψη συλλογικής συνείδησης, στρατηγικής και οράματος. Ιδιωτεύουμε περισσότερο από όσο θα έπρεπε, βάζουμε το προσωπικό συμφέρον πάνω από το μακροπρόθεσμο καλό σε επίπεδο συνόλου (βλέπε φοροδιαφυγή, πολιτικά μέσα κ.λπ.).
Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο;
Υπάρχουν αναγκαίες (αλλά όχι η καθεμιά τους και ικανή) συνθήκες: σημαντική ενίσχυση της χρηματοδότησης και των υποδομών για ανάπτυξη πειραματικών επιστημών. Κατάργηση του κατακερματισμού, όπως «κάθε πόλη και χωριό και μια σχολή». Θεσμοθέτηση αυστηρής και συνεχούς αξιολόγησης διδασκόντων και ερευνητών και παροχή κινήτρων/αντικινήτρων. Ενίσχυση της διεπιστημονικότητας, μια και η καινοτομία πλέον παράγεται στα όρια διαφορετικών ερευνητικών πεδίων. Αναγνώριση και επιβράβευση της αριστείας με υποτροφίες, έπαθλα κ.λπ. Αποκομματικοποίηση των πανεπιστημίων. Ιδρυση ιδιωτικών δομών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Και βεβαίως, ανταγωνιστικό πανεπιστήμιο προϋποθέτει ανταγωνιστική αγορά εργασίας.
Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία;
Επενδύσεις με ανάληψη ρίσκου και ενίσχυση εταιρειών start-up προϊόντων υψηλής τεχνολογίας και προστιθέμενης αξίας με φορολογικά και οικονομικά κίνητρα. Δημιουργία φορέων επώασης τέτοιων εταιρειών με παροχή συμβούλων και πρόσβαση σε ιδιώτες επενδυτές. Κίνητρα στην υπάρχουσα βιομηχανία για επανεπένδυση κερδών σε τμήματα έρευνας και ανάπτυξης ή μέσω ερευνητικών προγραμμάτων σε ελληνικά ιδρύματα. Για την έρευνα, θα συνέστηνα το επιτυχημένο μοντέλο της Καταλωνίας, που αντιμετώπισε παθογένειες του ισπανικού συστήματος παρόμοιες (αν και σε πολύ μικρότερο βαθμό) με αυτές της Ελλάδας.
Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα;
Δυστυχώς, σχεδόν πουθενά δεν επικροτείται και δεν αναγνωρίζεται… Παρά ταύτα, γνωρίζω αρκετές αλλά μεμονωμένες περιπτώσεις, π.χ. ερευνητών, που κάνουν εξαιρετική δουλειά κάτω από αντίξοες συνθήκες και χωρίς αντίκρισμα.
Τι ουσιαστικό μπορούν να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού;
Είναι πρεσβευτές της χώρας, αναδεικνύοντας το επίπεδο των Ελλήνων επιστημόνων και βοηθώντας έτσι στην περαιτέρω δραστηριοποίησή τους σε πολύ καλά ιδρύματα του εξωτερικού. Πέρα από αυτό, έχω τη βεβαιότητα ότι, εάν τους ζητηθεί ουσιαστική τεχνική βοήθεια-συμβουλευτική από αρμοδίους στην Ελλάδα για τη βελτίωση των πανεπιστημίων και της έρευνας γενικότερα, θα την προσφέρουν. Το ζήτημα είναι εάν πραγματικά θα ληφθούν υπόψη αυτά που έχουν να πουν.
Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα;
Να μη διστάζει να έρχεται σε επαφή και να αναζητά συνεργασίες στο εξωτερικό τόσο σε επίπεδο έρευνας όσο και σε επίπεδο επιχειρηματικό, π.χ. επιχορήγηση ή επενδύσεις για δημιουργία start-up εταιρειών.
Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση – και ποιο είναι;
Σε ατομικό επίπεδο ίσως, μια και σταμάτησε αυτή η αλόγιστη επίδειξη (νεο)πλουτισμού. Αυτό που μένει να δούμε είναι η παραγωγική ανασυγκρότηση με πραγματική παραγωγή πλούτου μέσω εξωστρέφειας, ώστε τελικά να παράγουμε περισσότερα από αυτά που καταναλώνουμε.
Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα;
Αν γίνονταν τα αυτονόητα (όπως περιγράφονται παραπάνω).
Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε;
Την ελληνική κουζίνα, χάρη και στη σύζυγό μου!
Ο Ελληνας ήρωάς σας.
Οι Ελληνες γονείς, που με αυταπάρνηση και θυσίες κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για την πρόοδο και τη μόρφωση των παιδιών τους – δύο εξ αυτών και οι δικοί μου.
Παιγχνίδι με τις λέξεις
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα
Το Πυργί, ένα χωριουδάκι στους πρόποδες του Αίνου.
Το πρόσωπο που νοσταλγώ
Τους γονείς μου.
Η γεύση που συχνά ανακαλώ
Κεφαλονίτικη κρεατόπιτα!
Η πιο ελληνική μου λέξη
Τεχνολογία.
Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας απ’ την Ελλάδα
Τυρί (ειδικά φέτα)!
Σταθμοί στη ζωή του
1979
Γεννήθηκε στην Πάτρα.
2001
Αποφοίτηση από το τμήμα Ηλ. Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Πατρων.
2008
Μετά τον μεταπτυχιακό τίτλο (2004), διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο.
2009
Επίκουρος καθηγητής στο Ινστιτούτο Φωτονικών Επιστημών (ICFO) στη Βαρκελώνη.
2015
Γίνεται καθηγητής στην έδρα ICREA στο ICFO.
Πηγή: Περιοδικό “Κ”
